Диалог с использованием фразеологизмов на каз яз)

Салем асем -салем меирхат -асем сен кайда турасын? -мен "ит олген жерде турам("означает далеко) -асем сен алыста турасынгой, кешке мектептенгей уйге калай корыкпай кайтасын? -мен уйге "аягымды жерге тимей жугирем"(быстро) -мен сени уйге шыгарып салайн бугин -рахмет меирхат, сен баскалардан, ерекше жансын! -арине, "бес саусак бирдей емеской"(неодинаковые)

Қыз жібек - қазақ халқының жыры, қазақтың ең көне мұраларының бірі, лиро-эпостық дастандарының ішіндегі ең көркемі. «қыз жібек» жыры - аңыз емес, тарихи оқиға, кейіпкерлері өмірде болған . жырдың негізгі кейіпкерлері - төлеген мен жібек бірін-бірі шын сүйген ғашықтар, бірақ әке батасынан аттап кеткен төлегеннің өлімі мен жібектің қайғылы тағдыры талай жанарларға жас үйірілтпей қоймайды. жібек бейнесі - сұлулық пен әсемдіктің символы, қазақ халқының мақтанышы, рухани ескерткіш. мазмұны "қыз жібек" жыры екі бөлімнен тұрады. бірінші бөлімінде төлегеннің жібекке үйленуі әңгімеленсе, екінші бөлімде жібектің сансызбаймен қосылғаны баяндалады. екі бөлім - екі оқиғаны жырлайды, бірақ сюжет біреу: жігіттің үйленуі. "қыз жібек" эпосын махаббат гимні деудің әбден жөні бар. оның нағыз көркем туындыға айналу процесі жүріп жатқан кезде, яғни хvі-хvііі ғасырлардағы қазақ қоғамында жеке бастың, сезімнің бостандығы, махаббат еркіндігі туралы мәселе мұндай деңгейде ашық айтыла бермеген, ескі рулық заманның неке мен отбасына қатысты ежеқабыл, қалыңмал, көп әйел алу, әмеңгерлік сияқты салттары үстем болған. солай бола тұрса да, "қыз жібек" жырының шығуы сол дәуірдің өзінде-ақ халықтың идеал туралы эстетикалық пайым-түсінігінде белгілі бір дәрежеде өзгеріс болғанын айғақтайды. төлегеннің де, жібектің де өзіне лайық жар іздеуі, сүйіспеншілікпен үйленуді көздеуі - сол кезеңдегі жастардың ойында, көкірегінде жүрген арманын, мұңын, тілегін аңғартады. жырдың ел арасында кең тарағанының бір себебі осында болса керек. төлеген - қазақ эпосы, тіпті бүкіл қазақ фольклоры үшін жаңа кейіпкер. ол қозы көрпештен де өзгеше. қозының бейнесінде батырлық қасиет көп. ал төлеген - нағыз лирикалық кейіпкер. ол бай болуды, батыр болуды көксемейді. оның арманы - өзіне лайықты сұлуды сүю, соны өзіне өмірлік жар ету. жыршы да осыны айтады: "батырлық, байлық кімде жоқ, ғашықтық жөні бір басқа". демек, сол кездің қоғамында осындай ой-пікір болған, яғни ел ішінде махаббатты - өте таза, бәрінен ерекше, биік сезім, оны кез келген біле бермейді деген ұғым қалыптасқан. нақ осындай ерекше сезім төлегенді әкесінің бата бермегеніне қарамастан алыс жолға жалғыз аттандырады. төлеген үшін өмірдің мәні де, сәні де - махаббат, махаббат үшін күресіп, өмір сүру, сүйгеніңе үйлену. сондықтан да болу керек, оның мінезі де, істері де әдеткі эпостағыдай емес. ол аң да ауламайды, мал да бақпайды, жастайынан ерлік мінез де танытпайды, батырлық өнерді де үйренбейді. "періште сипатты ұл" боп тууының өзі - оның ерекше сұлу болатынын білдіреді. демек, ол батыр болмайды: төлеген кәдімгі батырларша "сағат сайын" өспейді, кезінде ешбір ерлік іс-әрекет жасамайды. есесіне он екі жасында өзіне пара-пар сұлу қыз іздей бастайды. он алты жасқа толғанда ат тұяғы жететін жерді түгел шарлап шығады. қыз жібек туралы ести сала ол еш ойланбастан жолға шығады. егер қозы көрпеш қалыңдығының ауылына жалғыз аттанып, көп қиындық көріп, ұзақ жүріп жетсе, төлеген қасына бірнеше нөкер ертіп, "жылқыдан екі жүз елу жорға алып, бірнеше күн жол жүріп, шекті деген елге келіп, шатырды тігіп, жорғаларын жайып салып, жұртқа жар салады". байқайтынымыз - төлеген алыс елге шаршамай-талмай, еш қиналмай, аз-ақ күнде жетеді. оның қызды таңдауы да өзгеше. қызын көрсеткен әрбір ға бір жорғадан береді. тіпті, төлегеннің өзі жібекке құда түседі. бұл да - оның ерекшелігі. оның құда түсу әдісі де айрықша. алдымен жұртқа жорға таратып, шекті еліне "мырзалықпен" танылады да, қаршыға арқылы жібекті көруге мүмкіндік алады. бұл жерде төлеген тағы бір мінез көрсетеді. ол қаршығаның сөзіне сеніп қана жібекке іңкәр болмайды, мақтаулы қызды өз көзімен көргісі келеді. яғни, төлеген қызға сырттай ғашық болғысы келмейді, қызды өзі сынап, өзі тілдесіп қана бағаламақ. міне, жастайынан өзіне тең қызды іздеген төлеген мұнда да сол әдетінен таймайды.

