Сөзлерге фонетикалык талдау жасындар: орта ғасыр, отырар, араб

Ғасыр ғ-дауыссыз қатаң а-дауысты жуан с - дауыссыз қатаң ы-дауысты жуан

Орта 4 әріп 4 дыбыс 2 буын о-дауысты жуан р-дауысыз үнді т-дауысыз қатаң а-дауысты жуан

қасқыр  — жыртқыш аң.басқа атаулары да белгілі: бөрі, бері.еркек қасқыр шамамен 50 килограмм болады, ал ұрғашысы 45 кг болады. тұрғылықты жері жердің солтүстік жарты шеңберінде өмір сүреді.

қасқырдың өзге хайуандардан дара, олардың ешқайсысына ұқсамайтын қасиеттері көп. оның бойындағы осындай ерекшеліктерге негізделіп айтылатын аңыздар да жетерлік. солардың бірі-түркілердің түпнегізін көкбөрімен байланыстыруы.қасқырлардың ішіндегі көк аспан түстес келетіндері мен ақ қасқырлар аса киелі хайуан болып есептеледі. олардың ға көрінуі де сирек. мұндай көкбөрілермен кезіккен да «тегін емес, киелі қасиеттерге ие кісі» болып табылады.

қасқыр — қайсар, аса сақ, қу хайуан. қайсарлығы — оның кез келген айқаста жеңіске жеткенше не жеңіліп, демі үзілгенше шайқасуынан көрінеді. ал аса сақ, аса қулығы әр түрлі әрекеттеріне байланысты айтылған. бірде бір сұр қасқыр ауыл-үйдің арасына кіріп кетеді. қиқулап қуа жөнелген топ алдында ғана келе жатқан қасқырдан демде көз жазады да қалады. ары іздейді, бері іздейді, жоқ. кейін артынан анықтап білсе, арлан қасқыр ауыл арасында тұрған электр желісінің бағанасын құшақтап, тікесінентік тұра қалған екен. сұр бағана мен сұр қасқыр ешкімнің назарына да ілікпепті. қасқырдың ақылдығына танданысқан топ, бастарын шайқаса тарқасыпты.қазір қасқыр аса азулы, жыртқыш ретінде суреттеледі. әлі де солай. бұғауға көнбейтін тұз тағысының аса жыртқыштығын дәріптеудің ең көрнекті үлгісі — «көксерек» фильмі. мұнда қасқырдың үстемдігіне еш көнбейтіндігінің ең нанымды дәлелі көксеректің жарып кетуінен айқын көрініс табады. бұл — қасқырдың мейіріммен ұстауға да көнбейтіндігінің дәлелі.қасқыр — дала тағысы. киелі саналатын көкбөрі тұқымына қатысты тағы бір дерек, ол — оның отбасына беріктігі. қасқыр бір ғана отбасына ие және ол — бөлтірік тәрбиесін толықтай өз мойнына алған хайуан. ауыздандыру, бөлтірігін көкжалға айналдыру, бәрі-бәрі — осы ата қасқырдың құзырындағы міндет. өзге хайуандарда жоқ осы қасиеттер киелі жаратылыс иесін әр кез даралап таұрады.

Медеу спорт кешені[1] – жасанды мұз айдыны бар дүние жүзіндегі ең ірі спорт кешені. алматы қаласынан 18 км жерде, кіші алматы шатқалында, теңіз деңгейінен 1691,2 м биіктікте орналасқан. табиғи мұз айдыны ретінде 1951 ж. пайдаланыла бастады. медеу спорт кешені 1972 ж. тұрғызылды. құрылысқа қатысқан архитекторлар: в.з. кацевке, а.с. қайнарбаевқа инженер с.б. матвеевке, тағыда басқа. (барлығы 10 ) 1975 ж. ксро мемлекеттік сыйлығы берілді. конькишілерге арналған жасанды мұз айдынының ауданы 10,5 мың м. жарыс жолының ені 5 м, айналымы 400 м. айдынның ортаңғы бөлігі — хоккей ойынына және мәнерлеп сырғанауға арналған. 12,5 мың орындық кешенде 2 жүзу бассейні, спорт залы, мейманхана, асхана, кинозал, кітапхана және баспасөз орт. орналасқан. жасанды мұз айдынының астыңғы жағындағы биікт. 2,3 м 20 түрлі материалдар қабаты орасан зор темір бетон тақтаның үстіне орналастырылған. мұнда ұзындығы 170 м-лік салқындатқыш темір құбырлар тартылған. айдынның жарықтануын 8 тұғырға орнатылған 1600 қуатты шамдар қамтамасыз етеді. ортадағы фотофинишпен байланыстырылған жазатын электронды таблоның 30 мыңнан астам шамы 1 мин ішінде 6 мың түрлі бейнені көрсете алады. жасанды мұздың қалыңд. — жазда 3 — 4 см, қыста 10 — 15 см-ге дейін жетеді. медеу спорт кешені құрамына медеу қонақ үйі кіреді. медеу қонақ үйінің бір, екі орындықты және люкс бөлмелері бір мезгілде 376, ал жылына 10 мыңға жуық қабылдай алады. сенбі, жексенбі күндері — медеу мұз айдыны 9 мыңға жуық әуесқой конкишілерді қабылдай алады. медеу мұз айдынында спринтерлік және классик. көпсайыстан, т.б. спорт түрлерінен әр түрлі халықар. жарыстар өткізіліп, дүниежүз., еур. және ұлттық рекордтар жасалды. медеу спорт кешені — тек спорт жарыстары үшін ғана емес, сонымен қатар қала тұрғындары мен қала қонақтарының әсем табиғат аясында демалатын орны. 1990 жылдан дәстүрлі “азия дауысы” халықаралық ән байқауы өткізіліп келеді. медеу - алматының төңірегінде, кіші алматы өзенің жағасында жататын мұз айдыны. теңіз деңгейінен 1,691 метр биікте орналасып, ол әлемдегі ең атақты мұз айдындарының арасында. медеу 10,500 ш.м. жерді алып жатады және 10,500 көрерменді сиғызады. әлемдегі 150-ден аса үздік спорттық рекордтар бұл мұз айдынына туғаны баршаға мәлім. медеуде өткізілген ұлы чемпионаттарының соңғы - 1988 жылындағы халықаралық еркектер конькимен тез жүгіру чемпионаты болған.[2]