Ара түп ойынның барлық бір жиналады, кейін жүргіз-, бетпен қабырғаға тұрып, қатты до 100 (қарамастан немесе сырттың санының) есептейді. сырттар сол уақытта тығылады. до 100 досчитав, жүргіз- тығыл- іздеу барады. анда-санда алдым осы айтуға сен- "раз-два-три-четыре-пять, мен барлық сендердің ізде-" барамын. тығыл- көріп, ол бірінші дейін жердің жүгіріп жет- керек, қайдан ол ізденістерді бастады, ти- қабырғаның қолының және айт- "чека" ("зачекать" оның). бас-басы тығыл- бірінші алқындыр- баяғы ең тырысады. келесі жүргіз- болып табыл- ана из тығыл-, кім зачекали бірінші, ал егер емес зачекали бірде-бір - баяғы, не және в ескі рет. соң арқамен "тығыл-" немесе қатар мен жүргіз- болмайды. баста батыста да "сардиналар" атал- ойынның нұсқасы таратып жібер-. осы нұсқада бір тығылады, ал оны барлық қалған есқалилармыз. тығыл- таба, ойыншы оларға деген біріктірілады. ойын бітеді, қашан соңғы ойыншы барлық қалғанға деген біріктірілады. ол проигравшим жарияланады және әншейін келесі тығылады. в сардиналар жиі ауамдықта ойнайды
r682dm2011
04.10.2021
Ертеде ел ішінде құралайды көзге атқан мерген болған.бір күні аңшылықтан келе жатқан кезінде алдынан кішкентай жүгіріп келіп, əйелінің ұл босанғанын айтады. мерген қуаныштан қолындағы бар аңын ға тыстап үйге жүгіреді. олардың ірі денелі болып туылады. ақсақалдар оның атын толағай деп қояды.толағай басқа ға қарағанда ерекше күшті, əрі ірі болып өсіпті.күшінің өзі 10 ң күшіндей бопты. бір күні əкесі оны аңшылыққа алып шығыпты.олар аң аулап шаршаған соң, көл жағасына келіп мызғып алуды шешіпті.əкесі бірден ұйқыға кетіпті.ұйықтап жатқан жерінен жолбары əкесіне тап береді.толағай жолбарыстың құйрығынан алып жығыпты. бір күні ел ішінде жұт болып, су құрғапты. бəрі шөлдепті,сосын толағай тау алып жаңбыр алып елімді шөлге қандырам деп сапарға кетіпті. алдынан үлкен тау шығыпты соның бір бөлігін ол ойып,ауылына алып барыпты.ауылға жақындап қалғанда тасқа шалынып құлап тау астында қалып қойыпты.сөйтіп ол тауды толағай деп атапты
Оксана
04.10.2021
Асқақ тянь-шань тауы жотасының көкжасыл бауырайынан орын тепкен қаланы «қала-бақ» деп атайды. қала маңының табиғаты да әсем: мен мұңдалаған, алып тау шыңдары, асау өзендер, түрлі жұмбақ үңгірлер, бірегей реликті шоқ тоғайлар, бәрі де қаладан бірнеше шақырымда ғана жатыр. бұл жер тарихта жетісу – «жеті өзен елі» атымен белгілі, қәзірде еліміздің ең бай және көрікті аумақтарының бірі. алматы туризмінің ерекше қызықтыратыны, саяхатшы бір күннің ішінде бес климаттық аймақтың куәсі бола алады – ыстық шөлді жерден бастап, мәңгілік қарға дейінгі жолдан өтеді. бұл өлкенің көрікті табиғат кешені әр түрлі туризмнің гүлденуіне мүмкіндік жасайды. алматы қазақстанның табиғаты сұлу тау қойнауында, орта азияның климаттық жағдайы ең қолайлы жерлерінің бірінде орналасқан. тап-таза мөлдір тау суы қалаға, жасыл желектерге нәр беріп, ауаны тазартады. бұл туристер үшін де бәрекелі өлке. мұнда тамашалап көретін, хан тәңірі шыңы мен шымбұлақтың қар басқан жолдарынан ұлы жібек жолы, әнші құмдар маршруттарына дейінгі, бірегей жерлер өте көптеп кездеседі. қала евразия құрылығының дәл ортасында, қазақстанның оңтүстік-шығысында, теңіз деңгейінен 700 ден 1100 м биіктіктегі, тянь-шань тауының етегінде орналасқан. оның үстінен, биіктігі жағынан қазбек, монблан шыңдарынан кем түспейтін, талғар (5017м), нұрсултан (4376м), үлкен алматы (3684м) шыңдары мен мұңдалап алыстан көрінеді. алматының климаты шұғыл континентальды, жыл бойы ғана емес, тәулік бойы да температураның ауытқып отыруы жиі байқалады. халқының саны - 1 млн. 500 мың, жер көлемі - 350 кв.м, қ белсенді халқының саны - 763 мың . алматы көк желекпен көмкерілген. оның 10 000 гектар аумағын саябақтар мен шоқ тоғайлар, гүл бағзалар және бақшалар алады. орталық көшелері мен даңғылдары, арықтар мен фонтандарды, егіндік пен бақшаларды төмен қарай құлдырай ағып жатқан, үш тау өзендері – есентай, үлкен және кіші алматы өзендерімен жарыса, жоғарыдан төменге, оңтүстіктен солтүстікке қарай созылып жатыр. қалаға салқын ылғал ауа әкелетін фонтандар (су бұрқақтар) мен көз қуантар гүл бағзалар ерекше әсемдік береді. қала көркі кешке және түнде, түрлі түсті жарқ-жұрқ еткен сары, ақ, қызғылт моншақ-шамдар ұшқындары қатар тізіліп, таңғаларлық сұлу кейіпке енеді. витриналар, кафе, мейрамханалар мен ойын-сауық орталықтарының оттары таң атқанша сөнбейді. алматы – іле алатауы баурайында алқызыл гүлге бөленген, орта азияның ең әсем қалаларының бірі ретінде мойындалған, қала бақ. алматылықтар өз қаласының әлемдегі ең сұлу қала екендігін мақтан етеді. әкімшілік-территориялды бөлінуі: алмалы ауданы, әуезов ауданы, бостандық ауданы, жетысу ауданы, медеу ауданы, түрксіб ауданы, алатау ауданы. этникалық құрылымы: қазақтар (61%) және орыстар (23%), сонымен қатар жүзге жуық басқа ұлт өкілдері де тұрады: немістер, украиндер, ұйғұрлар, кәрістер және басқалары.