Берилген создер тиркесин катыстырып сойлем курау. кас пен коздин арасында, ержурек, тайга танба баскандай, мойны жар бермеди.

Қас пен көздің арасында қатты дауыл көтеріліп, биік үйлердің арасында боран ұйтқи бастады. ержүрек өз отанын қорғауда жанын аямайды. бұл жол алыстан келе жатқандардың кім екені тайға таңба басқандай белгілі болды. сабақтан кейін жаттығу залына баруға қанаттың мойны жар бермеді.

Хіv-хv ғасырларда сайрамға жақын маңда орналасқан шымкент қаласы қауырт өсіп, тез бастады. 1425 жылы жазылған шарафад-дин али иаздидің «зафар-нама» шығармасында «шымкент» атауы сайрам маңындағы қыстақ ретінде ауызға алынады. алайда кездейсоқ табылған тас қару бұл жерде ң сонау тас дәуірінде – бұдан ондаған мың жыл бұрын пайда болғанын дәлелдейді. ғалымдардың көрсетуінше, мұнда андроновшылар дәндік тары, бидай егіп өсірген, ірі қара мал ұстаған, қой баққан. мыс пен қола металдарынан еңбек құралдарын – , пышақ, пішен шабатын шалғылар, қару-жарақ пен әшекейлер т.б. жасаған. шымкент жерінде сақ тайпалары жасаған қола ұшты жебелер, қанжарлар тәрізді сақ қару-жарақтары табылған. сақ ұрпақтары – кангюйлер б.з.д. і мыңжылдықта сырдарияның орта ағысында аса қуатты кангюй (қаңлы) мемлекетін құра білді. шымкент территориясында бірнеше елді мекендер болды. олардың біразы қирағанмен, қазіргі автотұрақ территориясында, шымкент фосфор зауытына жақын тұста және басқа да жерде табылғандарын мемлекет өз қорғауына алған. моңғол дәуірінен кейін шымкент ірі қалаға айналған. оның қалдықтары – ескі қаланың қамалы қаланың орталығында, жақсы сақталған. қамалдың пішіні доға тәрізді, жер бедерінен 25 м биіктікке бой созған. доға көлемі 30-45 м, бұрыш-бұрышында мұнаралар байқалады, кіреберіс қақпасы оңтүстік беттегі қабырғада. бөлекше сібір корпусының тәржімашысы филипп назаров бекіністі былай сипаттайды: «… өзені бойындағы (қала) биік дөңес басына салынып, жарқабақты биік қабырғасымен көмкеріп тұр. қалаға өзен жағынан бір атпен ғана жүріп өтетіндей тар жолмен кіруден басқа амал жоқ. су қалаға қабырғадан ойып жасалған терезешелерден кіріп, қала ішінен қазылған арналарды толтырады, бірқатарына су-диірмен орнатылған. үйлері қытайлардікі тәрізді, күйдірілген қыш кірпіштен қаланып, терезесіз салынған. неге екенін қ, үй ішіне жарық түсу үшін барлық жерде есіктері ашық тұрады». қамал тұрған жерді қазғанда, екі құрылыс ашылған, олардың бірі – хіх ғасырға, ал екіншісі –хvіі-хvііі ғасырға жатады. табылған қыш ыдыстардың хvііі-хіх ғасырға жатқызылуы да мүмкін. 

Казахстан  — страна с богатым и культурным прошлым. расположенный в центре  евразии, казахстан оказался на перекрёстке древнейших цивилизаций мира, на пересечении транспортных артерий, социальных и , культурных и идеологических связей между востоком и западом, югом и севером, между  европой  и  азией, между крупнейшими государственными образованиями евразийского континента.периодизация страны: эпоха  — охватывает время, от появления человека на территории казахстана (2,5  млн лет до  н.  э.) до начала возникновения государства на территории казахстан (vіі—vііі вв. до  н.  период  — появление первых тюркских и ираноязычных государств на территории казахстана (саки,  уйсуны,  ,  гунны), их расцвет, кризис и падение (с vііі века до  н.  э. до v н.    казахстана (v века н.  э. до 30-х годов хviii века). условно ученые выделяютраннее, и  позднее  средневековье. эпохи тюркского имперского расцвета  —  тюркских каганатов,золотой орды  и  державы  чингизхана, империи  караханидов  и  тимура. период просветительского расцвета ученых астрономов, , поэтов тюркских империй, таких как  улугбек,  аль-каши, сайфи-сараи, кутыб,  фараби,  и другие. новая   казахстана с хvii века до февраля 1917 года  — вхождение в состав российской империи  ногайской орды  (18 век  — 1783    сибирского царства  (17 век),  казахского ханства  (19 века).первый этап новейшей   казахстана начинается со времени  февральской революции, распада российской империи,  октябрьской революции  и установления советской власти (1917—1920) до фактического  распада   (август-декабрь 1991 года).второй этап новейшей   казахстана начинается со дня провозглашения независимости  16 декабря  1991 года  до настоящего времени и характеризуется становлением и развитием республики казахстан как суверенного, демократического правового государства. казахста́н  (официально  респу́блика казахста́н,  каз.  қазақстан  [qɑzɑqˈstɑn])  —  государство, располагающееся в центре  евразии, бо́льшая часть которого относится к  азии, а меньшая  — к  европе. располагается между  каспийским морем, нижним  поволжьем,  уралом,  сибирью,  китаем  и  средней азией. по площади территории занимает девятое место среди  государств мира  (2 млн 724,9 тыс. км²). расположение: от восточной окраины дельты  волги  на западе до  алтайских гор  на востоке, от  западно-сибирской равнины  и южной оконечности  урала  на севере до  тянь-шаньской горной системы  и пустыни  кызылкум  на юге страны. граничит на севере и западе с  россией  — 7548,1  км, на востоке  — с  китаем  — 1782,8  км, на юге  — скиргизией  — 1241,6  км,  узбекистаном  — 2351,4  км и  туркменией  — 426,0  км. общая протяженность сухопутных границ  — 13392,6 км[1]. омывается внутриконтинентальных каспийского и  аральскогоморей. казахстан  — крупнейшая страна,  не имеющая выхода в мировой океан. в административно-территориальном отношении делится на 14 областей и 2  города  республиканского значения. - делится на  центральный,  западный,  восточный,  северный  и  южныйрегионы.