Жүзден - жүйрік, мыңнан - тұлпар.
Қазақ халқы қашаннан да жылқы малын ерекше қастерлеп, пір тұтып, қасиетті жануар санаған. Мұның дәлелі ретінде жылқы малына қатысты көптеген мақал - мәтелдер (мысалы: "Жақсы аттың жал-құйрығы, Әрі жібек, әрі қыл. Жақсы жігіттің белгісі, Түзде мырза, үйде құл" немесе "Жақсы аттың артынан құнан ереді, Жақсы жігіттің артынан ұлан ереді"), аңыз - әңгімелер, шығармалар, өлең-жырлар, ертегілер өте көп.
Қазақ халқы үшін жылқы малдың патшасы саналған, оның себебі Жылқы - көшіп-қонуға төзімді әрі ыңғайлы, қысы-жазы жем-шөп тілемей жайылады. Оның азығы (жемі, шөбі) өзге малдан әлдеқайда асыл.Сол себепті де оның еті де,сүті де денсаулыққа шипалы екендігі ерте кезден ақ белгілі.
Бұрынғы кезде аңыз – дастандарды оқысақ, батырлардың жылқыларының аты болған екен. Қобыланды батырдың Тайбурылы, Алпамыс батырдың Шұбар деген аты болған. Бұл аттар жәй аттар емес, жүйрік, сұлу, әрі батырдың ең жақын досы бола білген.
Аталарымыз “Ат ердің қанаты”, “Мінсең - көлік, жесең - ет” деп жылқы малын аса жоғары бағалаған. Сонымен қатар жылқылар бізді қауіптерден қорғайды екен. Бұрындары ата - бабаларымыз "жылан жоламасын" деп қастарына жылқы байлап жатқан екен. Осындайды естуіңіз бар ма?
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Сделайте тест 25 тест 1. негізгі жіңішке сөз а) шара ә) көрініс б) тамаша в) мазмұнды 2. бес буынды бар сөз: а) аулаймыз ә) шомыламыз б) демаламыз в) көмектесеміз 3. нүктенің орнына керекті дауысты дыбысты көрсет. сөз: а) ұ ә) ү б) ә в) ө 4. жуан даыстылы жалғауларды белгіле а) –ға, -қа ә) –лер, тер б)- ден, -тен. в) –ге, -ке 5. жәрдемші деген сөз не арқылы жасалынған, белгіле а) қосымша ә) түбір б) жұрнақ в) жалғау 6. мектеп деген сөзге иелік форманың қай жұрнағы дұрыс келеді, белгіле. а) –дікі ә) –тікі б) –нікі в) –ыншы 7. мына сөздерге керекті жалғауды тап: гү а) –лы, -лі ә) –тар, -дер б) –сың, -сіз в) –қа, -те 8.көптік жалғауы бар сөздерді көрсет а) тауық, ешкі ә) қозылар, өшіргіштер б) тұрғыны, қол в) өзенге, тауға 9. барыс септіктің жалғауы бар сөзді көрсет. а) тоқылдақты ә) орманға б) жағада в) көлдің 10. ойыншыны-бұл қай септіктегі сөз? а) атау ә) жатыс б) табыс в) ілік 11. себеттен –бұл қай септікте тұратын зат есім, белгіле. а) ілік ә) жатыс б) шығыс в) табыс 12. қайттік? -қай етістікке дұрыс келеді, белгіле. а) мінгізді ә) аралатты б) күлдік в) ұнады. 13. тұздайды, өсіреді-бұл сөздер қай сөз табына жатады. а) сын есім ә) үстеу б) есімдік в) етістік 14. бұл етістіктің райы: көрсең а) ашық рай ә) бұйрық рай б) шартты рай в) қалау рай 15. әділетсіз, жағымсыз, абыройсыз сөздері қай сөз табына жатады, белгіле а) зат есім ә) сан есім б) есімдік в) сын есім 16. жай шырайдағы сын есім. а) әп-әдемі ә) көкпеңбек б) тым ұзын в) белгілі 17. жаңғақ –бұл сөз қай сөз табына жатады. а) сан есім ә) сын есім б) есімдік в) зат есім 18. ненің? деген сұрақты қай зат есімдерге қоюға болады, белгіле. а) ға, мұғалімге, ға ә) еліктің, аққудың, шыршаның б) әкеме, ініме, сіңліме в) ұлды, немерені, қызды. 19. екінші, бесінші – бұлар сан есімнің қай түрі? а) жинақтық сан есім ә) реттік сан есім б) күрделі сан есім в) бөлшектік сан есім 20. нүктенің орнына керекті есімдігі: алдым а) сіз ә) мен б) олар в) сендер 21. келер шақ есімше неше түрге бөлінеді. а) 1 ә) 4 б) 2 в) 3 22 нүктенің орнына қойылатын керекті сұраулық шылауды көрсет мектепте наурыз мерекесі жақсы болды а) бе ә) ма б) пе в) па 23. зиянды деген сөздің антонимін тап. а) жаман ә) пайдалы б) жақсы в) керекті 24. успех –сөздің дұрыс аудармасы: а) махаббат ә) еңбек б) тілек в) табыс 25. сөйлемнің дұрыс жалғасын көрсет сен бор алсаң а) күнделікте жазасың ә) сөздікте жазасың б) дәптерге жазасың в) тақтаға жазасың 26. мақал ретінде жазылған сөйлем: а) білім алады. ә) кітапты күтіп ұста б) кітап-ң досы в) кітап тәрбиелейді 27. құрмалас сөйлемнің құрылымы қандай? а) бір сөйлемнен тұрады ә) сөз тіркесінен тұрады б) құрмалас сөйлемнен тұрады. в) екі-үш жай сөйлемнен тұрады. 28. жақсыз сөйлем. а) шешем қанша айтса да, ол тың. ә) мен оны көрдім б) асқар –геолог в) бүгін саяхатқа бардық 29. жақты сөйлем: а) ауа райы салқындай бастады. ә) олардың үйге барғысы келмеді б) айшаның айтқаны дұрыс болды в) оның күлкісі өте әдемі 30. көкше жерінің табиғаты қандай ғажап –бұл сөйлем айтылуы мақсатына қарай қай түрге жатады? а) хабарлы ә) лепті б) бұйрықты в) сұраулы