Пабудуйце вертыкальную схему сказа: У гаспадарчых будынках глыбока ўздыхалі і варочаліся валы і час ад часу ржаў конь, якога нашы салдаты пакінулі ў час наступлення: ён тады быў паранены і вельмі слабы.

Рамантызм – надзвычай важны этап у развіцці культуры, гэта сапраўдная рэвалюцыя ў мастацтве, не толькі ў літаратуры. Рамантыкі падпарадкавалі сабе тэатр, жывапіс, музыку, філасофію, многія гуманітарныя навукі. А ў літаратуры тэмп развіцця надзвычай паскорыўся, новыя плыні і напрамкі ўзнікалі і развіваліся нават за месяцы. Як ні ў адну іншую эпоху, літаратура рамантызму звязана з філасофіяй. Рамантыкі сцвярджалі веру ў панаванне духоўнага пачатку ў жыцці, падпарадкаванне матэрыі духу.
Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.
Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.
У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.
Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.

Якуб Колас "Новая зямля"

1.

І думка вынікне — праходзіць,

Як тыя хмаркі на заходзе,

Што без слядочка, быццам цені,

У смутным нікнуць задуменні.

2.

Званок, другі і зараз трэці,

І дрыгнуў поезд, быццам чэрці

Яго сярдзіта скаланулі,

Дождж цэлы іскар сыпанулі

І страшным рогатам заржалі

Ды з дымам далей паімчалі.

3.

І люду мноства тут хадзіла,

Найболей моладзь гарадская,

Ды худасочная, благая,

Ўсё панічы-зухі, паненкі,

А станік іх, бы ў восак, ценкі;

Ідуць, шнуруюць па дарожках,

А чаравічкі на іх ножках

Так і паскрыпваюць, спяваюць,

Нібы капыцікі мільгаюць;

Ідуць, спусціўшы вачаняткі,

На погляд ціхі, як ягняткі.

4.

Вось як цяпер, перада мною

Ўстае куточак той прыгожа,

Крынічкі вузенькая ложа

І елка ў пары з хваіною,

Абняўшысь цесна над вадою,

Як маладыя ў час кахання,

Ў апошні вечар расставання.

5.

Хоць я няволяй цяжка змучан

І з родным берагам разлучан,

Ды я душою ажываю,

Як вокам мыслі азіраю

Цябе, мой луг і бераг родны,

Дзе льецца Нёман срэбраводны,

Дубы дзе дружнай чарадою

Стаяць, як вежы, над вадою

Даўнейшых спраў вартаўнікамі

І ззяюць грозна жараламі.