1қазақтың ұлттық ойындары атап ерекшеліктерін түсіндірідері і

Ойын-сауық, тұрмыс-салт ойындарыөңдеу қалтырауық қамыр кемпір және ақ боран күзем алу тоғыз аяқ, тоғыз табақ тоқым қағар жар-жар (ойын-сауық) қыз кәде беташар бастаңғы бұғынбақ шалма (ойын) түйілген шыт дауыста, атыңды айтам сиқырлы таяқ шертпек инемді тап айдап сал қарамырза белбеу тастау монданақ қаһарлы-бану көрші ойыны кім шертті? есімде (ойын) сақина тастау (ойын) жылдырт-жылдырт үйімнің үстіндегі кім? алтыбақан жануарлар дүниесіне, аңшылыққа байланысты ойындарөңдеу аңшылар (ойын) тұзақ құру ақ байпақ көк сиыр түйе-түйе жануарлар қалай үндейді (ойын) қой бағу (ойын) дене шынықтару спорт ойындарыөңдеу атқаума (ойын) айгөлек (ойын) айтжүргін мәлкі тотай соқыртеке орамал тастау жаяу жарыс әуе таяқ жанды дөңгелек қап киіп жарысу (ойын) тоспа доп қарғымақ қарақұлақ (ойын) алакүшік доп тебу қасқырқақпан қырықаяқ (ойын) бойға доп дарытпа ақ сандық, көк сандық көген тартыс тең көтеру кім түртті? бүркіт (ойын) ұшты-ұшты сақ құлақ (ойын) қуалап соқ (ойын) сен тұр, сен шық! шымбике тауқырайдан асау мәстек көги гөк үй артында қол ағаш марламқаш айқұлақ ойыны біз де арқан тарту ептілік (ойын) бәлләй теңге ілу ортаға түспек дәл басу етек-етек даусынан біл күшің жетсе — үзіп кет жаңылма байқап қал! қазан доп күллій ақ сүйек (ойын) орда (ойын) жаяу көкпар таяқ ойнау таяқ жүгірту атшылар жарысы қардан жасалған тир тепе-теңдік (ойын) жүйріктер жеңеді қармақ (ойын) судағы жасырынбақ бөрік теппек жігіт қуалау тымақ ұру бұғынай қосқұлақ (ойын) тартыс (ойын) қындық-сандық қара сиыр сиқырлы таяқ қарагие түйілген орамал жүрелей секіру қазақ күресі жатып күресу тауық күрес білектесу сірес арқан тартыс бәйге мен аламан бәйге тай жарыс құнан жарыс дөнен жарыс жорға жарыс аударыспақ түйе жарыс табақ алып қашу немесе мүше алып қашу қыз қуу теңге алу ат омыраулату жігіт қуу ат үстіндегі тартыс жаяу тартыс сайыскерлер аш қасқыр дүмпілдек кім ? үш орындық шүлдік (ойын) домалақ ағаш арынды арқан қарт-құрт тұтқын алу бөрік жасырмақ қамалды қорғау жасырынбақ ошақ (ойын) шалма тастау жапалақтар мен қарлығаштар (ойын) асық ойындары бес тас атбақыл

Туған табиғатқа саяхат.

Әр адамның туған жері өзіне ыстық.Менің туған жерім - Сыр өңірі.Туған жерімді ойласам,Фариза Оңғарсынова апамыздың:

О,туған жер,кең пейіл,құшағың кең,

Саған көңіл бұлқынар күш-ағынмен.

Сағынышымды қанат қып саған қарай,

Балапандай талпынып ұшамын мен,-деген өлең жолдары есіме түседі.Алысқа сапарласам елімді сағынып,қайтқым келіп тұрады."Туған жердей жер болмас,туған елдей ел болмас",-деп бекер айтылмаған.Туған табиғатқа саяхатты Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейінен бастайық.Онда Сыр өңірінің ежелгі,орта ғасырлық және жаңа өмірді қамтыған залдарын аралап тарих шежіресімен танысасыздар.Ә.Тәжібаев атындағы облыстық ғылыми кітапхананы көріп тамашалайсыз,тұңғыш президентіміз Н.Ә.Назарбаев атындағы паркке серуендеп тынығасыз.Сыр еліндегі Қорқыт Атаның мемориалды ескерткішіне барып көруге болады.Кешеннің аумағы ат шаптырым жерді алып жатыр.Қобыз пішіндес ескерткіштен,желдің соғуымен шыққан қобыздың сырлы үні құлағыңызға келіп,ғажайып күй кешесіз.Байқоңыр ғарыш айлағын аралау олда бір ерекше әлем.Жаза берсем туған жерімде тарихи,көрнекті жерлер көп.Жазда келіп,Сыр өңіріне саяхат жасасаңыз болады.Мен туған жерімді сүйемін.Ақиық ақын Мұқағали Мақатаев айтқандай:

Мен оның түнін сүйем,күнін сүйем,

Ағынды өзен,асқар тау,гүлін сүйем.

Мен оның қасиетті тілін сүйем,

Мен оның құдыретті үнін сүйем,-десем артық болмас.Қазақы қаймағы бұзылмаған,жыр елі,сыр елі-ол менің туған елім.

Объяснение:

Асыл әжем, ғасыр әжем аңсаған

Сағынышым – сары ормандай самсаған.

Әке болып жүргенімді ұмытып,

Әлі күнге еркелеймін мен саған.

                                          Қадыр Мырза Әли

Менің әжем ең тамаша адам. Әже Үш ақ әріптен тұратын не деген асыл, аяулы да ардақты жан! Мен кішкентайымнан әжемнің қолында өсіп, тәрбие алып келем. Әжетайым мен үшін ең жақын адам. Ол мені әрдайым еркелетіп, ұйқыдан оятады. Сондықтан әжемнің «құлыншағым, ботақаным, айналайын» деген сөзі үнемі құлағыма келеді.

Жасы үлкейген сайын сәл нәрсеге ренжіп қалатынын байқап жүрмін. Сол себептен, сабақтан жақсы баға алып, мейрамымен құттықтап қуантуға тырысамын. Осындай жаныңа жылу сыйлайтын, аялы алақанына салып өсіріп жатқан, әжем жайлы айтпай кете алмаймын. Әдеттегідей, біздің мектепте «Аяулы әже»  атты мерекесі өтті. Бұл сайысқа қатысу үшін әжем маған ән үйретті. Әнді тамаша орындап мен бас жүлдеге ие болдым. Осы күні көтеріңкі көңіл-күйімді әжеммен бөлістім.

Әжем маған әрдайым ақыл-кеңесін айтып отырады. Өнегелі ғұмырын айтып, тәрбиеге бағыттап отырады. Мен әжемді өте жақсы көремін және үнемі қасымда болып, қызығымызды көріп жүре бергенін қалаймын.