Как разобрать слово бос (на казакском) по падежам

а.с бос

і.с бостың

б.с босға

т.с босты

ж.с боста

ш.с бостан

к.с боспен

ответ:

ғарыш-жер планетасындағы ең талқыланатын және бір мезгілде жұмбақ тақырып. бір жағынан, ол туралы көп білді, екінші жағынан, біз шын мәнінде әлемде орын алатын мизер пайызын білеміз. бүгін біз ғарыш туралы бірнеше қызықты фактілерді қарастырамыз. бұл планетаның айналу кезеңінің күніне 2 миль секундқа азаюына байланысты. жыл сайын біздің галактикада қырық жаңа жұлдыз туады. тіпті бүкіл әлемде қанша пайда ұсыну қиын. әлем шексіз. бұл пікірмен бәрі таныс. шын мәнінде, бірде-бір ғарыш шексіз екенін білмейді немесе ол жай ғана алып келеді.

әлемдегі барлық жұлдыздар, галактика және қара тесіктер оның массасының 5% ғана құрайды. бұл таңқаларлық, бірақ 95% массасы саналмайды. ғалымдар бұл жұмбақ затты "қараңғы материя" деп атауға шешім қабылдады және бүгінгі күнге дейін оның сипатын ешкім нақты анықтай алмайды. біздің күн жүйесі қорқынышты скучно. егер көршілеріміз туралы ойлайтын болсақ, олардың барлығы таңқаларлық газ шарлары мен тас кесектері емес. жақын жұлдыздан бізді көптеген жарық қуыстары бөледі. ал бұл, басқа жүйелерде барлық таңқаларлық нәрсе толық. әлемнің кең жерлерінде өте ғажайып нәрсе бар-алып газ көпіршігі. оның ұзындығы шамамен 200 миллион жарық жыл, ал ол осы жылдың 12 миллиардтарында орналасқан! бұл қызықты нәрсе үлкен жарылыстан кейін екі миллиард жылдан кейін ғана қалыптасты.

объяснение:

ответ:

шоқан шыңғысұлы уәлиханов (шын есімі мұхаммед қанафия; 1835, қостанай облысы, сарыкөл ауданы, құсмұрын жері — 10 сәуір 1865, көшентоған, жетісу) — қазақтың ұлы ғалымы, xix ғасырдың екінші жартысында қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі, шығыстанушы, тарихшы, фольклоршы, этнограф, , ағартушы. әжесі күнінде «шоқаным» деп еркелетіп айтуымен «шоқан» аталып кеткен.

