Надо 7 вопросов составить. бойындағы қасиеттердің бірі табиғатты аялау, яғни экология тәрбиесі. ата – тұнығы шайқалмаған табиғаттың қадір – қасиетін жеке түсінген. ең алдымен жер – ананы аялап, бір қой егіз туса, бір топ бетеге артық шығады дей тұра жайылымның тозуына ешқашан жол бермеген. орынсыз шыбық сындырған, көк шөпті жұлған жазаға тартылады. жас ағашты кеспеген, отқа шөпшек, қараған, бұта немесе тезек жаққан. халық табиғат байлықтарын өзіне ала отырып, одан аялы алақанын, қамқорлығын аяған емес. судың тазалығын сақтау туралы көптеген тыйымдарды ұрпақтан ұрпаққа жеткізіп отырған. суды сапырма, саға дәретке отырма, суға түкірме. шелектегі суға аузыңды батырма. құдыққа түкірме.

Беташар — қазақтың келін түсіргенде жасалатын салтының бірі. Дәстүрлі беташар, әдетте, тойға жиналған халық тарқар кезде өткізілген.



Шымылдық ішінде отырған келіннің басына орамал жауып, той өтіп жатқан үйдің ең жақын, үлгілі келіндері екі жағынан қолтықтап алып шығады. Беташардың тәрбиелік мәні зор болғандықтан, келіншектің екі жағына тұратын әйелдер жесір, жеңілтек, т.б. болмауы қатаң ескеріледі. Орамалдың теңге түйілген ұшын домбыраның мойнына не таяқтың ұшына байлап, жырау беташар жырын бастайды. Ол шаңыраққа жаңа түскен келінге ата-енесін, үй-ішін таныстырады, қандай туысқандық жақындығы бар екенін, беделін, қадір-қасиетін шебер тілімен жеткізіп, әрқайсысына жеке-жеке сәлем жасатады. Сәлем алған адам жас келінге беретін сый-сыяпатын атайды. Мысалы, сол шаңыраққа жақын ауқатты туыстары құлынды бие, енді біреулері отауға тігетін киіз үй, т.б. берген. Дәстүр бойынша, жаңа түскен келінді беташар жоралғысы жасалмастан бұрын қыз-келіншектерден басқа ешкім көрмеген. Келіннің бетін ашушы жас келінді ауылдың ардақты адамдарына, күйеуінің ағайын-туыстарына таныстыру шумақтарын өзінше суырып салып айтуы шарт.

Адам – табиғаттың кішкене ғана бір бөлшегі. Айналамыздағы барлық тіршілік иесінің жалғыз үйі – Жер ғаламшары. Біз өмірлік қажеттіліктерімізді табиғат анадан аламыз. Тіршілік үшін қажетті негізгі факторлар ауа мен су болып табылады. Ауасыз ешбір нәрсе тіршілік ете алмайды, ал су – тіршілік көзі. Қоршаған ортамыздағы барлық нәрсе өмір сүруімізге көмек береді.

Табиғат – адамзаттың үйі. Қарапайым мысал келтірсем, өзіміздің жеке баспанамызды алайық. Қаңыраған қабырғалар, ауыз сусыз тіршілік, қолқаны алатын жағымсыз иіс, күн сәулесі түспейтін қараңғы бөлмелер. Сіз осындай баспанада тұра алар ма едіңіз? Жоқ, әрине. Осындай үйде ешбірі тұра алмас еді. Табиғат та қарапайым баспана секілді ғой. Қара түтін араласқан ауа, құнарсыз топырақ, ластанған өзен-көлдер, кесілген ормандар, қырылған аңдар. Табиғат осындай болуы керек пе? Табиғаттың осындай сұрықсыз кейіпке енгені ешқандай дұрыс емес.