Сочинение по произведению яна баршчэўскага на тему алигарычны сэнс образа плачки или белай сароки или сына буры план: 1 биаграфия автора(кратко) 2 рамантызм прызнаки я.баршчэўскага- сувязь з фальклорам 3 алегарычнасць-плачка=беларусь белая сарока=кацярына2 і яе служкі сын буры=паўстанец= баршчэўскі 4сюжет 5вывад

сармацкія каштоўнасці дарогі сэрцу, але калі радзіма ў няволі, у снежнай завеі і сцюжы, лепшыя з яе сыноў становяцца сынамі буры. у кнізе час ад часу сустракаецца такі персанаж - высакародны валацуга з разбітым сэрцам разумныя людзі асуджаюць яго і шкадуюць. але менавіта сын буры бачыць таямнічую плачку, ўвасабленне забытай гісторыі, патрыятычнага абавязку.

падзеі ў тэксце ўспрымаюцца спачатку вачыма селяніна як інфернальныя, невытлумачальныя з'явы. потым - вачыма асвечаных спадароў, выкрывае забабоны. затым апавядальнік канстатуе: не варта легкадумна ставіцца да рэчаў, на першы погляд ненавуковым. "ёсць шмат на свеце, сябар гарацыя " як сцвярджае адзін з даследнікаў, п.васючэнкам, ян баршчэўскі папярэджваў нашчадкаў не занадта захапляцца эзатэрыкай, не лезці за тую заслону, куды нельга зазіраць цікаўным, інакш можна выклікаць катастрофу. і яшчэ адзін пласт - гэта гучыць у кожным радку патрыятызм, сімвалічнае выява былой свабоды, пакут народа, спробаў іву казкі баршчэўскага ствараліся паміж двума паўстаннямі, шматлікія з яго сяброў былі рэпрэсаваныя.

рамантызм – надзвычай важны этап у развіцці культуры, гэта сапраўдная рэвалюцыя ў мастацтве, не толькі ў літаратуры. рамантыкі падпарадкавалі сабе тэатр, жывапіс, музыку, філасофію, многія гуманітарныя навукі. а ў літаратуры тэмп развіцця надзвычай паскорыўся, новыя плыні і напрамкі ўзнікалі і развіваліся нават за месяцы. як ні ў адну іншую эпоху, літаратура рамантызму звязана з філасофіяй. рамантыкі сцвярджалі веру ў панаванне духоўнага пачатку ў жыцці, падпарадкаванне матэрыі духу.адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў ян баршчэўскі. вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "шляхціц завальня, або беларусь у фантастычных апавяданнях". яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх аповеды падарожнікаў у доме шляхціца завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.найбольш цікавыя апавяданні "плачка" і "сын буры". "плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. у гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых , у пустых касцёлах і на руінах. на яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе плачкай. вобраз плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.у апавяданні "сын буры" сляпы францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе сынам буры. у час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. сын буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. сын буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.вобразы плачкі і сына буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. кніга "шляхціц завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.

Колядки- каляндарныя абрадавыя песні славян, выкананыя пераважна ў калядны перыяд, падчас рытуальных абыходаў па хатах (калядаванні).адпаведнасці ўсходне-славянскай калядкі сустракаюцца ў фальклоры ўсіх іншых славянскіх ды і многіх іншых еўрапейскіх народаў. асабліва блізкія і па сюжэтах і па форме да славянскіх калядкі румынскія, званыя colinda, пар. чэшскае і славацкае назву песень - koleda, польскае - kolęda, словинское kolednica, coleda, сербскае - koleda, kolenda, албанскае - kolĕndŭ. лічыцца што, пералічаныя назвы песень узыходзяць да назвы рымскага маладзіка - kalendae. назва навалецця ў шматлікіх народаў было перанесенае на свята божага нараджэння ( - колада, каляда, коленде, французскае - tsalenda, chalendes, charandes, правансальская - calendas) або на напярэдадні гэтага свята (рускае, украінскае, беларускае - каляда). падрабязнае параўнанне навагодніх і калядных свят еўрапейскіх народаў са старажытнымі грэка-рымскімі святамі выяўляе не толькі падабенства назваў, але і супадзенне асобных момантаў абрадаў, забаваў і пр.