шоқан 1835 жылдың қараша айында құсмұрын бекетінде қазіргі қостанай облысы әулиекөл ауданындағы құсмұрын жерінде атақты аға сұлтан шыңғыс уәлиханов отбасында дүниеге келген. әкесі шыңғыс уәлиханұлы сол кезде аманқарағай дуанының (орталығы қараоба мекені) аға сұлтаны болған. округ орталығы 1844 жылы құсмұрын қамалына ауысқаннан кейін дуан аты құсмұрын болып өзгертілді. шоқанның өз атасы уәли орта жүздің ханы болған. арғы атасы қазақ ордасының ұлы ханы абылай, шоқан оның шөбересі. шоқанның қ шағы қыс кезінде обаған бойындағы күнтимес ордасында, жазда есілдің оң саласы аққанбұрлық алабындағы ата жайлауда өткен. әжесі айғаным тұратын сырымбеттегі хан ордасында да әурен күндерін өткізген.«жеті жұрттың тілін білуге тиісті» хан тұқымы болғандықтан, күнтимес ордасындағы әкесі ашқан ауыл мектебінде хат таныған шоқан сол мектепте ортағасырлық қыпшақ-шағатай тілін меңгереді, парсыша, арабша тіл сындырады.шоқанның жақын туыстарының естеліктеріне қарағанда, ол кезінен білімге бейім әрі құмар болған. шоқан тарихи аңыз-әңгімелерге ерте бастан-ақ қызыққан. ол жастайынан данагөй билердің әңгімелерін, акындардың өлең- жырларын зор ықыласпен тыңдап өсті. оған тәрбие беруде сұлтан әулетінен шыққан әжесі айғанымның ықпалы күшті болды. ол жас шоқанға ежелгі қазақ аңыздарын, аңыз-әңгімелерін, мақал-мәтелдері мен даналық сөздерін жиі айтып отыратын. шоқан 12 жасына дейін құсмұрындағы мектепте оқып, мұсылман діні ілімімен танысты. шоқан ауылдық бастауыш мектепте оқып жүріп-ақ араб, парсы, шағатай тілдерінің негізін үйреніп алды. шоқанның жақын туыстарының естеліктеріне қарағанда, ол кезінен білімге бейім әрі құмар болған. шоқан тарихи аңыз-әңгімелерге ерте бастан-ақ қызыққан. ол жастайынан данагөй билердің әңгімелерін, акындардың өлең-жырларын зор ықыласпен тыңдап өсті. оған тәрбие беруде сұлтан әулетінен шыққан әжесі айғанымның ықпалы күшті болды. ол жас шоқанға ежелгі қазақ аңыздарын, аңыз-әңгімелерін, мақал-мәтелдері мен даналық сөздерін жиі айтып отыратын. шоқан 12 жасына дейін құсмұрындағы мектепте оқып, мұсылман діні ілімімен танысты. шоқан ауылдық бастауыш мектепте оқып жүріп-ақ араб, парсы, шағатай тілдерінің негізін үйреніп алды.

шоқанның ата- атақты сұлтандар әулетіне жатады. оның арғы бабасы абылай хан xvii ғасырдағы айбынды қазақ билеушілерінің бірі болды. ал атасы уәли хан патша үкіметі ресми түрде бекіткен қазақтың соңғы ханы еді. шоқанның әкесі - шыңғыс уәлиханов білімді болған. ол 1834 жылы омбыда сібірдің казак әскери училищесін бітіріп, орыс армиясында жоғары әскери шен - полковник атағын алды және қазақстанды басқару аппаратында бірсыпыра жауапты қызметтер атқарды: құсмұрын округінің аға сұлтаны, сібір қырғыздарының облыстық басқармасының кеңесшісі, көкшетау округінің аға сұлтаны болды. россияның алдында сіңірген еңбегі үшін оған өмірлік мұра ретінде дворян атағы берілді. шоқаннын анасы жағынан туыс нағашылары — баянауыл өлкесіндегі атақты шормановтар әулеті болатын. шорманов мұса орыс армиясының полковнигі, белгілі қазақ биі, баянауыл сыртқы округының аға сұлтаны еді.

шоқанның шығармаларын жинап бастыруда орыс ғалымдарының еңбегі аса зор. орыс қ қоғамы басып шығарған шоқан шығармаларына жазған алғы сөзінде академик николай иванович веселовский:

«шоқан уәлиханов шығыстану әлемінде құйрықты жұлдыздай жарық етіп шыға келгенде, орыстың шығысты зерттеуші ғалымдары оны ерекше құбылыс деп түгел мойындап, түркі халқының тағдыры туралы онан маңызы зор, ұлы жаңалықтар ашуды күткен еді. бірақ шоқанның мезгілсіз өлімі біздің бұл үмітімізді үзіп кетті! » деп жазды.

бірақ ол сол аз ғұмырында қабілетінің ғажайып мүмкіндіктерін, гуманизмнің биік өресін, ұлтжандылықтың жалтақсыз үлгісін, ғылыми қабілет пен алғырлықтың қайран қаларлық өнегесін барша болмысымен, нақтылы іс әрекетімен дәлелдеп үлгерді.[5]

шоқаннан қалған мұраның бірі бейнелеу өнері туындылары. олар шоқанның осы өнер саласында қазақтың тұңғыш профессионал суретшісі болғанын дәлелдейді. ғалым негізінен портрет, пейзаж және халықтың тұрмыс салтын бейнелеумен айналысты. одан 150—дей сурет қалған.

объяснение: