Сырдария — Орталық Азиядағы өзен. Ол кейде көне грек тіліндегі ὁ Ιαξάρτης деген аты бойынша Яксарт деп аталады. Өзеннің грекше аты көне парсы тіліндегі Yakhsha Arta («Үлкен маржан») деген сөз тіркесінен бастау алады, бұл өзеннің суының түсінен пайда болған. Ортағасырлық мұсылман жазбаларында өзен жұмақтағы төрт өзеннің бірінің атымен «Сейхун» (سيحون) деп аталған. Әмудария өзені болса «Жейхун» деп аталған, бұл жұмақтағы төрт өзеннің тағы бірінің аты. Қазақстанда жергілікті тұрғындар оны күнделікті тілде «Дария» деп атайды.
Парсы тілінен келген Сырдария атауы ежелден бері қолданылып келеді. Батыс елдеріндегілер болса 20-шы ғасырға дейін бұл өзенді Яксарт атауымен атап келді. Ескендір Зұлқарнайынның жаулап алған жерлерінің солтүстік шекарасы Сырдария өзені арқылы өтті. Грек тарихшыларының айтуы бойынша, Ескендір б.з.д 329 жылы Александрия Эсхата («Ең алыстағы Александрия») деген қаланың негізін қалаған. Ол қала қазір Худжанд деп аталады.
Өзен Қырғызстан мен шығыс Өзбекстандағы Тянь-Шань тауларындағы екі өзеннің: Нарын және Қарадария өзендерінің қосылуынан бастау алады да, 2,212 км қашықтықта орналасқан Арал теңізіне барып құяды. Сырдария өзенінің алабы 800 000 шаршы километрді құрайды, бірақ су іс жүзенде соның тек 200 000-ынан ғана жиналады. Оның біржылдық теңізге құюы — 28 км³ ғана, бұл Әмударияның теңізге құятын суының жартысына тең.[1]
Сырдария өзенінің суы Орталық Азиядағы ең құнарлы мақта өсіретін аймақтарды суғаруға және оның бойындағы Қоқан, Худжанд, Түркістан және Қызылорда қалаларын сумен қамтамасыз етуге қолданылады.
1. Определите время в Якутске и в Магадане, если в Москве 12-00 ч.
Москва - часовой пояс UTC +3;
Якутск - часовой пояс UTC +9, разница с Москвой + 6 часов, получается 12:00 + 6 = 18:00.
Магадан - часовой пояс UTC +11, разница с Москвой + 8 часов, получается 12:00 + 8 = 20:00.
2. Определите местное время на 30° в.д. и 30° з.д., если на 0° 12-00 часов.
а) мы знаем, что местное время отличается на 1 час в пунктах отдаленных друг от друга на 15° долготы, т.е. это 4 мин. за 1° долготы.
Т.е. наша разница в 30° составляет: 30*4 = 120 мин (т.е. 2 часа).
б) мы знаем, что на запад от нулевого меридиана разница во времени будет «-», а восточнее - «+».
Соответственно:
на 30° в.д. наше время будет 12:00 + 2 часа = 14:00
на 30° з.д. наше время будет 12:00 - 2 часа = 10:00
3. На сколько часов и в каком направлении надо перевести стрелки часов, если мы переедем из 2-го часового пояса в 5-й, 9-й?
Мы знаем, что при движении с запада на восток разница во времени составляет «+», а при движении с востока на запад «-».
Из 2-го в 5-й.
Разница во времени между +2 и +5 часовыми поясами составляет +3, т.е. стрелки часов нужно перевести вперед на 3 часа. Например, если во 2-м часовом поясе стрелки установлены на 12:00, то их нужно перевести на 15:00.
Из 2-го в 9-й.
Разница во времени между +2 и +9 часовыми поясами составляет +7, т.е. стрелки часов нужно перевести вперед на 7 часов. Например, если во 2-м часовом поясе стрелки установлены на 12:00, то их нужно перевести на 17:00.
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Отметьте правильные высказывания словом да, а неправильные словом нет. 1.предположение о существовании огромного южного материка было высказано после кругосветной экспедиции магеллана. 2.почти вся территория австралии лежит в условиях тропического климата. 3.окончательные очертания австралийского материка были определены джеймсом куком. 4.первое поселение на австралийском материке-это современный мельбурн.