Диалог на казахском про школьные принадлежности

Анар: мынау кiмнiн сомкесi? юра: менiн сомкем. есет: жок менiн сомкем. анар: юра, сенiн сомкенде не бар? юра: сомкемде кiтап, дептер, калам жене кунделiк бар. анара: есет, сенiн сомкенде не бар? есет:   сомкемде кiтап, дептер, сызгыш, карындаш, калам жене кунделiк бар. анара: есет, бул  - сенiн сомкен. есет: ракмет!  

қазақ халқының дәстүрлі әуені – рухани мұраның ең бай қазынасы. ғасырлар бойғы сынақтан өтіп, халық дарындылығы мен даналығын көрсете білген, үшінші мыңжылдықта ол ерекше тарихи маңызға, көркемдік те, мәдени де  бағылылыққа ие болды.

қазақ даласы ғасырлар бойы шабытты поэзиямен, орынды шешендікпен, жалынды күйлер және шын жүректен шыққан әндермен өмір сүрген. әуенмен қазақтың бүкіл өмірі байланысты – ол тойларда, салт-дәстүрлер мен ырымда, күнделікті еңбекте және басқа жерлерде айтылады. қазақ халқы таңқаларлық музыкалық дарындылығымен ерекшеленеді, әр отбасында дерлік жақсы ән айтатын немесе халық аспаптарында дарынды ойнайтын ең болмағанда бір табылады. халық арасында былай дейді:   «құдай әрбір қазақты жаратқанда жүрегіне күйдің бір бөлігін сіңірген».

ғасырлар бойы музыкалық мәдениеттің сақтаушысы да, оны көтере білген де халықтың өзі. ұқыпты сақтап және жақсы келе ол ұрпайқтан ұрпаққа жеткізіп отырған.

көптеген 18-19 ғасырларда қазақтардың  өмірі мен тіршілігін зерттеген ғалым-фольклористер, өздері басқа ұлт пен мәдениет өкілдері болса да, қазақ халқының ерекше ақындық, прозалық және музыкалық таланттарына, халықтың шығармашылыққа, қарқынды музкалық-ақындық импровизацияға  қабілеттілігіне, халықтың музыкалық өнерге молынан қатысуына таң қалғанын қоймаған.

қазақ халқының дарындылығы туралы ш.уәлихановтың айтуы бойынша «қазақ даласының геродоты» а.и.левшин былай деп тура айтқан: «қазақтер ң сазгер немесе ақын болып туылатынының бір дәлелі болып табылады». а.эйгхорнның қазақтар музыкасы туралы өз еңбегінде жазғаны: «қазақтың әндері көкке көтеріліп бара жатқан бүркіттей өктем де, ерікті. олар кішкентай қария шалдарға шейін, бойжеткен қыздардан үлкен апаларға шейін барлығы айтатын мызғымайтын халық игілігі». қазақ халқының ән дәстүрлеріне таң болған танымал орыс ғалымы г.потаниннің жазғаны: «мен үшін бүкіл қазақ даласы әндетіп тұрғандай».

талантты жыраулар, ақындар, өлеңшілер, күйшілер, әншілер өнер тудыра отырып «тамаша құпия»  – музыкаға ортақтастырды. ұлы далада намысшыл және рухани азат олар өз халқында патшалармен, әйгілі мемлекеттік қайраткерлермен және ірі қолбасшылармен бірдей құрметті болды.

қазақ халқы өз тарихында бай музыкалық мәдениеттің өте бағалы негізін қалады. қазақтардың ежелгі тұқымдары  – көптеген номадтар өркениетінің тайпалары  – бай аспаптық, аспаптық музыка, қазіргі заманғы дәуірге лайық жалғасын тапқан өзіндік музыкалды-ақындық салттар құрды.

«мәдени мұра» мемлекеттік бағдарлама аясында «мәңгілік сарын: қазақтың 1000 күй, 1000 әні» («вечные напевы: 1000 кюев, 1000 песен») қазақтың дәстүрлі әуендерінің антология жобасы құрылды. бұл өлшемі бойынша ұлттық тарихтағы түпнұсқалық орындаудағы әндерді жинау, дайындау, өңдеу, реставрациялау, цифрлік ету және оларды cd-дискілерге шығару боайынша теңдессіз еңбек. қазақтың дәстүрлі музыкасының антологиясы - бүгінгі күнгі қазақ дәстүрлі музыкалық шығармаларының цифрлік тасымалдауыштағы жалғыз   толық жинағы. ң көбісі қалың елге қолжетімсіз болатын, архив жұмысшыларынан басқа. енді кез-келген қалаушы орындаудың классикалық мысалдарын тыңдай алады.

                                                  паһ шіркін аналар-ай! асыл анам сен туралы қанша айтсам да әңгімем таусылар ма? ! бірақ, сол әңгімені айту үшін менің асыл сөзімнің қоры жетпейді ме,- деп қорқамын, анашым! мен сенің алдыңда өмір бойы борыштымын, жаным, анам. сенсің ұйқысыз өткізген түндеріңді, мені уайымдау мен өткен күндеріңді, барлық көрген мен үшін қиыншылықтарыңды өтейтін қауқары болса. өзіңе менің  әрбір ісім қуаныш сыйласа, сенің мен бақыттымын деген сөзіңді естісем, анашым. менде өзімді өте бақытты сезінер едім. паһ шіркін аналар-ай ,- деген сөз ңның өзіңе және басқа аналарға деген жүрегінен жарып шыққан ризашылығы, қабыл ал анашым.