Орталық сөзіне морфологиялық талдау жасау

Орта- дерексіз зат есім -лық- дерексіз зат есімнен деректі зат есім тудырушы

Сіздерге тамаша орманы мен өзені, сайын даласы бар орал өңіріне қош келдіңіздер дейміз. өңірдің өткен тарихы көптеген тұлғалар мен оқиғаларды өз қойнауына жасырып жатыр. оның қ тұрған жері де бір контингентті құрайтын, әлемнің екі бөлігі — еуропа мен азияның нақ түйіскен жерінде орналасқан. бұл жер өркениеттің озық жетістіктері мен табиғаттың сол қалпында сақталған түпкірлерімен үйлесім тапқан. бұл жерде болған ешбір табиғат сұлулығына көңіл қоймай кете алмайды.батыс қазақстан облысы қазақстанның құрамына кіреді. ол еліміздің солтүстік-батысында орналасқан және 151,3 мың шаршы метрді алып жатыр. облыс аумағымен еуразияның басты күретамырларының бірі — жайық өзені, екі кішірек өзендер — шаған мен деркөл өзендері және ондаған шағын өзендер ағып өтеді. сонымен қатар, батыс қазақстанда көптеген көлдер бар. ең үлкені — 200 шаршы километрді құрайтын, әрі әдемісі — шалқар көлі, сондықтан да орал өңірінің тұзды інжу-маржаны деп тегін атамаған.облыс қазақстанның үш: атырау, маңғыстау, ақтөбе облысымен, сонымен бірге, ресейдің бес: орынбор, самар, саратов, волгоград, астрахань облыстарымен шектеседі. облыс тұрғындарының саны: 606,5 мың . әкімшілік орталығы – орал қаласы,тұрғыны: 227,4 мың .орал қаласы қазақстандағы көне қалалардың бірі, жайық өзенінің оң жақ жағасы мен шаған өзені құйылысы сағасында, ресми мағлұматтар бойынша 1613 жылы негізі қаланған. басында ресей мемлекетінің дала көшпенділері шапқыншыларын қорғайтын әскери постылардың бірі болған және оны яик қалашығы деп атаған. орал қаласының аты 1773 — 1775 жылдардағые. пугачев бастаған шаруалар көтерілісінен кейін, екатерина ii император патшайымының бұйрығымен басқаша аталды. қаланың ең көне бөлігі — «курени» ауданы. бұл жерде, жайық өзені жағасына, яик қалашығының алғашқы тұрғындары бір кезде өз үйлерін салған. қаланың өзінен аз ғана кейін салынған, сол кезде тұрғызған үйлер әлі де сақталған.қалада, өскелең ұрпаққа асыл мұра, тарихпен айналысатын ң бәрінің де қызығушылығын тудыратын оннан аса тарихи және мәдени ескерткіштер бар. е. пугачев мұражай-үйі, 1751 жылы салынған михаил-архангель соборы. орал казак әскерінің үш жүз жылдығы құрметіне салынған құтқарушы христос храмы, алаш-орданың батыс бөлімі жетекшілері халел және жанша досмүхамедовтер және басқа да көптеген бітіріп шыққан реалды училище ғимараты. әр жылдарда бұл қалада и. а. крылов, а. с. пушкин, в. а. жуковский, в. и. даль, т. г. шевченко, м. өтемісов, с. сейфуллин, с. мұқановтар болған. бұл жерде м. шолохов, ж. молдагалиев, а. сәпсеновтер өлкеден тақырыптар жинап, өз шығармаларына арқау еткен. орал өңірі — қазақтың үлы композиторлары құрманғазы, дәулеткерей, мұхит, динаның, теңдесі жоқ әншілер хадиша бөкеева, роза жаманова, рарифолла қүрмангалиевтың ақын-жазушылар: хамза есенжанов, тайыр жароков, қадыр мырза әлінің, алгашқы кеңес одагының батыры атанган, шыгыс қызы — мәншүк мәметованың туған жері. еуропа мен азия шекарасындағы қонақжай өңір, батыс қазақстан облысы өз қонақтарын тағатсыздана күтеді.

Міне, қыркүйек туды, күз келді. күн қысқарып, түн ұзарды. аспаннан бұлттар қаптап, сіркіреп жаңбыр да жауып тұр. күн сирек көрініп, аз жылытады. анда-санда таңертең салқын болып қояды. өткір суық жел арық малды, жұқа киімдіні тоңдыра бастады. жұрт күземін алған, киізін де басып алды. маса, шыбын, құрт-құмырсқа жоқ болып кетіпті, құстар да жылы жаққа ұша бастады. қарлығаштар көптен көрінбейді. аспанда тырналар да тізіліп ұшып барады. ағаштардың жапырақтары сарғайып түсіп шөптер де қурап қалған. егіншілер астығын жинап алып, шашындыда әр жерде ғана жаңбырға сарғайған шошақтар тұр, оларды де иелері тасып алуға шана жолын күтіп отыр. ел тегіс биесін ағытып, пысық қатындар желі-ноқтасын кептіріп алды. жаз күні көп байлағаны есіне түсіп, қымызшыл шалдар арық құлынын жаңа аяп отыр. ер азамат қыстауды түзеп, кемпір мен шал, борбай от басында отыр. жаз рақат болса да, киіз үйдің күзді күні суығы-ай!