Сочинение на тему "зима" на казахском

Қыс, боранның және күшті аяздың уақыты ең суық тең жыл. бірақ, қарамастан сол, многих үшін ол сүйікті тең жыл болып табылады. қыс мейрамның және базардың уақыты. қыспен католическое рождество, жаңа жылды, православное рождество, кәрі жаңа жылды, киелі валентина күнін, 23 ақпанның кездестіреді. және сол себептен қыс многих ң қуанышты әкеледі. ал сияқты қысты -шағалар күтеді. болады шаналарда және покататься, шаңғыда, аттарда, кесе қарларға деген поиграть, соқырлан- қардың тоқпағының. жылдың бас-басы кезі өзінше қызықты. қыс тағы және жылдың өте әдемі кезі. ол өзінің көркінің жай арбайды. азанда көшеге шығасың, ал анда барлық мөлдірейді, миллиондаған жауһар қотарылады. барлық тал-шыбықтар жарқырайды. бер кешқұрым, қашан күн ақырын ғана азғында- үшін көкжиек, бастал- ойын бояу. қар бол- қызыл сары, кейін қызғылт, ал қырау тал-шыбықтарда радуги барлық түстерімен қотарылу бастайды. кейін ана сияқты күн соқты, ай көтерілу бастады, күміс түстес нұрмен барлық маңай жарық түсіре. қарамастан және тағы қар заблестел. аспанда бір соңмен сыртпен суық жұлдыздар жағылады. сияқты әдемі айнала! словно ертегіде! қарамастан және осы көрікті демді барлыққа деген қарайсың затаив, сияқты осы қысқы ертегіні ойраңдау қоркасың. иә, жылдың бас-басы кезі өзінше тамаша және неповторима.

«үлкенге — құрмет,кішіге –ізет,»-деген нақылды ата-бабамыз бағзы заманда айтып кеткен.дегенмен,сондағы «құрмет» дәл бүгінгі таңда өзіндік сипатын,мән-мағынасын,өз қадірін жоғалтып бара жатқан сыңайлы.олай дейтін себебім де жоқ емес. әңгіме,кешегі сабақтан менің алған әсерім жайында болмақ: сабақ кезі болатын.студенттер жарыса сабақ айтып,сабақ айтып болғандары өз бетінше отырған сәт.кенет,аудиторияға өзіміздің факультетімізге еңбегі сіңген ұстаз,сабақ өтіп жатқан мұғалімнің рұқсатын алып: «жігіттер,маған сабақ айтып болғандарың көмек беріп жіберіңдерші,»-деп өз келген себебін түсіндірді.сабақ айтып болған,бойында ар-ұяты бар жігіттер орнынан тұрып,ағай жаққа беттеді.бірақ,олардың саны аз болуына байланысты, ағай шетте өз алдында отырған студентке: «сенде көмек беріп жіберші,»-деп сұранып еді,әлгі жігіт көңілі түсіп,шеке-басы тырысып,отырған орнынан әрең тұрды да,ағай бастаған топпен бірге сыртқа шығып кетті. аудиторияда қалғандар ары қарай сабақтарын жалғастырды.бір кезде әлгі тырысып кеткен студентіміз жұлқынып қайтып келді.оның артынша,ағай да кірді.жігіт ағайды көре сала: ! менің өз құқығым бар,мен мұнда сабақ оқуға келгенмін.мен қар күремеймін,»-деп бүкіл аудиторияға жар салды.жігіт сөзін аяқтап жатқан сәтте,аудиториядан сабағын айтып болған жігіт: «ағай,оның орнына мен барамын»-деп ағайдың соңынан ерді.аудитория аң-таң.барлығының өз ішінде талқылап жатқан тақырыбы қазіргі оқиға.әркім өз ойын айтып,оқиғаға өз бағаларын беріп жатқандар да бар. арада 3-5 минут уақыт өте сыртқа кеткен студенттер аудиторияға оралды.олардың артынан ағай да кірді.ағай бұрышта отырған әлгі жігітке қарап: -«елімізде,дәл сендей жігіттердің барына ұяламын.кезінде сен секілді студенттер желтоқсан оқиғасына қатысып,осы елді,университетті сақтап қалу жолында жандарын пида еткен.ал сен болсаң,өзің оқып жүрген факультетіңнің алдындағы екі күрек қарды күреуге ерінесің.ол жақсылық емес,»-деп,өз ренішін білдіріп,студенттерді босатқан мұғалімге алғысын айтып,кете барды. осы оқиға маған әсер еткені соншалық,мен группаласым ,сен үшін ұялып отырмын! сонда,біздің жастарымыздың қазіргі кезде үлкенді құрметтеуден қалып,ілікті ұмытып,өз құқығын дәріптеуіне кім кінәлі? сенің де ағай секілді ата-анаң бар емес пе? ! ертең дәл осы жағдайды сенің әкеңе біреу жасайтын болса,сен әкеңді қалай қорғайсың? әлде: «ол ң өз құқы,сідікі дұрыс емес,әке,»-деп әкеңе кінә қоясың ба? достым,жақсылап ойлан,әлі де кеш емес. «атаңа не қылсаң,алдыңа сол келеді».жастайыңнан болашағыңа шаппа! ойлан! ақылға кел! үлкенді құрметте.

Ақсақ киік"- ертеден ауыздан ауызға таралып келе жатқан байғұс киіктің аянышты жолмен қаза болғаны жайындағы аңыз. осы аңыздың сәкен сейфуллин жазған қысқаша үзіндісі бар: арқаның бетпақ деген даласы бар, бетпақ шөл, ойлы-қырлы панасы бар. сол жерде ел жоқ, көл жоқ өсіп-өнген, жәндіктің киік деген киікті қазақ және дейді бөкен, бетпақты байғұс бөкен қылған мекен. киікті атып аңшы өлтіргенде, жазықсыз жан өлді деп ойлай ма бөкеннен сұлу аңды мен көрмедім, басқаға жануарды-ау теңгермедім. көздері мөлдір қара ақ бөкенді, ң кем көрмеді азайды соңғы кезде байғұс бөкен, мың-мыңдап баяғыда жүреді екен. бұл күнде келе жатқан жолаушыға, кездесіп анда-санда саяқ некен. кей қазақ әдет қылған киікті атып, мүйізін пайда қылып, шетке сатып. сандалған бір киікке ұшырастым, бір жылы бетпақ шөлде келе жатып. бетпақта келе жатты ақсақ киік, сандалып қаңғырақтап басын иіп. пана іздеп шыбын жанға сүйретіліп, мергеннің кеудесінде оғы тиіп. тамады қара жерге аққан қаны, қиналып ентігеді шыбын жаны. боялып ақ денесі қызыл қанға, келеді әлі бітіп, жығ сандалып келе жатты ақсақ киік, бір тоқтап, анда-санда әлін жиып. ақбөкен сахараның бота көзі, атты екен қандай мерген көзі қ бота көз сахарада қына терген, кім екен жапан түзде сені көрген? аяныш сезімі жоқ бір қазақ-ау, дәл көздеп жүрегіңе атқан