Тазалық – денсаулық негізі,
Денсаулық – байлық негізі.
Мақал
Адамның денсаулығы – қоғам байлығы. Әрбір адам өз денсаулығының мықты болу жолдарын қарастыру керек. Дені сау адамның көңіл-күйі көтеріңкі болып, еңбекке әрқашан құлшына кіріседі. Халқымыз «Дені саудың – жаны сау» деп орынды айтқан. Отанымыздың келешегі, көркеюі – салауатты өмір салтын сақтау қолдауда.
Қараңғы үйге кіріп келіп шам жақсаңыз, шам үйді жарық қылады. Көп қызыл гүлдің ішінен бір ақ гүл көрсең, көзің соған түседі. Біздің де өмірімізді жарық қылатын, жан-жағымызға тамаша сәулесін шашатын, өмірдегі басты байлық – денсаулық. Денсаулық – бұл адамның еңбекке белсенді болуы, әрі ұзақ өмір сүруі, тәннің саулығын және рухани саулығын сезіну.
Жеке бас тазалығының ережелері.
- Күнделікті бір уақытта тұр, бөлмеңді желдетіп ал да, шынықтыру жаттығуын жаса;
- Ертең ерте тісіңді тазалап, беті-қолыңды, мойның мен құлағыңды жу;
- Ұйықтар алдында жуынып, бөлмеңді желдетіп алуды ұмытпа;
- Тамақ ішердің алдында, жұмыстан кейін, әжетханадан соң міндетті түрде қолыңды жу;
- Бет орамал пайдалан, мұрныңның әрқашан таза болуына көңіл бөл;
-Түшкірген, жөтелген кезде мұрның мен аузыңды бет орамалмен жауып, теріс айналып түшкір немесе жөтел;
- Шашыңды дұрыстап күт: уақытылы тара, буып немесе өріп қой;
- Төсегіңді жинау, жеңіл-желпі киімдеріңді өзің жуып, үтіктеу, түймеңді қадап, бәтеңкеңді тазалау – бұл әркімнің-ақ қолынан келетін іс;
- Ұқыпты да жарасымды киінетін бол. Киімнің таза және үтіктелген болсын;
- Мектепке киетін киімің мен үй киіміңді ұқыпты ұстап, уақытылы ауыстыр. Ал қонаққа барарда жарасымды да сәнді киінген жөн;
- Үйден шығарда сырт бейнеңді айнаға қарап түзеуге әдеттен;
- Аяқ киіміңді күтіп киіп үйрен, тазалауға уақыт бөл;
- Мектепте ұстайтын, үйде пайдаланатын заттарыңды реттеп ұста;
- Өзің отыратын орынның тазалығын қадағалап, шаңын сүрт;
- Кітап – дәптеріңді пайдаланып болған соң, орнына қой;
- Ине-жіп, қайшы, тарақ, кітапша сияқты заттардың өз орнынан табылғаны дұрыс. Алсаң, орнына деру қой;
- Сырт киіміңді орындыққа тастай салмай, киімілгішке іл. Мектеп формасы мен үй киімің араласып жатпасын.
- Ойнасаң, ойыншықтарыңды да жинап, реттеп қой.
Тері тазалығы – адам денсаулығының кепілінің бірі. Ыстық сумен және сабынмен жуынған жағдайда ғана теріні түрлі микробтар мен лас нәрселерден айықтырып, тазартуға болады. Адам терісінің ең өсімтал бөлігі – шаш пен тырнақ. Ол адамның миын күн сәулесі мен суықтан сақтайды. Әр шаштың өзінің өмір сүру мерзімі бар. Шаш сырт көзге өз қалпын сақтап тұрғанға ұқсағанмен, шын мәнінде күніне 100 тал шаш түсіп, 100 тал шығып отырады. Шашты аптасына 1 рет жуған жөн. Өте суық күндері бас киімсіз шығуға болмайды. Қолдың тырнақтарын аптасына 1 рет алса, аяқ саусақтарының тырнақтарын екі аптада бір рет немесе айына бір рет алады.
