Тылдағы қариялар, әйелдер мен қалай еңбек етті? ​

11 жыл бұрын біздің ел еуропа футбол одағының аясына 52 ел болып тіркелген болатын. осыған орай, біз сіздердің назарларыңызға ұлттық құрама мен ел біріншілігінде ойнайтын командалардың уефа аясындағы көрсеткен алғашқы нәтижелерін, осы уақытқа дейін ұлттық құраманың тізгінін ұстаған бапкерлердің тізімін ұсынамыз. жалпы, қазақстанның еуропа алаңында өнер көрсетуіне бірнеше спорт тілшілері мен шенді ң еңбегі себеп болды. әсресе, құралбек ордабаевтың орнына қазақстан футбол федерациясының тізгінің ұстаған рахат әлиевтің еңбегі бұл жерде ауқымды. ол тілекбек акпаевпен бірге бірнеше мәрте сол кездегі уефа президенті леннарт юханссонмен келісім-шарт жүргізіп, ақыры 2002 жылдың 25 сәуірінде уефа-ның конгресінде қазақстан бұл одаққа мүмше болды. алғашқы адымдар уефа аясындағы алғашқы кездесуін қазақстан құрамасы 2002 жылдың шілде айында эстония құрамасына қарсы өткізді. ол кездесу кімнің есінде болса, 1: 1 есебімен тең аяқталған болатын. сол кезде біздің құраманың сапынан олег литвиненко нәтижелі соққымен көзге түскен. ал клубтар арасында алғашқы болып уефа чемпиондар лигасында «жеңіс» командасы ойнаған. астаналық команданың ол кезде қарсыласы молдавиялық «шериф» командасы еді. тираспольде өткен алғашқы кездесуде біздің команда 1: 2 есебімен жеңілді. ал қарымта кездесуде «жеңіс» 3: 0 есебімен жеңіп тұрып, ойынның соңғы минуттарында екі гол өткізіп алған еді. нәтижесінде, екі кездесу бойынша «шериф» келесі кезеңге өтті. уефа кубогінде екі бірдей қатысты. дегенмен, алматылық «қайрат» та, атыраулық «атырау» командасы да қарсыластарына есе жіберіп, келесі кезеңге шыға алған жоқ болатын. пахомовтан беранекке дейін 2002 жылдың аяғында қазақстан футбол федерациясының басшылары ұлттық құраманың тізгінін леонид пахомовқа ұстатты. бұл маманның жетекшілігімен қазақстан құрамасы тоғыз ойын өткізді. бірақ тоғыз кездесудің біреуінде ғана жеңіске жетті. ал 2006 жылғы әлем чемпионатына іріктеу сындарының алдында құраманың тізгінін сергей тимофеев ұстады. бұл іріктеу кезеңінде қазақстан құрамасы жақсы өнер көрсетті деп айта алмаймыз. алты командадан құралған өз тобында соңғы орында болады. ал қазақстан құрамасы алғашқы еуроаренадағы жеңісін голландиялық маман арно пайперс келген соң жетті. 2007 жылғы 24 мамырда алматының орталық стадионында қазақстан құрамасы сербияны ұтты. бұл қазақ футболының жанкүйерлерінің жадында мәңгі сақталып та қалған шығар. одан кейін біздің құраманы неміс маманы бернд шторк баптады. ал 2011 жылдан осы күнге дейін мирослав беранек баптап жұр. бүгінгі таңда ұлттық құрамамыз бен клубтарымыз уефа аясындағы додаларға үнемі қатысып келеді. дей тұрғанмен, көрсеткіштеріміз жанкүйердің көңілінен шығып жатпағаны айдан анық.

осы мәселеге байланысты бүгінде көптеген тілшілер мен шенділер қазақстан құрамасы қайта азия футбол қауымдастығына өтуі керек деген мәселе көтеріп жүр. біз бұл дұрыс не бұрыс деп кесіп ештеңе айта алмаймыз. бізге, жанкүйер ретінде қазақстан құрамасы қай құрлықтың атынан шықса да мейлі. бастысы, жақсы нәтиже көрсетіп, еуро немесе әлем біріншілігінде өнер көрсетсе екен деген ниет бар.

Шортанбай қанайұлы  (1818, қазіргіжамбыл облысы  қаратау  өңірі –1881, қазіргі  қарағанды облысы  шет ауданы) –  ақын, діни қайраткер. олтүркістан  жерінде  қаратаудыжайлаған шаруа қанайдың отбасында дүниеге келген. жас шағынан мұсылманша оқып замандастары қатарлы білім алмаған. бұрыннан қазақ халқының қасиетті астанасы есепті түркістан қаласы, оның сол тұстағы шар тарапқа жайылған даңқы жас талапқа әсерсіз болмаған. қиялына қанат бітіріп, өнер-білім биігіне талпыған алғашқы тәлім-тәрбие ұясындай ізгі әсер еткен, парасатты ақыл иелеріне жақын жүріп, жақсылар қатарына ерте ілескен. көзі ашық, сауатты, білімге құштар жасқа үлгі-өнер боларлық ойлы орта, тәлімге - ұстаздар да кезіксе керек-ті. көкірегі ояу, көркемдікке әуес сезімтал жас естіген есті сөздерін құлағына құйып, көрген ғажайыптарың ойына орнықтырып, шама-шарқынша ақылға салып, санамен салмақтайды. жас талап тұстастарының бірі аллатағала әмірімен, діни түсіністіктермен , екіншісі яссауи қалдырған парасат сөздерін тақпақтап, ауызға-өсиетке негізделген  "диуани хикметтен"үзінділер келтіріп, көкеге ой салар сырлы сөзжинағын ауызға алар еді. жалғыз ғана емес, одан бергітүркістандық  өнерпаздар. мұсылмандық жолындағы оқудың нәтижесі оның қолын ишандық дәрежеге жеткізді. бұл жолда қызмет атқару үшін  түркістаннан  арқаға, қарақаралыға қарасты бесата жайлаған  жамантай төреніңмекеніне қоныс аударуға тура келеді. одан кейін  ақсу-аюлы  бойын қоныстанған  жанғұтты бидіңқарамағанан шағын мешіт салдырып, медресе ашады. өле-өлгенше осы биді төңіректеп, өмір кешеді. ер жетіп, еркінше еңбек етуге бел буған талабы зор, талғамы қалыптасқан шортанбай жаңа ортаға, өзге өлке жағдайына кезігеді. жігіт жасындағы шортанбай мешіт ашы, діни жұмысатқара бастағанмен, оған мүлде беріле алмайды. тіршіліктің талабы, өмірдің рухани азығы, дүниенің қызығы оны тәубасынан жаңылдырады. қызойнақ пен алтыбақан кештеріне бірден барып, жастарға араласып кеткісі-ақ келеді. амалын тапса, екеуін де қолданып, өзі де елден шеттемей, жастарға да, үлкендерге де үйір боп, солардың ортасында өмір сүру, мүмкін болғанынша сезімге бой алдырмай, ақыл мен парасатқа жүгіну қажет. осылайша ой түйген шортанбай өзін еркін ұстайды.