Сочинение на тему казахская национальная еда

Вказахской национальной кухне, как в зеркале, отразилась душа народа, его , обычаи и традиции. с давних пор наиболее отличительной чертой казахского народа было гостеприимство. дорогого гостя радушно встречали, усаживали на самое почетное место, угощали лучшим, что было в доме. в первую очередь гостю подавали кумыс, шубат или айран, затем - чай с молоком или сливками, баурсаками, изюмом, иримшиком, куртом. затем следовали закуски из конины или баранины - казы, шужук, жал, жая, сур-ет, карта, кабырга. на любом столе обязательно были лепешки из пшеничной муки.  украшением любого дастархана и наиболее излюбленным блюдом у казахов всегда считалось мясо по-казахски. отварное мясо обячно подава-лось большими неразделанными кусками. хозяин резал мясо, угощая каждого гостя лакомыми кусочками: тазовые кости и голень отдавал почетным старикам, грудинку - зятю или невестке, шейный позвонок - девушкам и т.д. самому почетному гостю хозяин преподносил приготовленную особым способом голову барана. гость должен был разделить голову между присутсвующими, соблюдая определенный ритуал, в котором сказывался древний обычай уважительного отношения к гостям, старикам, детям, близким и дальним родственникам.  ароматное мясо едят с тонко раскатанными и отваренными кусочками теста. прекрасным дополнением к блюду служит насыщенный ароматный мясной бульон - сорпа, который подается обычно в пиалах. в конце трапезы кумыс, за которым вновь следует чай.  в наше время застолье во многом изменило формы, но не утратило древних законов гостеприимства. напротив, границы его раздвинулись: за сегодняшним дастарханом собираются не только казахи, но и многочисленные гости, живущие в большой многонациональной республике - , татары, украинцы, узбеки, немцы, уйгуры, дунгане,   прожив рядом с казахами не одно десятилетие, делясь с ними горем, хлебом и радостью, братские народы не могли не оказать влияние на кули-нарное мастерство, быт и культуру казахского народа, заимствовав одновременно лучшие из его культуры и быта.  современная казахская кухня включает в себя не только традиционные казахские блюда, но и полюбившиеся блюда узбекской, уйгурской, , татарской, корейской и других кухонь. именно поэтому в современной казахской кулинарии при сохранении чисто национальных черт нетрудно заметить интернациональные черточки.  во многом изменился набор продуктов, из которых сегодня готовится пища.  если за многовековую казахский народ накопил огромный опыт обработки и приготовления мясной и кисломолочной продукции, то современная жизнь пополнила этот ассортимент из овощей, фруктов, рыбы, морских продуктов, печеными, мучными изделиями и сладостями.  и все-таки наиболее популярным продуктом в казахской национальной кухне было и остается мясо.  мясо - основа большинства блюд, именно мясные продукты украшают любой дастархан, по обилию мясных блюд судят о богатстве и разнообразии праздничного стола. 

Фонетикалық талдау

Қазақ тілінен жүргізілетін жұмыстардың ішінде граматикалық талдауға біршама ұқсас, онымен жанаса жүргізілетін жұмыстардың бірі – фонетикалық талдау. Фонетикалық талдау граматикалық талдау емес, сондықтан оны фонетикалық талдау деп өз атымен атаған жөн.

1. Дауысты дыбыстарға арналған фонетикалық талдаудың үлгісі:

а - жуан, ашық, езулік дауысты;

ә - жіңішке, ашық, езулік дауысты;

о – жуан, ашық, еріндік дауысты;

ө - жіңішке, ашық, еріндік дауысты;

е - жіңішке, ашық, езулік дауысты;

ұ – жуан, қысаң, еріндік дауысты;

ү - жіңішке, қысаң, еріндік дауысты;

ы - жуан, қысаң, езулік дауысты;

і - жіңішке, қысаң, езулік дауысты;

у - жуан, қысаң, еріндік дауысты;

и - жіңішке, қысаң, езулік дауысты;

э – ашық, езулік дауысты; (орыс тілінен енген сөздерде ғана кездеседі).

