Еттен жасалатын тағамдар туралы әңгімеле

ответ: қазақ халқының ең жақсы көретін тағамдарының бірі — ет. сіздерге еттен жасалатын тағамның бірнеше түрін ұсынамыз. олардың тағамдық құндылығы өте жоғары.еттен жасалған тағамдардың ішінде қазы ерекше орын алады. қазы - жылқының өз iшегiне айналдырып тығылған сүбе қабырғалар. қазы майының қалыңдығына байланысты кере қазы, дөңбек қазы, шынтақ қазы, бұлт қазы деп бөлінеді. ішекке сыймағанын телшік деп атайды. қазыны көбіне қысқа сақтайды, қазы сүрленген сайын дәмді болады. жылқы етінің ең кәделі мүшелерінің бірі – жал. ол жылқының шоқтығы мен ауыз омыртқасының арасында, мойын омыртқаны ұстап тұратын желкемен жымдаса бітеді. жылқы сойғанда терісі сыпырылғаннан кейін жалдың өзін мойын омыртқадан сылып алады. қимай – соғымға сойылған сиыр етінен дайындалатын тағам. сиырдың тоқ ішегін тұздап, айналдырып, оның ішіне кесек етіп туралған төстік пен төстің етегін, бұрыш, тұз, жуа қосылған етті салады. оны шұжық сияқты пісіреді. еттен кейінгі көптеп қолданылатын тағамға сүттен даярланатын тағамдар жатады.қазақстан жеріне зерттеу жұмыстарын жүргізген комиссия құрамында болған фиельструп: «тіпті малы көп қазақтардың тамақтануының өзінде сүт   тағамдарының маңызы зор болғандығын сүттен дайындалған тағамдардың әр түрлілігіне қарап-ақ аңғаруға болады»- деп жазады [7, 80- сүтті қазақтар ешқашан шикідей ішпеген, тек орыстармен ұзақ уақыт тығыз араласқан кейбір қазақтар шикі сүт ішуді де үйренген. ұсақ малды күніне бір рет, ал ірі қара малды күніне екі рет таңертең және кешке, жылқыны 4-6, кейде 12 ретке дейін сауатын. сүтті түнде жалпақ ағаш ыдысқа құйып салқын жерге қоятын, таңертең бетіне түскен кілегейді немесе шикі қаймақты алақанмен сыпырып алатын. кілегейді қойылғанша қайнатып одан «қаймақ» немесе кілегейді ағаш ыдысқа жинап сары май шайқайтын. шайқалған майды тазаланып кептірілген қойдың қарынына немесе бүйеніне сақтайды. майды көбінесе қыс кезінде бауырсақпен, табананмен қосып жейтін. жаз айларында сүтті бірден қазанға пісіріп, түнге қалдыратын.   артық айран мен ашыған сүтті арнайы тері ыдыс сабаға құя беретін. 10-15 күннен кейін қатты ашыған бұл сүт іркітке айналатын. іркітті піспекпен майынан айырып, қалған іркітті қазанға құйып қойылып құртқа айналғанша қайнататын. оны қапқа құйып сары суы ағу үшін іліп қоятын. ертеңінде домалақтап өреге жайып қоятын. көлемі жағынан кішкене сықпа құрттарды шаймен жейтін, ал үлкен құрттарды қысқа сақтайтын. қыста бұл құрттарды ұннан жасалған көжеге араластырып ішетін [6, 121- сонымен бірге қазақтар айранды қайнатып одан «ежгей» дайындайтын. ал сиыр немесе ешкі сүтінен ашытқы қосып ұйғанша қайнатып «ақ ірімшік» дайындайтын. ірімшікке тұз және май қосып жейтін. ірімшікті ұзақ қайнату арқылы «қызыл ірімшік» дайындайтын. қызыл ірімшікті кептіріп қысқа да сақтады. түйілген қызыл ірімшік ұнтағына май араластырып «қоспа» жасады. қоспаны да қарынға салып, қысқа сақтайтын. қой сүтіне іркіт немесе қымыз араластырып қайнатып «қою сүт» дайындайтын, оны көбінесе кешке ыстық күйінде ішетін. ағаш тостаққа аз мөлшерде іркіт құйып, оның үстіне қойды бірден сауатын, ол бірден ұйып қышқыл дәмді тағамға айналды. оны көбінесе ға жасап беретін. таңертең қойшы торсықпен аз мөлшерде қымыз алып шығып, түске қарай бірнеше қойды сауып сүтін қымыздың үстіне торсыққа құятын да кешке дейін өзімен алып жүретін, кешке қарай дәмді, қою және майлы сусын қойыртпақ дайын болатын. қойшының күндізгі негізгі асы «қорықтық» болды. орташа көлемді бірнеше тасты отқа салып қатты қыздырып, оларды қой сүті құйылған саптыаяққа салып жібергенде сүт қайнап қойылып қалатын. оны қорықтық деп атады. қымызды бие сүтінен сабаға ашыту арқылы дайындайтын. көктемде сүтке қымыздың тұнбасына сүрленген жамбас сүйекті немесе айранды салып ашытатын. қымыз уақыты аяқталғанша сабада ашытқы ретінде қымыз қалдырып, үстіне жаңа сауылған сүттен құйып отыратын. кешке қарай піспекпен әбден піскен соң, таңертең қымыз дайын болатын. ішер алдында қымызды ұзақ пісіп алып барып тегенеге құйып сапырады. содан кейін ағаш тостағандарға құйып қонақтарға таратады. кейбір байлар сабаны үнемі шайқалып пісілуі үшін түнгі күзеттегі жылқышының атына теңдетіп жіберетін болған. «сабадан қымыз құйдырып, ортасына қойдырып, жасы үлкендер бір бөлек, кеңесіп күліп сылқылдап» - деп ұлы абай айтқандай, қымызды бүкіл ауыл күн сайын бас қосып, әзіл, әңгіме араласқан көңілді дастарханда ішетін. сақталу мерзіміне қарай үш күндік қымызды «құнан қымыз», төрт күндігін «дөнен қымыз», бес күндігін «бесті қымыз» деп таған.

