Ыбырай алтынсарин ! о нем найти рассказ

Қызметі: халық ағартушы, ақын, жазушы туған күні: 2 қараша 1841 туған жері: арқарағай, қостанай облысының қостанай ауданы , аманқарағай ауданы, күнтимес орда-қыстауы ұлты: қазақ қайтыс болған күні: 29 шілде 1889 (47 жас) ыбырай алтынсарин (шын аты — ибраһим, 1841—1889) — қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері ыбырай алтынсарин қазақтың ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырды. ол 1841 жылы қазіргі қостанай облысының аумағында дүниеге келген. әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын қожа жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. ыбырай кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. көп оқыды, ресей қоғамының білімді жиі араласып тұрды. орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым в.в григорьевпен жақын танысып алды. ол өзінің бай кітапханасымен ыбырай алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым көбірек біле түссем деп армандады. алған білімін өз халқының пайдысына асыруға талпынды.

Тіл қасиетті де,қастерлі ұғым.ол әрбір ға ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. ана тілін сүйген – туған жерін, елін, отанын, атамекенін сүйеді деген сөз.  ал, бұлардың бәрі – үшін ең қасиетті ұғымдар. өмірдің алмастай қырын, абзал сырын түсіне білуіне басты  себепкер – ана тілі.тілге деген құрмет – халыққа деген құрмет. тілсіз халықтың, елдің өмір сүруі мүмкін емес. әлем таныған ел болу үшін тіліміздің жұлдызын биіктетуіміз керек.сонымен қатар, халық ауыз әдебиетінің дәстүрлері мен тілдік нормаларында қалыптасқан, кейінгі кезде ақындар, жыраулар мұрасы арнасына құйылған, ұлы абай мен ыбырай шығармашылығы арқылы бізге жеткен қазіргі қазақ әдеби тілі.қазақ жазуы 1929 жылға дейін араб графикасын, ал 1929-1940 жылдары латын графикасын қолданған. 1940 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін орыс графикасын қолдануда.мемлекеттік тіл, яғни, қазақ тілі — әлемдегі алты мыңға жуық тілдердің ішіндегі қолдану өрісі жағынан жетпісінші, ал тіл байлығы мен көркемдігі,  оралымдығы жағынан алғашқы ондықтар қатарындағы тіл. сондай-ақ, ол дүние жүзіндегі ауызша және жазбаша тіл мәдениеті қалыптасқан алты жүз тілдің және мемлекеттік мәртебеге ие екі жүз тілдің қатарында тұр.мемлекеттік тілдің қоғамдық қызметі қоғамдық өмірдің аса маңызды мынадай салаларында жүзеге асады: басқару, ақпарат, білім беру мен тәрбие  ісі (мектепке дейінгі мекемелер, бастауыш, орта мектеп, жоғары мектеп), ғылым мен техника (ғылыми-зерттеу мекемелерде); қоғамдық ғылымдар, жаратылыстану мен нақты ғылымдар, техникалық және қ ғылым, салаларында, ғылымның жалпыға ортақ салаларында,  бұқаралық ақпарат құралдары саласында, іс жүргізу саласында; мемлекеттік, қоғамдық-саяси, мәдени мекемелер мен ұйымдарда; дене тәрбиесі, спорт, туризм, денсаулық сақтау мен емдеу мекемелерінде; қоғамдық тамақтандыру орындарында; өнер мекемелерінде (театр, кино); дипломатиялық қарым-қатынаста; әскери-патриоттық тәрбие және білім беру ісінде; шаруашылық жүргізу және ұйымдастыруда; өндіріс және өнеркәсіп орындарында; қазақстан республикасында өтетін республикалық, халықаралық құрылтай, конференция, мәжіліс, жиындар т.б.сонымен, қазақ тілі – дәстүрлі, тұрақты, қатаң тілдік нормасы бар, стильдік тармақтары сараланған, жалпы халықтық тілден ұлттық деңгейге көтерілген тіл.біздің ана тіліміз — қазақ тілі: -              түпкі түрін сақтаған түркі туыстас байырғы тіл; -              ежелден жазба мәдениеті бар тіл; -              әдеби тіл, жергілікті тіл (диалекті), сөйлеу тілі, қарапайым сөйлеу тілі тәрізді формалары бар; -              демографиялық тірегі мықты ұлттық тіл; -              құрылым-құрылысы кемелденген тіл; -              егеменді қазақстан республикасы өз қамқорлығына алған

Мамандардың айтуынша, арал теңізі өз тарихында төрт рет тартылған екен. бір кездері әмудария каспийге құйып, сырдың суы теңізге жетпей, қызылқұмның құмына сіңіп кетіп отырған. алайда табиғаттың тосын мінезінен бірнеше рет теперіш көргенімен арал ернеуіне жетіп, қойны ққа толып отырған еді. жер бетіндегі ішкі сулардың ішінде ірілігі жағынан 4-ші орын алған арал, 4-ші рет қолымен тартылып кетті. аралдың күретамыры – әмудария мен сырдарияның суын толығымен мақта, күріш алқаптарына пайдалануды ұсынған кеңес «академигі» григорий воропаев ң аралды қасіретке ұшырата бастағанын көріп тұрып, биік мінберден: «олай болса, аралға «әдемі» өлім тілейік! » – дегені бар.