Зрабице вобраз Мiколки або дзеда Агея з твора Цитауки (Бел.лит.)

Дзень выдаўся цёплы, па-красавіцку прыпякала сонца, але быў моцны вецер. Ён гнаў па небе рэдкія белыя воблачкі , свістаў у яшчэ голых галінах прысад. Дальнія хвойнікі былі зацягнуты шызай смугой. Хутка падсыхалі дарогі, на пясчаных узгорках вецер ужо ўздымаў пыл, гнаў яго ў напоўненыя вясновай вадой лагчынкі. На вышэйшых мясцінах, дзе глеба падсыхала, аралі трактары. А з паўночнага боку хвойнікаў і ў глыбокіх ірвах яшчэ ляжаў чорны снег, спрасаваны вятрамі ,дзівосна парэзаны першымі веснавымі раўчукамі.
Саша не рызыкнуў ісці ў такі час карацейшай дарогай і пайшоў па шляху да райцэнтра, а адтуль па чыгунцы.
Ісці было прыемна і лёгка.
Была хвіліна калі Сашу хацелася вярнуцца назад. Але ён адчуваў,што ісці назад будзе цяжка, а яшчэ цяжэй будзе пасля. Думкі пра Жэню не дадуць яму нi сну нi спакою, і ў сэрцы будзе расці пакутлівы смутак. Ды і нельга спыняцца на паўдарозе. Вунь ужо зусім недалёка лес. Не даходзячы да яго , трэба павярнуць па шляху направа, мінуць невялікі бор, што ўразаўся ў поле вузкай касой,  а там і Ліпнікі. Бор гэты прасвечваўся з краю ў край, бо навокал было шмат пачарнелых пнёў. Надзвычай роўныя і высокія прыгажуні-сосны гойдаліся ад ветру, рыпелі і аднастойна, і ласкава шумелі сваімі верхавінамі (І. Шамякін).

пакуль рыцар у чорным адважна сек толькі ворагаў, книпроде падабраўся да літавора і смяротна яго параніў. убачыўшы гэта, невядомы волат кінуў камандора долу адным ударам мяча. бой быў выйграны. рымвид і чорны рыцар схіліліся над параненым князем.

голас параненага не быў падобны на голас князя літавора. чорны вершнік пасадзіў яго да сябе ў сядло і адвёз у замак. там ён памёр, а на плошчы ўзвялі пахавальны вогнішча, да якога прывязалі яшчэ жывога дзітрыха фон книпроде. жыхары навагрудскага замка ў жалобе па любімаму князю. жрэц ўжо сабраўся падпаліць вогнішча пад апранутым у латы целам князя, як раптам чорны рыцар спыніў цырымонію. ён зняў шлем, і народ убачыў літавора, жывога і здаровага. на вогнішчы ляжаў, не князь, а яго жонка, выдатная гражына.

сказаўшы гэта, князь кінуўся ў агонь

у навагрудку выдавец знайшоў пастарэлага княгіні, які і распавёў усё астатняе.

начная размова гражыны з князем не дапамог - літавора з насмешкай адмовіў жонцы. тады княгіня загадала пажу адправіць немцаў дадому, чым смяротна абразіла магістра ордэна. гражына пайшла да мужа, каб іць яму аб магчымай бітве з немцамі, і заспела князя што сплю. тады княгіня надзела даспехі мужа і заняла яго месца. прачнуўшыся, літавора усё зразумеў і паспяшаўся на поле бою, але гражыну выратаваць не паспеў.