объяснение:

тілсіз қоғамның қандай түрі болса да өмір сүре алмақшы емес, ол тілдің өзі қоғам бар жерде ғана пайда болып, өмір сүреді. демек, қоғамнан тыс, бөлек тіл жоқ. тіл – қоғамның жемісі.в.и.ленин: "тіл – қатынасының аса маңызды құралы” – дейді. мұның мәні – тіл жоқ жерде ң бірлесіп жұмыс істеуі, қоғамдық өндірістің қай саласын болса да ұйымдастыруы, мүмкін емес деген сөз.тіл әрбір ға ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. тіл байлығы - әрбір елдің ұлттық мақтанышы. ол – атадан ға мирас болып қалып отыратын баға жетпес мұра. қазақ тілі - өте бай тіл. ол шаруашылықтың бар саласын өркендете түсуге себепші күш, халқымыздың мәдени дәрежесін көтере беруші пәрменді құрал, жұртшылықты жаппай отаншылдық рухта тәрбиелеудің құралы, қуатты қаруы.ана тілі – ар өлшемі. олай болса, тілді шұбарлау – арды шұбарлау, көңіл тұнығын лайлау. "тіл халық қазынасы" деп бекер айтпаған.

Жазғы демалыста ата-апамның ауылына бардым. олар шымкент қаласы, қазығұрт ауданында тұрады. оңтүстікте жемістер өте көп піседі. сол жемістерді жинап, қысқа дайындауға ата-апаларыма көмектестім. мен ауылда басқа да үй шаруасына көмектестім. өрік теріп, бұзау айдап, құрт жасап және сиыр сауып үйрендім. терілген өрікті күн көзіне жайып, қақ жасаймыз. ауылда жұмыс көп. мен ауылды өте жақсы көремін. ауылда еңбекпен көп шұғылданады. менің төрт бауырым бар. олардың жастары менен кіші. мен ең кіші сүйкімді інім ахметті жаз бойы қарадым. ол жеті айлық. анама қарауға, жаялық жууға, үй жинауға жәрдем етемін. анам - мұғалім, әкем - қызметкер. олар әрқашан жұмыста, оқуда. маған анам айтады: «сен үйдің үлкенісің бауырларыңа мейіріммен қарасаң, олар өскенде саған өте мейірімді болады», дейді. мен бауырларымды қатты жақсы көремін. сондай-ақ, маған анам джеймс гринвудтың «өгей шеше» атты кітабын әперді. кітап маған қатты ұнады, жылағым келді. себебі, кітап өте аянышты. өйткені, өгей шеше қатты қинайды, ұрады, тамақ бермей қояды. бір күні кішкене қарындасын құлатады. өгей шеше ұрады, қашып кетеді. ң қиыншылық көргендері суреттеледі. мен кітапты оқып бітірдім. міне, біз ақтау қаласына да келдік. жазғы демалысым мен үшін өте қызықты өтті. сабақ басталады, енді сабаққа дайындалу қажет. мектептегі достарымды сағындым.