2. Дауыссыз дыбыстарға арналған фонетикалық талдаудың үлгісі:

б – ұяң дауыссыз;

в - ұяң дауыссыз;

ғ - ұяң дауыссыз;

д - ұяң дауыссыз;

ж - ұяң дауыссыз;

з - ұяң дауыссыз;

й – үнді дауыссыз;

к – қатаң дауыссыз;

л – үнді дауыссыз;

м - үнді дауыссыз;

н - үнді дауыссыз;

ң - үнді дауыссыз;

п - қатаң дауыссыз;

р - үнді дауыссыз;

с - қатаң дауыссыз;

т - қатаң дауыссыз;

у - үнді дауыссыз;

ф - қатаң дауыссыз;

х - қатаң дауыссыз;

ц - қатаң дауыссыз;

ш - қатаң дауыссыз;

щ - қатаң дауыссыз (орыс тілінен енген сөздерде кездеседі, бірді – екілі қазақ сөздерінде ұшырайды. Ащы, тұщы)

Мысалы, мына сөйлемдерге фонетикалық талдау жасап көрейік:

Ең алдымен сөйлемнен дауысты дыбыстарды тауып, астын бір сызады, содан кейін дауыссыздарын тауып, астын екі сызу керек. Осыдан соң оларды бір дыбыс екі қайталанбайтын етіп, жеке – жеке тізіп жазамыз:

Оның шығармасы үздік деп табылды.

Оның о – ашық буын, ның – бітеу буын

о – жуан, ашық, еріндік дауысты;

н – үнді дауыссыз;

ы – жуан, қысаң, езулік дауысты;

ң – үнді дауыссыз;

4 әріп, 4 дыбыс бар.

шығармасы шы – ашық буын, ғар – бітеу буын, ма - ашық буын, сы - ашық буын.

ш – қатаң дауыссыз;

ы – жуан, қысаң, езулік дауысты;

ғ – ұяң дауыссыз;

а – жуан, ашық, езулік дауысты;

р – үнді дауыссыз;

м – үнді дауыссыз;

а – жуан, ашық, езулік дауысты;

с – қатаң дауыссыз;

ы – жуан, қысаң, езулік дауысты;

9 әріп, 9 дыбыс бар.

үздік, үз – тұйық буын, дік – бітеу буын.

ү – жіңішке, қысаң, еріндік дауысты;

з – ұяң дауыссыз;

д – ұяң дауыссыз;

і – жіңішке, қысаң, езулік дауысты;

к – қатаң дауыссыз;

5 әріп, 5 дыбыс бар.

деп, деп – бітеу буын.

д – ұяң дауыссыз;

е – жіңішке, ашық, езулік дауысты;

п – қатаң дауыссыз;

3 әріп, 3 дыбыс бар.

табылды. та – ашық буын, был – бітеу буын, ды – ашық буын

т – қатаң дауыссыз;

а – жуан, ашық, езулік дауысты;

б – ұяң дауыссыз;

ы – жуан, қысаң, езулік дауысты;

л – үнді дауыссыз;

д – ұяң дауыссыз;

ы – жуан, қысаң, езулік дауысты;

7 әріп, 7 дыбыс бар.

1) өзінің кедей екендігін, көргені жоқшылық екендігін айтып мұңын шақты 2) сен мына қолыңды мың сомға кестіруге рұқсат берер ме едің? көздеріңді, құлақтарыңды, аяқтарыңды қаншаға берер едің? - деген сұрақтар қойды 3) мен бұларды дүниенің малына да айырбастамас едім-деп жауап берді шәкірті 4) байлық ақшамен өлшенбейді. ң басты байлығы- он екі мүшесінің саулығы. сондықтан барымызды бағалай білейік. 5) баға жетпес байлыққа ие болып отыр.он мүшесінің саулығы- баға жетпейтін байлық 6 өткен сабақта не өткендеріңізді білмеймін - 7) әлбетте. баға жетпес байлық!