Казахский стих на тему спорт 12 строк

Спорттағы жарыс, тасқындаған табыс қол жеткізіп мақтау, беделге, қазақстан халқын, қазақстан даңқын шығарайық бүкіл әлемге.

Шоқан  1835 жылдың  қараша  айында құсмұрын бекетінде қазіргі  қостанай облысы  әулиекөл ауданындағы  құсмұрын жерінде атақты аға сұлтан шыңғыс уәлиханов отбасында дүниеге келген. әкесі шыңғыс уәлиханұлы сол кезде аманқарағай дуанының (орталығы қараоба мекені) аға сұлтаны болған. округ орталығы 1844 жылы құсмұрын қамалына ауысқаннан кейін дуан аты құсмұрын болып өзгертілді. шоқанның өз атасы уәли орта жүздің ханы болған. арғы атасы қазақ ордасының ұлы ханы  абылай, шоқан оның шөбересі. шоқанның қ шағы қыс кезінде обаған бойындағы күнтимес ордасында,  жаздаесілдің  оң саласы  аққанбұрлықалабындағы ата  жайлауда  өткен. әжесі айғаным тұратын сырымбеттегі хан ордасында да әурен күндерін өткізген.«жеті жұрттың тілін білуге тиісті» хан тұқымы болғандықтан,  күнтимесордасындағы әкесі ашқан ауыл мектебінде  хат  таныған шоқан сол мектепте ортағасырлық қыпшақ-шағатай тілін меңгереді, парсыша, арабша тіл сындырады.шоқанның жақын туыстарының естеліктеріне қарағанда, ол кезінен білімге бейім әрі құмар болған. шоқан тарихи аңыз-әңгімелерге ерте бастан-ақ қызыққан. ол жастайынан данагөй билердің әңгімелерін, акындардың өлең- жырларын зор ықыласпен тыңдап өсті. оған тәрбие беруде сұлтан әулетінен шыққан әжесі айғанымның ықпалы күшті болды. ол жас шоқанға ежелгі қазақ аңыздарын, аңыз-әңгімелерін, мақал-мәтелдері мен даналық сөздерін жиі айтып отыратын. шоқан 12 жасына дейін құсмұрындағы мектепте оқып, мұсылман діні ілімімен танысты. шоқан ауылдық бастауыш мектепте оқып жүріп-ақ араб, парсы, шағатай тілдерінің негізін үйреніп алды. шоқанның жақын туыстарының естеліктеріне қарағанда, ол кезінен білімге бейім әрі құмар болған. шоқан тарихи аңыз-әңгімелерге ерте бастан-ақ қызыққан. ол жастайынан данагөй билердің әңгімелерін, акындардың өлең-жырларын зор ықыласпен тыңдап өсті. оған тәрбие беруде сұлтан әулетінен шыққан әжесі айғанымның ықпалы күшті болды. ол жас шоқанға ежелгі қазақ аңыздарын, аңыз-әңгімелерін, мақал-мәтелдері мен даналық сөздерін жиі айтып отыратын. шоқан 12 жасына дейін құсмұрындағы мектепте оқып, мұсылман діні ілімімен танысты. шоқан ауылдық бастауыш мектепте оқып жүріп-ақ араб, парсы, шағатай тілдерінің негізін үйреніп алды.

ТӨЛЕГЕН АЙБЕРГЕНОВТІҢ АҚЫНДЫҚ ТУРАЛЫ АЙТҚАНДАРЫ

07.03.2017

Зергер жазылған жыр үшін

Поэзия – адам көкірегінің ең алыс түкпірлеріне дейін шымырлап, жаңғырып, шулап, буырқанып жететін ең сұлу жан сыры, тұтас бір халықтың басынан кешірген рухани өмірінің көркем шежіресі. Адамның сол ішкі жан-дүниесі шынайы адам сыры жайлы бүкпесіз ақтарыла сөйлегендіктен де нағыз поэзияның ғұмыры шексіз.

f32c336fad21269d71851a16622.jpg

Адам тілі – біздің кәдімгі күнделікті өмірде қолданып жүрген қарапайым сөздеріміз ақын жүрегінің мыс қазанына түсіп, асқақ шабытпен қайнап қорытылғанда небір құлақ естіп, көз көрмеген ғажайыптар жасауға бар. Бұған оқушы былай тұрсын, сол поэзияны өз қаламымен тудырған ақынның (егер ол нағыз ақын болса) өзінің де жағасын ұстап, таңдана қарайтын кездері аз емес. Поэзия қашанда өзінің осы сиқырлы күшімен а ң басынан кешірген арғы-бергі бүкіл өмір тартысының, ізгі арман-мұратының арулығын, өмірлілігін, ұлылығын бейнелеп келді. Өмірдің өзін сұлулыққа құштарлық деп қарайтын болсақ, поэзияны одан бөліп алуға болмайды, өмір жайлы әңгімелейтін поэзияның болмауы мүмкін емес. Адам өміріндегі ғасырларға бергісіз ғажайып сәттерді терең жан толқынымен тебірене дәріптемеген, қуаныш былай тұрсын, оның қайғысы мен мұңының өзінен де сұлулық мен өмірлілік тауып, оны поэзияның жоғарыда айтылған сиқырлы қуатымен алға тарта алмаған поэзия – поэзия бола алған емес. Ол сияқты тек қана «ұйқасы бар» ауа жайылған мақсатсыз өлең жолдары барлық ғасырдың бүкіл әдебиетінде болған. Қазірде де бар. Бірақ біздің сөз еткелі отырған тақырыбымыздың мақсаты ондай адам ұлылығы алдында қарыздар, тіпті күнәлі болып келген қансыз-сөлсіз шумақтар жайлы емес, біздің ғасырлар бойына аузымыздың суы құри тамсана, таңдана айтып тауыса алмайтын кіршіксіз қимас сәттерімізді ұлылықпен бейнелеген, бүін де бейнелеп отырған, ұлы Белинскийдің сөзімен айтқанда «Адамды қайыршылық пен бейшаралыққа ұшырату оңай, мықты болсаң сен оны бақытты етіп көр» дейтін поэзия жайлы болмақ.