Храналагічная аутобіаграфія "францыска скарыны

Нарадзіўся ў другой палове 1480-х гадоў у полацку ў сям’і купца лукі скарыны. з 1504 году вучыцца ў кракаўскім унівэрсытэце, у 1506 годзе атрымвае вучоную ступень бакаляўра вольных мастацтваў, на пачатку 1510-х гадоў — званьне ліцэнцыята мэдыцыны ды ступень доктара вольных мастацтваў. 5 лістапада 1512 году савет дактароў мэдыцынскай калегіі падуанскага ўнівэрсытэту дапусьціў скарыну без аплаты да іспытаў на ступень доктара мэдыцыны, якія скарына пасьпяхова вытрымаў 6 і 9 лістапада. каля 1517 году скарына засноўвае ў празе друкарню, у якой 6 жніўня 1517 году выдаў першую друкаваную беларускую кнігу — «псалтыр». усяго на працягу 1517—1519 гадоў скарына пераклаў і выдаў 20 кніг бібліі. да кожнай кнігі ён пісаў прадмову, у якой распавядаў пра гісторыю стварэньня кнігі, разважаў аб яе зьмесьце. на пачатку 1520 году ён пераязджае ў вільню й там засноўвае першую на тэрыторыі беларусі друкарню ў доме якуба бабіча. у ёй каля 1522 году скарына выдаў «малую падарожную кніжыцу», а ў сакавіку 1525 — «апостал». у другой палове 1520-х гадоў скарына ажаніўся з удавою чальца віленскага магістрата юрыя адверніка — маргарытай. у ліпені 1529 году ў пазнані памёр брат францішка скарыны іван, які прыехаў туды гандляваць скурамі; скарына едзе ў познань і вяртаньня сродкаў, укладзеных яго жонкай у справу брата. у 1530 годзе скарына пэўны час служыць у кёнігсбэргу ў гэрцага альбрэхта старэйшага, пазьней вяртаецца ў вільню. 5 лютага 1532 году крэдыторы івана скарыны патрабавалі арышту францішка за даўгі нябожчыка, але 24 траўня пляменьнік скарыны раман просіць у караля жыгімонта i загаду аб вызваленьні францішка. 21 лістапада таго ж году кароль спэцыяльнай граматай вызваляе скарыну з-пад улады суда, ваяводаў, кашталянаў і старастаў. каля 1535 году францішак скарына пераехаў у прагу, дзе служыў лекарам і вучоным-садоўнікам пры каралеўскім двары. каля 1551 году памёр.

Умяне ёсць сапраудная сяброука . яе завуць (имя ). и наша сяброуства было праверанна многа разоу . яна заусёды прыходзиць мне на да памогу у цяшкую хвилину .  не так дауно я хварэла . да мяне зайшла (сяброука) , яна прыйшла праведаць мяне . но пораз не каторы час ёй пазванили яе   аднаклассники и пакликали гуляць . мне зрабилася сумна   : таксама хацелася на вулицу . (сяброука имя )гэта зауважыла и адмовилилася ад запрашэння . яна засталася .  вы скажыце - такая дробязь не доказ сяброуства . а я упэуненна - яно праяуляецца менавита у дробязях .  где надо поставь у кароткае и напиши имя своей подружки . 

Вучонага мала краналі планы і падзеі надзённасці – змалку ён адасобіўся ад усяго, што не складала чароўнай прывабы мастацтва. з гэтай, відаць, прычыны ён не разумеў і не дужа цікавіўся братам – інжынерам-канструктарам самалётаў.ён не быў ваенным, ён быў вучоным. але, нягледзячы на гэта, фішар даказаў, што можа быць смелым, і, як і многія іншыя салдаты, аддаў сваё жыццё за абарону радзімы.,яму ўжо мінуў трэці дзесятак.ён гадаваўся ў ленінградзе. у яго бацькі, старога доктара фішара, была каштоўная бібліятэчка манаграфій пра вялікіх мастакоў свету, і першыя малюнкі, якія захапілі хлопчыка, былі рэпрадукцыі з альбомаў жывапісу і скульптуры.  апынуўшыся ў войску, фішар адчуў сябе белай варонай, няўмекам, самым няўдалым з усіх у гэтай гаманлівай, асаблівай, ні на што вядомае яму не падобнай грамадзе разнастайных людзей. ён ніяк не мог навучыцца хадзіць у нагу, хутка ўскакваць на пад’ёме, няўклюдна пад рогат таварышаў аддаваў чэсць, заняткі па штыкавому бою ўшчэнт знясільвалі яго. спярша ён горка перажываў, зносіў уціск крыклівых сяржантаў, каяўся за няўвагу да вайсковай справы ў інстытуце і думаў, што ён самы няздольны чалавек на зямлі.  ён быў чалавек удумлівы і разумеў, што гэта пакутна і марудна нараджаўся ў ім той, на каго ён менш за ўсё рыхтаваў сябе, – нараджаўся баец. у канцы аповесці фішар мужна памірае, забіўшы адзінага ў сваім жыцці ворага.