Азақ тілі көмек беріндерш. 3 класс

«тіл- тіршіліктің бастауы» деп бекер айтылмаған. себебі, ес білген кезінен бастап айналадағы жаңа ұғымдарды ана тілі арқылы қабылдап, үйрене бастайды. ана тілін ананың әлдиінен, бесік жырынан, қоршаған ортасынан еліктеу арқылы үйренеді. есейе келе кітаптан, қоғамнан, халықтан үйреніп, меңгереді. осылай ана тіліміз ананың ақ сүтіндей бойымызға сіңе береді. әркім өзінің ана тіліне деген құрметін ешқашан жоғалтпауға тиіс. өйткені, ана тілі арқылы ғана маңайындағыны саралап ой түйетін өзінің еліне деген сүйіспеншілігін арттыра түседі. қазақтың ұлы тұлғалары абай, мағжан, мұхтар, сәбит, жұбандар сөйлеткен қазақ тілі. қазақ халқымен, бірге абыройлы да асқақ, сынақты да сындарлы тағдырды басынан кешірді. тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін түйіп, жүйелі сөзбен алқалы топты еңсерген ойшыл, шешендерді ел басқару ісіне арластырып, халық жүрегінде жатталған дала данышпандары, кемеңгер ойдың кемелді арнасы, тілінен тамған, қара қылды қақ жарған әділетті би- шешендер ұлылық пен ұлағат, өнеге мен тағылымның мектебі, аталы ойдың алтын қазығы бола білді. тек ана тіліміз арқылы ата-анаға, елге, отанға, халыққа деген махаббатымызды жеткізе аламыз. өз анасын қалай сүйсе, өз тілін де солай сүюі тиісті екені анық.  дереккөзі:   ©

1киелі сандардың қасиеті қазақ киеге үлкен мән берген халық. табиғаттың кейбір апаттарын, отты, кейбір жануарлар мен құстарды, көшпелі тұрмысқа қажетті заттарды киелі деп қастерлеген. сондай-ақ қазақ халқының өмірінде түрлі мәнді ерекше сипат бере отырып жиі қолданылатын сандар тізбегі көп. «3, 7, 9, 40» сандар тізбегін өзіміздің салт-дәстүрімізден, ырым - тыйымдарымыздан, нақыл сөздерімізден, мақал-мәтелдерімізден анық көруге болады. біз бүгін сандар әлеміне саяхат жасаймыз. бұл саяхатта біз көптеген сандардың сырларын ашып, олардың қасиеттерінің пайда болу кезеңін тамашалаймыз. жан жағымызға қарасақ сандар тек қана емес, тағы басқа көптеген ғылымдарда маңызы зор. қарап отырсақ, осы қарапайым 10 цифр болмаса, біз телефон да соға алмаймыз. жалпы таным проблемасымен байланысты ескілікті наным-сенім түрлерінің тілдік көріністері, әсіресе сан атауларымен келген тұрақты сөз оралымдарында өте көп кездеседі. байырғы кездерде халық әр алуан құбылысқа нәзік бақылау жасай келіп, олардың ортақ қасиеттері мен сипаттарын санмен түйіп, санамалап айтып отырған. наным-сенімге қатысты «киелі ұғымдар» негізінде пайда болған құбылыс. сан атауы сәбидің ана құрсағында болу уақытымен байланысты ерекше қолданысқа ие болған. сандар ң ертедегі өмірінде уақыт өлшемі, көлемдік өлшемі жағынан ерекше қызмет атқарған. мысалы, о баста бескүндік апта, бертін келе жеті күндік апта болған. сан есімдердің фразеологиялық бірлік жасаудағы деңгейі бірдей емес. біріншіден, есептік сан есімдер жиі қолданылады. екіншіден, сан атаулының бәрі бірдей қолданылмайды. атап айтсақ, ерекше мәнде қолданылатын «төрт», «жеті», «тоғыз», «қырық» сандары. сан есімдердің ішінде кейбір сандар сандық мәнімен қатар басқа мағынада қолданылуымен ерекшеленеді. бұндай жағдай, әсіресе осы сандардың тұрақты тіркестерде, аңыз-әңгімелерде, жыр-дастандарда, салт-дәстүрлерде және басқа дүниетанымға байланысты қолданылғаны көзге анық түседі. сонымен бірге бұл құбылыстың тарихы да арыда жатқаны байқалады. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 сандарының қадір-қасиетін біле отырып, әрбір сан жайлы ой толғанысын тудыру, білімге құштарлықты оятады.