                                            ілік септік 1. бөлменің, керуеттің, шаштың, қаламның, ауылдың. 2. гүлнардың, әрсеннің, абайдың, виктордың,бибігүлдің. 3. бұл жанардың мектебі- жанардың. даниярдың досы алтыншы сыныпта оқиды-даниярдың. оқушының дәптері столдың үстінде жатыр.-оқушының. кілемнің түсі ашық-кілемнің. кәрімнің добы үлкен-кәрімнің. әлияның бөлмесі таза.-әлияның. әпкемнің қызы диванда ұйықтайды-әпкемнің. мектептің кітапханасы ашық-мектептің. бұл азаматтың кітабы-азаматтың. бөлменің терезелері үлкен-бөлменің. тақтаның түсі қара-тақтаның.                                           барыс септік 1. журналға, далаға, саған, суға, кітапға, қалаға, дүкенге, мектепке, анаға, ауылға, үстелге. 2. омскіге, ауылға, қалаға, қызға, борға, досқа, көлге, оқулыққа, орындыққа, айжанға, суға. 3. саған әсет келіп тұр-саған. ол оқулыққа келіп тұр-оқулыққа. біз сендерге бара жатырмыз-сендерге. оларға сурет көрсет. самат үйге хат жазды-үйге. базарға бар-базарға. киноға барма-киноға. жиналысқа бар-жиналысқа.                                             табыс септік 1. , дәрігерді, базарды, дүкенді, билетті, жолды, тамақты, кітапты, суретті, көшені. 2. кітапты, дәптерді, сабақты, асанды, еденді, досыңды, хатты, екіні, тапсырманы, мұғалімді, үйлерді, аңды, сені. 3. мен бұл фильмді көрдім-фильмді. мен сабақты оқыдым-сабақты. аңшы қоянды ұстады-қоянды. сәуле сорпаны пісірді-сорпаны. мен сенің хатыңды алған жоқпын-хатыңды. біз поезды күттік-поезды. қағазды столдың үстіне қойдым-столдың. мен есікті аштым-есікті.                                           жатыс септік 1. дәптерде, қағазда, асанда, қызда, үстелде, әжеде, сәрсенбіде, әкеде, үйде, көршіде, тәрелкеде, анада, егізде, клубта, керуетте, еденде, сөреде. 2. оқулық асанда-асанда. дәптерлер менде-менде. мектеп орталықта- орталықта. әжем қалада. ол астанада. гүл үстелде. көшеде қараңғы. кезекте көп. асанда дәптер жоқ.  3. орындықа, қатарда, сыныпта, мұғалімде, дәптерде, жексенбіде, сарада, әкемде, үстелде.                                                     шығыс септік 1. дәрігерден, қағаздан, майдан, әлиядан, алматыдан, көкөністен, қанттан, еттен, досымнан. 2. мектептен келеді-мектептен. үйді ағаштан жасайды-ағаштан. мен досымнан келе жатырмын-досымнан. мұғалімнен сұра-мұғалімнен. ол оқулықтарды кітапханадан әкеле жатыр-кітапханадан. ол үйден шықты-үйден. гүлді мараттан ал-мараттан. сақина күмістен жасалған-күмістен. олар қонақтан қайтты-қонақтан. 3. мектептен, бастықтан, матадан, қаладан, дүкеннен, театрдан, базардан, ағаштан, еттен.                                           көмектес септік 1. жұмыспен, орамалмен, кісімен, сабынмен, жолмен, сізбен, автобуспен, мұғаліммен, кеспемен, доспен 2. мұғаліммен бірге, досыммен, қонақтармен, ағаммен, менімен, кәріммен, мұғаліммен, әкеммен, достарыммен, қызбен, ініммен. 3. досыммен, , қасықпен, пышақпен, трактормен, қайықпен, атпен, , мұғаліммен, пойызбен,