Перевести это игра основанная на счете. ее придумали чабаны. они играли в нее овечьими катышками, сейчас вместо них применяют пластмассовые шарики. в игре участвуют двое игроков, каждый из которых имеет по 81 шарику. правила игры: каждый игрок на лоске имеет по 9 ячеек(всего имеется 18 ячеик) в каждую ячейку кладут по 9 шариков. игру начинают слева направо с любой ячейки. для этого из ячейки берут все шарики кроме одного, и раскладывают их по всем ячейкам по одному. последний шарик должен попасть в любую ячейку противоположной стороны. если в ячейке образуется парное число шариков то игрок на чьей стороне эта ячейка собирает свой котел. все шарики из нее. затем игру продолжает противоположная сторона. побеждает тот у кого больше шариков.различают несколько видов игры тогызкумалак для детей такие как коздату, бесбеше.

  сол негізде- есепшотта ойын. оны қойшылар ойлап тапты. олар құрғақ аузын буған өгіздің құмалақтарының оған деген ойнады, қазір орынына олардың пластмассалық түйіршіктерді қолданады. ойында екеу ойыншы қатысады, бас-басыда нешіншіден 81 түйіршікке дейін имеет. ойынның жөн-жосықтарының: бас-басы ойыншыда жылтырауықта бас-басы ячейку дейін 9 ячеек(небәрі 18 ячеик бар) имеет дейін 9 түйіршік қой-. ойынды слева направо көрінген ячейки бастайды. осы үшін ячейки барлық түйіршіктерді басқа бір алады, қарамастан және оларды ша барлық ячейкам біртіндеп раскладывают. соңғы түйіршік кереғар жақтың көрінген ячейку деген кездестіруге керек. 

сол негізде- есепшотта ойын. оны қойшылар ойлап тапты. олар құрғақ аузын буған өгіздің құмалақтарының оған деген ойнады, қазір орынына олардың пластмассалық түйіршіктерді қолданады. ойында екеу ойыншы қатысады, бас-басыда нешіншіден 81 түйіршікке дейін имеет. ойынның жөн-жосықтарының: бас-басы ойыншыда жылтырауықта бас-басы ячейку дейін 9 ячеек(небәрі 18 ячеик бар) имеет дейін 9 түйіршік қой-. ойынды слева направо көрінген ячейки бастайды. осы үшін ячейки барлық түйіршіктерді басқа бір алады, қарамастан және оларды ша барлық ячейкам біртіндеп раскладывают. соңғы түйіршік кереғар жақтың көрінген ячейку деген кездестіруге керек. ячейке түйіршіктің қос саны ана ойыншы чьей жақта қыртысталса сол ячейка өзінің котел жияды. барлық түйіршіктер одан. кейін ойынды кереғар жақ жалғастырады. ана бас кімнің неғұрлым түйіршіктер жеңеді.тогызкумалак ойынының несколько көрінісін -шағалар мынадай сияқты коздату айырады, бесбеше.

  еңселі елорда, асқақтаған астана   еркелеп аққан есілдің жағалауында орналасқан. бүгінде әсем қала астанамыз жылдан жылға көркейіп өсіп келеді. биыл қазақ жұрты  осы әсем қаламыздың құрылғанына 17 жыл толған мерейлі тойына қызу дайындалып жатыр.           осыдан 17 жыл бұрын  ел президенті нұрсұлтан назарбаевтың 1997 жылғы қазандағы  жарлығымен ақмола қаласы 1997 жылдың 10 желтоқсанынан бастап қазақстанның астанасы болып жарияланған. ал 1998 жылдың 6 мамырында ақмола атауы астана болып өзгертілді. астана қаласының қазақ елінің жаңа астанасы ретінде халықаралық таныстырылымы 1998 жылдың 10 маусымында өтті. бүгінде астана күні 6 шілдеде аталып өтіледі. өйткені  дәл осы күні қазақстан республикасының жоғары  кеңесі астананы алматыдан ақмолаға ауыстыру туралы шешім қабылдаған болатын. бұл күн қазіргі уақытта мемлекеттік мереке болып саналады.

Қанша жыл өмір сүрсе де, қандай іспен айналысса да, өмірдегі ең ұмтылмас сәттер болып мектепте өткізген уақыт қалатын шығар. мектеп-білім айдынындағы үлкен кеме. осы кемеде он бір жыл уақытты әр өткізеді. мектеп ғын тарыдай болып аттап, он бір жыл бойы білім алып, таудай болып шығамыз.  үгін, мен – мектеп бітірген түлекпін. мектебімен қимастықпен қоштасатын түлекпін. арада біраз жылдар өтіп, мен, менің сыныптастарымыз үлкен азамат болып, әр қайсымыздың өз отбасымыз болады. бірақ арада қанша жыл өтседе, қанша жасқа келсем де, қандай болсам да ғын қ шақтарым өткен алтын ұям-мектебім жүрегімнің төрінде болатыны анық