Объяснение:
Бұрынғы қазақ қоғамында уақытты жұлдыздар бойынша есептеудің жүйесі болған. Әлі күнге дейін бұл уақыт есебі тоғыс есебі деп аталады. Әлемнің басқа елдерінде кездеспейтін бұл жүйеде уақыт Ай мен Үркер жұлдыз шоғырының әрбір 28 күнде бір «тоғысып» отыруы бойынша анықталады. Көне дәуірлерден келе жатқан тоғыс жүйесінде есепшілердің Үркер жұлдыз шоғырын таңдап алуының себебі болуға тиіс. Біріншіден, Үркер жұлдыз шоғыры түнде шоқтай болып, көзге бірден жарқырап түседі. Екіншіден, 14-мамыр мен 21-маусым аралығынан басқа уақыттарда Үркер жұлдыз шоғыры (Торпақ шоқжұлдызының құрамында) түнгі аспанда үзбей көрініп тұрады. Үшіншіден, ай батыстан туып, шығысқа қарай қозғалғанда, Үркер шығыстан туып батысқа қарай қозғалады. Бір-біріне қарсы қозғалған аспан денелерінің кездескен уақыты, яғни «тоғысқан» мезгілі уақытты дәл белгілеу үшін таптырмас белгі іспетті деуге болады.
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Переведите на язык, . бұл ойынға 4-5 қатысады. ойынға он асық алынады.он бірінші асық «хан» болады.ол боялуы керек. ойыншылар кезектерін біледі. бірінші ойыншы уыстай ұстаған барлық асықты ортаға үйіруі керек. басқа ойыншылар «ханға» қарап тұрады. «хан» алшы түскенде, ортадағы асықтарға хан талапай жасайды. «хан» кімнің қолында кетсе, асықтарды сол үйіреді. «ханмен» бірге қолына алған асықтардың санына байланысты ұпай саналады. «хан» алшы түспесе, үйірген ойыншы шашылған асықтардың бүгі мен бүгін, шігі мен шігін, алшысы мен алшысын, тәйкесі мен тәйкесін бір- біріне соғады, соғылған асықтардың біреуін алып, ұпай жинайды. бір- біріне тимей , басқа асыққа соғылса немесе басқа асықты соғып кетсе, онда кезек басқа ойыншыға беріледі. осылай ойыншылар алған асығының санына қарай ұпай жинайды.