Эссе на тему алмата қандай тамаша қала

алматы (орыс. алматы́, ресейде — алма́-ата́[3]; 1921 жылға дейін — верный; орта ғасырларда — алмату (алмалы)) — қазақстанның ең үлкен қаласы. ол тянь-шань тауларының солтүстігінде, іле алатауының баурайында, қазақстан республикасының оңтүстік-шығысында орналасқан. алматыда 1 434 755 тұрады (2011).[4] алматының жіө 2010 жылы 18.8 млрд ақш долларын, ал жан басына шаққанда 19 мың ақш долларын құрап қазақстанның жіө бестен бір бөлігін өндіреді.[5]

мазмұны

қаланың аумағы — 170 шаршы километр.

алматының ғарыштан көрінісі климат

алматы климаты континентік. ен ыстық ай— шілде –тамыз. ен суық ай — қаңтар. орташа жылдық температурасы 10 °с кұрайды, қаңтардың орташа температурасы шамамен -4.7 °с, ал шілдеде +23.8 с°. үсіктер қараша айында бастап, сәуірде аяқталады. қатты аяздар 67 күн болады — желтоқсаның 19 бастап мен ақпанның 23 аяқталады. ыстық күндер температураның дейін 30 с° — 36 күн болады. жылда 600-650 мм жауын-шашын болады. 15 күнде алматыда жиі-жиі жел соғады (15 м/с). 50-70 күндер туман болады. алматыда кеш қар болу мүмкін. егер көрсе, осы қар: 13.05.1985, 1.05.1989, 5.05.1993 және 18.05.1998. абсолют — 17 маусым, 1987. алматыда қыста жаңбыр жауса мүмкін.

«абай мұрасы жайында»   мұхтар әуезовтің мақаласы. пікір сайысына құрылған бұл мақаланың  1951   жылы «лениншіл жас» газетінің 7-санында қысқартылған түрі, ал « қазақ кср  ғылым академиясының  хабаршысы » журналының 2-санында толық түрі қатар жарияланды.  әуезовтің   «абай құнанбаев» (1967, 275-289-беттер), 20 томдық шығармалар жинағының 19-томында (1985, 12-27-беттер) жарияланды. мақаланың жазылуына с.нұрышевтың «лениншіл жас» газетінің 1951 жылғы 14 қаңтардағы санында «абай атындығының алғашқы кезеңі туралы» және «вестник академии наук казахской сср» журналындағы «до конца искоренить буржуазно-националистические извращения в изучении творчества абая » (1951, № 4) деген мақалалары себеп болды. с. нұрышев  абай   шығармаларының әуезов құрастырып жариялаған толық жинағындағы алғашқы кезеңдегі өлендерін қоспауды және абай мұрасының шығысқа қатысын үзілді-кесілді терістеуді кездеді. мұнда негізінен абай ақындығының алғашқы кезеңі, яғни жастық шағында жазылған өлеңдері дәлелсіз жоққа шығарылып, ол туралы ертеректе айтылған әуезовтің пікір танымдары айыпталды. бұған  1947-1953   жылы қазақстанда өpic алып, қабындаған саяси-идеологиялық ауа жайылу оқиғалары ықпал етті. нұрышевтың ұрда-жықсынға құрылған, дау емес, далбайға ұрынған жалалы мақаласы негізінен айыптаушылық мақсатты кездейді. бұл даулы әрі өрескел мақалаға әуезов «абай мұрасы жайында» деген мақаласымен жауап берді. әуезов бұл мақаласын жазуға алдын ала үлкен даярлық жүргізіп, абай шығармаларының текстологиялық жағын қайтадан сын көзімен қарап, талдаған. жазушы архивінде сақталған «абайдың басылымдары жайында», «дәлелдер», «справкалар » деген атпен қағаз бетіне түсірілген өзінің нақтылы, ғылыми дәлелдерін ұсына отырып:

Сарыала жапырақтар  қонады қалқып ұшып.  мүлгиді атырап бар  жамылып алтын ішік.  бу шығып бүйірінен  ағады жылға-бұлақ.  ақбөкен  үйірімен  барады сырға құлап.  дәнді алқап жалтылдайды,  жайғандай дүзге кілем.  жер-ана ән тыңдайды,  аққулар тізбегінен.  қайың тұр амал қылып,  шық моншақ тағынып ап.  сүйеді самал – жігіт  қалғандай сағынып-ақ!   бұлбұлдар сайрамады,  бұтаққа жайғасып жай.  дөңгелеп ай барады,  әлемнің айнасындай!   тәкәппар тау-шыңдар да  өрлейді сүйіп өрін.  қызығы таусылған ба,  думанды дүниенің? !