Табиғат суреттері тақырыбына қысқаша мәтін жазып беріңдерші өтінем

Қазақ халқында табиғатты құрмет тұтады. Қазақтар жұлдыздарға қарап бағыт бағдарды болжаған. Табиғат біздің сыраушымыз,байлығымыз,күнделікті тынығатын сарайымыз. Табиғат –адамның еңбегінсіз,адам игілігі үшін жаралған жаратылыстың сыйы. Адам табиғаттың патшасы деген ұғым бар. Сондықтан табиғат адам үшін - асыл ана. Өйткені а табиғатта,тіршілікте өсіп-өніп, жетілген.Қажетін алып, өз пайдасына жаратқан. Табиғат –ырыздықтың,ырыс пен мол қазынаның кайнар көзі , адам денсаулығының сенімді сақинасы. Ұрпақтан –ұрпаққа мол мұра ретінде калушы.Табиғаттағы жануарлардың мүйізінен немесе өсімдіктің тамырынан халық емшілері дәрі – дәрмектер жасаган сонымен қатар адам ағзасына дәрінің септігін тиерін анықтаған.Табиғаттың сырын білмей, қалай болса солай пайдалану ойға қонымсыз. Өйткені оның салдарынан табиғат байлықтары кеми түседі. Қазіргі таңда табиғаттың ластануы үлкен , аса зор мәселе. Бұл барлық дүние жүзінде қарастырылуда. Табиғат – сөз жетпес сұлулық , баға жетпес қазына,көз тоймайтын әсемдік ,айтып жеткізе алмайтын қыры мен сыры мол құбылыс болғанымен қазір сол табиғат нашарлап,ластануда соның салдарынан адам өміріне өте қауіпті жағдай тудыруда . Біз табиғаттағы әрбір жайқалып тұрған гүлге,мәуелеп тұрған ағашқа қамқорлық танытуымыз қажет. «Бір тал кессең , он тал ек» демекші, айналамызда табиғаттан лас иісті, ауру тудырушы бактерияларды жоюшы тал,жасыл желек. -тозаң,қатты суық және ыстық желдерден ,микробтар,түтін, улы газдар мен бактериялардан бастау алады. Мен өзімнің туған өлкеме қарағай т.б ағаш түрлерін ексе екен деймін. Табиғаттың зардаптарына төтеп беру үшін табиғатты қорғауымыз керек. 

Аксу-джабаглы - старейший заповедник в казахстане, имеющий мировую известность, организован в 1926 году. расположен на границе чимкентской и джамбульской области и занимает площадь 74.7 тысячи га. сюда входят живописные высокогорные ландшафты северо-западных хребтов таласского алатау и уральского хребта. горные вершины (высота достигает 4000 м.) с вечными снегами, крутые склоны со скалами и осыпями часто не имеют растительности. в среднем ярусе характерны и альпийские низкотравные луга, арчевое редколесье. нижняя часть горных склонов высотой 1200-2000 м. покрыта изреженным лесом и имеет наиболее разнообразную луговую растительность и богатый животный мир. заповедник получил свое название от двух рек: аксу и джабаглы, принадлежащих бассейну реки арысь. это типичные горные реки, протекающие в глубоких живописных ущельях. наибольший интерес вызывает каньон реки аксу, отличающийся отвесными (до 300-500 м.) берегами, часто совершенно непроходимыми. вдоль русла реки протянулась узкая полоса пойменного леса из тополя, березы и ивы. джабаглы протекает в более низких берегах и также окаймлена пойменными лесами. на горных склонах снизу вверх последовательно сменяются ландшафты предгорных степей, широколиственных лесов, и альпийских лугов, ледников и снежников. каждому из этих природных комплексов свойственны специфические черты растительного и животного мира. в заповеднике 1200 видов растений, в том числе 16 видов деревьев и 62 вида кустарника, 42 вида млекопитающих, 238 видов птиц, 9 видов пресмыкающихся. характерные обитатели архары, козероги, косули, маралы, кабаны, снежные барсы, медведи, каменные куницы, горностаи, ласки, лисы, барсуки, сурки. многочисленны беркуты, стервятники, грифы, обычны - горные индейки - уланы, перепела, кеклики, и др. в 1952 году в горах аксу-джабаглинского заповедника было выпущено несколько маралов. олени хорошо освоились на новом месте и обогатили фауну западного тянь-шаня новым видом ценного животного. здесь много редких горных растений, среди которых встречаются так же лекарственные виды, как барбарис, эфедра, аканий, зверобой, и т.д. редкими являются чеснок длинноостный и пекемский лук который по величине и качеству не уступает огородным сортам. аксу-джабаглы имеет филиал палеонтологических захоронений карабастау и акбастау на склонах хребта каратау, расположенных в нескольких десятках километров севернее заповедника в долине реки бурундай. здесь в неглубоком лесу можно встретить редчайшие отпечатки различных рыб, молюсков, черепах, насекомых, многоих растений юрского периода, обитавших в располагавшемся здесь 120 млн. лет назад морском бассейне. площадь двух смежных участков палеонтологических захоронений в юрских глинистых сланцах не большая (120 га), однако научное значение их велико, по ним можно проследить этапы эволюции органического мира земли.

"Қазақстан қорықтары" туралы диалог құрастыру.

Мұғалім: Балалар, бүгін - өткен тақырыптарды қайталау сабағы. Тақырыптарды қалай меңгергендеріңді тексеріп көрейік Сонымен бірінші сұрақ: Еліміздің аумағында қанша қорық бар?

Оқушылар: 10 қорық бар.

Мұғалім: Қанеки, кім 10 қорықты атап шыға алады екен?

Ерсін: Апай, мен атайыншы. Ақсу-Жабағылы, Наурызым қорығы,  Алматы қорығы, Қорғалжын қорығы, Марқакөл қорығы, Үстірт қорығы,  Батыс Алтай қорығы, Алакөл қорығы, Барсакелмес қорығы және  Қаратау қорығы.

Мұғалім: Бәрекелді, жарайсың! Осы қорықтардың ең алғаш ашылғаны қайсы?

Оқушылар: Ең алғаш ашылғаны - Түркістан облысының аумағында орналасқан Ақсу-Жабағылы қорығы. 1926 жылы ашылған болатын. Орталық Азия мен Қазақстанның ішінде алғаш ашылған қорықтардың бірі.

Мұғалім: Дұрыс айтасыңдар. Ал қорық дегеніміз не және оны құрудағы мақсат қандай?

Оқушылар:  Қорық дегеніміз - экологиялык, ғылыми және мәдени жағынан ерекше құнды, мемлекеттік қорғауға алынған аумақтар жиынтығы. Қорықтардың мақсаты - жануарлар мен өсімдіктер дүниесін сақтау, сол аумақтағы табиғи процестер мен құбылыстардың табиғи барысын сақтау.

Мұғалім: Өте жақсы, балалар! Тақырыпты барлығың да меңгеріпсіңдер! Ендеше сабағымызды одан әрі жалғастырайық...