Гэты твор янкі купалы я параіў бы прачытаць кожнаму, (раскиданае гняздо)

Драма "раскіданае гняздо" напісана я. купалам у 1913 г. на аснове фактаў з сям'і дзеда ануфрыя, у якога князь радзівіл адабраў зямлю і хату. асэнсоўваючы сямейную трагедыю як агульнанародную, я. купала паказаў у творы цяжкі шлях беларускага сялянства ў пошуках страчанай бацькаўшчыны, зямлі і волі. галоўны герой драмы — сымон, старэйшы сын зяблікаў. гэта свабодалюбівы, непакорны, моцны духам чалавек. ён здольны абараніць сваю чалавечую годнасць, заступіцца за іншых. "свайго ў крыўду не папушчу, хоць бы там свет дагары нагамі перакуліўся", — гаворыць ён. зоська і незнаёмы параўноўваюць яго з вольнай птушкай, магутным арлом: "птушкаю-арлом быць бы табе і лётаць па паднябессі, як лётае вецер гэты вольны! ". вобраз сымона пададзены ў развіцці. спачатку ён, як і яго бацька, спадзяецца на справядлівасць суда і законаў. упэўнены ў сваёй праваце, ён, калі дваровыя людзі заворваюць пасевы, з сякераю ў руках бароніць сваю зямлю. як чалавек рашучы, настойлівы і ўпарты, сымон хоча дабіцца праўды ўласнымі сіламі. на бацькавай магіле ён дае клятву "жывым не сысці з гэтага месца, з гэтага разграбленага хай б'юць, рэжуць, катуюць". на прапанову маці скарыцца, пайсці да паніча на службу сымон рашуча адказвае: " гэта, мамачка, значыць: прадаць, утапіць сябе, цябе, нас усіх у няволю ім на векі вечныя — запрасіцца ў вечнае рабства, з якога выхаду ніколі не знойдзем ні мы, ні тыя, што пасля нас рабства ў спадчыну атрымаюць". прымірыцца з панічом для сымона— гэта здрадніцтва, адступніцтва. становіцца зразумелым, чаму герой так строга асуджае зосю, якая свядома пайшла на сувязь з панічом і аддала сябе на "загубу, на глум вечны". шлях да актыўнай і дзейснай барацьбы сымон адшукаў не адразу. пераканаўшыся ў марнасці намаганняў сваімі сіламі дабіцца справядлівасці, сымон пачынае задумвацца над сэнсам бацькавых слоў, што "трэба розумам ваяваць, а не тапаром". пад уплывам перажытага (смерці бацькі, страты зямлі і хаты, ганьбы зоські), а таксама агітацыі незнаёмага погляды галоўнага героя драмы на шляхі вызвалення з няволі мяняюцца: "i я розумам буду ваяваць і другіх вучыць да гэтае вайны. годзе крыўды, годзе няпраўды! " разам з незнаёмым ён ідзе "на вялікі сход! па бацькаўшчыну! " на гэтым сходзе, па словах незнаёмага, будзе вырашацца пытанне аб тым, як выгнаць з роднай зямлі страшнага смока-упыра, як далей змагацца за поўнае вызваленне. такім чынам, на прыкладзе сымона я. купала паказаў працэс абуджэння нацыянальнай свядомасці беларускіх сялян, пошукі імі шляхоў да вызвалення. адшукаць страчаную бацькаўшчыну, вырвацца з-пад прыгнёту і ўціску, здабыць зямлю і волю можна толькі шляхам барацьбы, змагання — такая асноўная думка твора.

Побач з домам маёй бабулі працякае звонкі ручаёк, які пачынаецца з крынічанькі і хутка бяжыць да рэчанькі. На яго дне ляжаць маленькія і вялікія каменьчыкі, праз якія ручаёк пераскоквае, як з парожка на парожак. Агінаючы вельмі вялікія камяні, ручаёк падзяляецца на маленькія струменьчыкі, а потым зноў збіраецца разам. Месцамі ручаёк разліваецца і становіцца настолькі спакойным, што на яго паверхні бачны толькі дробныя хвалькі, а на раслінах, якія схіляюцца да вады, сядзяць рознакаляровыя матылькі. Калі на небе няма хмарак, у такія месцы прыходзяць конікі, каб пабыць у цяньку і папіць чыстай вады. У дрэвах і кустах побач з ручаём шмат птушачак, якія звілі тут свае гняздзечкі. Часта з лесу да ручая прылятае зязюлька.

1) Прыслоўе - самастойная часціна мовы, якая абазначае прымету дзеяння, або прымету іншай прыметы ці прадмета і адказвае на пытанні як? якім чынам? калі? дзе? куды? чаму? з якой нагоды? з якой мэтаю? навошта?
2)  акалічнасць і выказнік. Можа быць залежным словам ( бегчы хутка (як?))
3) прыслоўе нязменная часціна мовы як і другія, не мае канчатка, не скланяюцца, не спрагаюцца.
4) прыслоўі, утвораныя ад якасных прыметнікаў. Утвараюцца ад прыметнікаў (цяжка, прыгожа), ад лічэбнікаў (удзвюх, па двое), ад спалучэнняў прыназоўнікаў с назоўнікамі (досыць, бесперастанку), ад спалучэння прыназоунікаў з рознымі склонавымі формамі кароткіх прыметнікаў (дабяла, дачыста, зацемна), ад іншых прыслоўяў (назусім, занадта)
5) каб абазначыць прымету прадмета, дзеяння, прыметы; прэдыкатыўныя прыслоўі, абазначаюць стан наваколля, чалавека, памяшкання.
6) з дэфісам пішуцца прыслоўі з прыстаўкай абы (абы-дзе), пасля прыставак аб ў прыслоўях на ому, аму, яму, йму, ску, цку, ы: па-старому, па-новаму, па-дзіцячы; пасля прыстаўкі па ў прыслоўях, утвораных ад парадкавых лічэбнікаў (па-першае, па-другое); складаныя прыслоўі (ледзь-ледзь, калі-нікалі, мала-памалу, перш-наперш). Яшчэ праз дэфіс пішуцца прыназоунікі (з-за, па-над), прыметнікі (белы-белы, жоўта-ружовы), назоунікі (паў-Мінска)