Сөздерді буындарға бөліп жаз. буын түрлерін анықта. сабақ, терезе, еңбек, мұғалім, еден, тақта, оқушы, қоңырау, тіл, сөйлем, сөз, сызғыш, өшіргіш.

батыр баян» (поэма) – қазақтың атақты қаламгері мағжан жұмабаевтың жазған поэмасы.

батыр баян поэмасы бізге көп дүние үйретті, өмірдің мәнін ашты. бұл поэма арқылы жастықтың албырттығын, сезімнің соқырлығы мен ақылға бағынбайтын асаулығын, ашу мен ақылдың, сана мен сезімнің таласын, әрі көзсіз ерлікті көреміз. баянның ісі қызғаныш па, әлде ноянның өз отанынан бас тартуынан ызалануы ма, ол бізге құпия болып қалатыны бәрімізге белгілі. бірақ оқырмандар өз нұсқаларын беріп, өз сөздерін дәлелдеуде. менің өз ойымды айтар болсам, батыр баянның ісі екі жақты, яғни ол өз інісін өлтірмесе, баян негізінен жасы келіп қалған батыр болатын және де өзі де қалмақ қызына көрсетпесе де, өлердей ғашық болатын. бірақ оның өз бауырын, былайша айтқанда, өз тұяғын өлтіргені – озбырлық, қатігездікті айқындайды. поэма өзінің сюжеттік жағынан эпостық жырларға өте ұқсас. мағжан керемет ел аузынан естіген миф-аңызды өзінің ақындық шеберлігіімен тамаша поэма етіп жазады. трагедиямен аяқталған бұл поэма мағжан поэзиясының биік асқар тауы болып табылады. реалистік негізде жазылған поэманы мағжан табиғатпен, яғни сол кездегі табиғат әсемдігін, бізге әсерлі жеткізе алды. бір қарағанда қызықты сюжеті бар бұл поэма тек тарихты баяндап тұрғандай. әрине мағжан ақын тек тарихты жырлап қоймай, сонымен қатар ерлікті, еркіндікті көрсете білді. керемет символистердің бірі болған мағжан поэма арқылы терең бір ой бермекші.

ауыз әдебиеті – талай ғасырлар жемісі. халық жыраулары, жыршылары, ертекшілері осы сонау ықылым заманнан рухани асыл қазына ретінде сақтап, ұрпақтан-ұрпаққа мұра етіп, бүгінгі біздің дәуірімізге жеткізген.

өзінің сонау ң кезінде, табиғаттың жұмбақ, тұңғиық сырына ойы жете алмаған кезінде сол табиғаттың сиқырлы алуан жұмбағын шешсем, оны өз игілігіме жаратсам, бағындырсам деген арманын өзінің ауыз әдебиетімен бейнелеген. ң табиғаттың дүлей, мылқау күшімен арпалысы да сол ауыз әдебиетінде өрнектелген. қоғамдық, әлеуметтік, қ өмірдің ілгерілеуіне, ң ой-санасының өсуіне, өзін қоршаған табиғаттың сырына терең болауына байланысты ауыз әдебиеті де мазмұны, формасы жағынан байып, отырған.

қазақ халқының ауыз әдебиетінің сонау көне дәуірден келе жатқан рухани мұра екені «құламерген», «ер төстік» ертегілерінен айқын танылады.

әлеуметтік жікке бөлінген қоғамдық өмірдегі қайшылықтар, байлар мен соған тәуелділер, кедей-кепшіктер арасындағы күрес, тартыс ауыз әдебиетінің мұнан былайғы өрісінде кең қамтылған. халық ауыз әдебиетінің өлең-жыр, ертегі, мақал мәтелдері, лиро-эпостық жырларында қарапайым ң, еңбек ң жасампаз күшіне, ақыл-парасатпен сенген, соларды мадақтаған.

сондықтан, ауыз әдебиетіндегі бұқара өкілдері тек жақсы жағынан ғана суреттеледі, олар тамаша қасиеттері арқылы оқушыны өзіне еліктіре біледі