Цiхан пратасаiцкi i iван лiпскi -людзi духоуна аблiнаваныя. яны нецiкавыя i як чалавечыя iндывiдуальнасцi. у iх характарыстыках падкрэслена адно: яны упарта трымаюцца за шляхецтва, нават ставяць пад пагрозу шчасце сваiх дзяцей грышкi i марысi. больш разнабакова паказаны харытон куторга. гэта бывалы, нават "пiсьменны чалавек". ён не пачуцця гумару, досцiпу. куторга выдае сябе за чалавека свецкага з далiкатнымi манерамi. ён пры сустрэчы з жанчынамi цалуе iм ручкi, умее спяваць любоуныя рамансы, хiтрэйшы за астатнiх. маючы 60-i гадовы, ён сватаецца да 17-гадовай марысi, згаджаецца нават "крыва прысягнуць” лiпскага, каб пратасавiцкiя аддалi за яго дачку. але стары залетнiк трапляе у недарэчнае становiшча. яго заляцаннi з пагардай адхiляе марыся.  кручкоу, якi прыязджае на разгляд справы лiпскага i пратасавiцкага, паводзiць сабе нахабным чынам, дзейнiчае ад iмя "найяснейшай кароны", увесь час спасылаючыся на "усемiлайсцiвейшыя царскiя указы". паводзiны кручкова сярод шляхты -- з'едлiвая пародыя на правасуддзе. не паспеу ён пачаць "разбiрацельства", а ужо гучыць яго загад, каб шляхта несла хабар. кручкоу добра ведае натуру цемнай шляхты i упэунены, што кожны вытрасе кашалёк, каб не быць бiтым лазой. нахабству i цынiзму кручкова няма межау. ён так вольна адчувае сябе сярод цемнай, запалоханай яго прыгаворамi i штрафамi шляхты што не лiчыць патрэбным захоуваць нават знешнюю форму правасуддзя. ён аб'яуляе вiнаватым тых, хто нi якiх адносiн да справы не мае.  у знешнiм аблiччы кручкова вiдаць камiчнае завастрэнне. аутар звяртае увагу на яго доугiя вусы. кручкоу -- вобраз гратэскавы . у iм сабрана самае характэрнае для царскага чыноунiцтва. марцiнкевiч сiмпатызуе асобным прадстаунiкам шляхты -- якiя менш "хварэюць на шляхецтва". гэта грышка i марыся. вышэй за усе яны ставяць свае шчасце, свае пачуццi. грышка i марыся – станоучыя героi камедыi. яны пратэстуюць устарэлых поглядау i звычаяу. маладыя людзi успрымаюць недарэчнасць старых саслоуных традыцый не столькi разумам колькi сэрцам. яны яшчэ не узнiмаюцца да усвядомленага пратэсту аджыушых форм жыцця. свае шчасце хочуць уладзiць з дапамогай станавого прыстава якога задобрываюць хабарам.  мова персанажа п'есы вельмi разнастайная. напрыклад, мова кручкрва не звычайная таму, што ён карыстаецца выразамi, запазычанымi з судовых дакументау: "лiчнасць падвергнецца апаснасцi", "гэта угалоунае прыступленне, сiбiрам пахне” i г. д. у мове куторгi нямала трапных выказванняу, ён часта ужывае народныя прыказкi i прымаукi: "не цяпер, то у чацвер", "як чорта з ", "даганяючы не нацалуешся". цiхан пратасавiцкi, дык той зусiм грубым чалавекам здаецца, калi гаворыць свае любiмыя словы: "хрэн табе у вочы", "чортау сына” (пра грiшку) , "сабака” (пра лiпскага) . разам з тым, мова шляхты вельмi багатая на вострыя i дасцiпныя народныя вобразы: "здаровы, як рыжыкi баровы". праз мову драматург перадае iх характары i настрой. калi узлаваны i занiжаны кручкова пратасавiцкi пачынае гаварыць са сваёй жонкай цi дачкой, то мова яго становiцца грубай i рэзкай, але яна становiцца лаготнай i льсцiвай, калi яму даводзiцца гаварыць з "найяснейшай каронай” кручковым. а з такiмi "далiкатнымi людзьмi", як куторга, пратасавiцкi стараецца гаварыць шляхецкай далiкатнай мовай, якой, на яго думку, належыць гаварыць людзям шляхетскага стану.