Как просклонить по падежам казахским слово дәптер , караз и дос

А.с  дәптер, қараз,  дос і.с  дәптердің,  қараздың,  достың б.с  дәптерге,  қаразға, досқа т.с  дәптерді,  қаразды,  досты ж.с  дәптерде,  қаразда,  доста ш.с  дәптерден,  қараздан,  достан к.с  дәптермен,  қаразбен, доспен

жалпы алғанда   өмір өте қиын. таңертең ерте тұрады. ұйқыға кешкі 9-да жатады. күні бойы жұмыста. өте қатты шаршайды. қыста қиын. кейде тіпті боран мен аяздың кесірінен есікті ашуға болмайды.соңғы күндері кішкентайдан көмір сатып ала бастады. ал негізінен олар қыста жағылады. жазда көп нәрсені істеп үлгеру керек.   шөп, дәмді жинап, тағаммен, шөптермен қажеттену, ет сүрлеу,картоп өсіру деген сияқты. жылқылар мен сиырлар жайлауда қараусыз жайыла береді, ал кешке үйге өздері қайтып келеді.

бұдан басқа олар міндетті түрде аң мен қ аулайды, қызық үшін емес,тамақ табу мақсатында. олар мұнда ауырып қалса, дәрігер шақырмай,шөптермен, борсық майымен және т. б. емделеді.

Белка прыгала с ветки на ветку и упала прямо на сонного волка. волк вскочил и хотел ее съесть. белка стала просить: – пусти меня. волк сказал: – хорошо, я пущу тебя, только ты скажи мне, отчего вы, белки, так веселы. мне всегда скучно, а на вас смотришь, вы там вверху все играете и прыгаете. белка сказала: – пусти меня прежде на дерево, я оттуда тебе скажу, а то я боюсь тебя. волк пустил, а белка ушла на дерево и оттуда сказала: – тебе скучно оттого, что ты зол. тебе злость сердце жжет. а мы веселы оттого, что мы добры и никому зла не делаем.