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
30 , , 1.бірыңғай жуан бітеу буынды сөзді табыңыз. a) күләнда. b) есімдер. c) гүлзар. d) еңбекқор. e) бағдаршам. 2.туынды түбірді табыңыз. a) қалам. b) айтыс. c) ақыл. d) парасат. e) . 3.қосымшасы дұрыс жалғанбаған қысқарған сөзді көрсетіңіз. a) қарму-де. b) 25 смден. c) а. байтұрсыновтың. d) газ – 51-мен. e) мтс-ті. 4.синтаксистік қатынасты көрсетіңіз. баянауылға соқты. a) анықтауыштық. b) баяндауыштық. c) пысықтауыштық. d) бастауыштық. e) толықтауыштық. 5.жай сөйлемнің түрін анықтаңыз. биыл жердің көктеуі өте жақсы болды. a) толымды. b) жалаң. c) атаулы. d) толымсыз. e) жақсыз. 6.қыстырма сөзді табыңыз. a) әрине. әдейі. b) рас. жорта. c) бақытымызға қарай. нақ. d) амал қанша. кілең. e) несін айтасың. мен білсем. 7.антоним сөздердің қай сөз табынан екенін анықтаңыз. жақсының бәрін өзім мақтан етіп, жаманыңды көрмесем екен деймін. a) күрделі сын есім. b) сан есім. c) сын есім. d) есімдік. e) етістік. 8.а.құнанбаевтың өлең жолдарынан үндестік заңына бағынбайтын сөзді табыңыз. a) сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар қалан. b) ғылым таппай мақтанба, орын таппай баптанба. c) әсемпаз болма әрнеге, өнерпаз болсаң арқалан. d) құлақтан кіріп, бойды алар, тәтті ән мен жақсы күй. e) көңілге түрлі ой салар, әнді сүйсең, менше сүй. 9.өрімші, сауыншы, малшыдеген сөздер қандай сөздерге жататынын белгілеңіз. a) дара сөздер. b) туынды сөздер. c) күрделі сөздер. d) негізгі сөздер. e) біріккен сөздер. 10.туынды сын есімді табыңыз. a) тік бұрыш. b) терең сай. c) жылдық жоспар. d) үлкен кісі. e) жаман оқушы. 11.өздік есімдігінен болған бастауышты табыңыз. a) екеуміз оңаша сөйлесерміз. b) өзің әжептеуір сыншы болып қайтыпсың. c) барлық үлкендер қауырт көтеріліп шықты. d) мыналар ертеңге дейін отырады. e) болыс кеткелі бұрынғы өз мінезінің бәрі қалды. 12.сөйлемдегі етістіктің шағын анықтаңыз. жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқа, жаманмен жолдас болсаң, қаларсың ұятқа. a) мақсатты келер шақ. b) нақ осы шақ. c) ауыспалы осы шақ. d) жедел өткен шақ. e) болжалды келер шақ. 13.жалғаулық шылауларды белгілеңіз. a) ма, ме, ба, бе. b) үшін, кейін, та, те. c) сияқты, тәрізді, жөнінде. d) -ақ, -ау, -еу. e) алайда, сол себепті, және. 14.жас қаныштың әр жылы оқудан келген сайын ыждахатпен орындайтын бір рәсімі бар. ыждахатпен қандай пысықтауыш болатынын табыңыз. a) мезгіл. b) мекен. c) мақсат. d) себеп. e) амал. 15.сөйлем соңына қандай тыныс белгісі қойылатынын анықтаңыз. жамандық пен жақсылықты көтеріп тұрсың-ау, жер ана a) көп нүкте. b) сұрақ белгісі. c) нүкте. d) нүктелі үтір. e) леп белгісі. 16.стиль түрін анықтаңыз. жамбыл шығармашылығы – түрік халықтарының әдеби мұралары, қазақ фальклорынан бастау алған, ауыз әдебиеті мен хх ғасыр басындағы қазақ әдебиетін ұштастырған ұлы мұра. a) ғылыми. b) ешбір стильге жатпайды. c) көркем әдебиет. d) ресми іс-қағаздар. e) ауызекі сөйлеу. 17.пысықтауыш қызметіндегі көнерген сөзді табыңыз. a) ежелгі дұшпан ел болмас, етектен кесіп жең болмас. b) соттан кейін махамбеттің түбіне ауылдың ұсақ әкімдері жетті. c) итбай ауылының жастары қызыл отауға қарай асықты. d) жарқылдаған қанжарды қара жүрекке қадап жіберді. e) қазір атшабарларыңды менің көзімше жан-жаққа шаптырыңдар. 18.пысықтауыш қызметіндегі мезгіл үстеуді табыңыз. a) көзіңді ашып-жұмғанша хабар алғызды. b) жарамайды бекер алдау, теңің емес мен сенің. c) – ал, енді тынығайық, - деді кешке әңгіме қозғаған атасы. d) жастығын темір кереуеттің арқалығына тақай биігірек қойды. e) көзін әрең-әрең ашып қойып, ахмедияр шалқасынан жатыр. 19.қимыл-сын бағыныңқы сабақтасты табыңыз. a) оспанның қазір жүзі қызарып, қабағы түйіліп кетіпті. b) бұрын көрмегендіктен, таңдана қарады. c) кісі қалай жүрсе, көлеңке солай жүреді. d) сөйлесіп болған соң, телефонды лақтыра салды. e) мен айтарда, ол жазды. 20.тыныс белгісі дұрыс қойылмаған сөйлемді белгілеңіз. a) ауа-райын көрдің b) жер-ананың қадірін кім біледі c) осындай жерді қалай бүлдіріп, қалай қор қыларсың d) қолмен жаудырар ма едің e) – дәу жігіт-ау, бұл заман не боп барады деп нартайды бас салды.