1жазғытұры қалмайды сызы.2. ата-анадай күннің көзі.4. туй боздап, қой қоздап - шу.5. сыбдыр қағып ағады су.6. ай, жұлдызға жел хабар беріп, ​

жазғытұры қалмайды қыстың сызы,

ата-анадай елжірер күннің көзі.

түйе боздап, қой қоздап - қора да шу

сыбдыр қағып, бұраңдап ағады

ай, жұлдызға жылы жел хабар беріп

“терең”сөзінің ауыспалы мағынасын табыңыз. a) терең білім. b) терең су. c) терең өзен. d) терең көл. e) терең құдық. 2. езулік дауыстылар қатарын толықтырыңыз: а, ә, е, э, ы, і, a) ө. b) ү. c) о. d) у. e) и. 3. соңы үнді дауыссызға аяқталатын сөзді көрсетіңіз. a) міндет. b) қозы. c) ағаң. d) көрпеш. e) кенесары. 4. сөздің ең алғашқы мағыналық бөлшегін қалай атайтынын көрсетіңіз. a) күрделі сөз. b) қосарлама сөз. c) біріккен сөз. d) туынды сөз. e) түбір сөз. 5. күрделі зат есімді табыңыз. a) жұмысшы. b) оқулық. c) асхана. d) өнеркәсіп. e) басшы. 6. сан есімге қандай тыныс белгісі керек, анықтаңыз. қапты 2 ден көтеріңдер. a) үтір. b) дефис. c) қос нүкте. d) нүкте. e) тире. 7. заттың өзін де, белгісін де, санын да білдірмейтін, есім сөздер орнына жұмсалатын сөз табын көрсетіңіз. a) етістік. b) сын есім. c) зат есім. d) есімдік. e) сан есім. 8. бұйрық райлы етістікті табыңыз. a) барған. b) барды. c) бар. d) бармақ. e) барар. 9. сөйлемде неше еліктеу сөз барын белгілеңіз. қарға қарқ етті, ірімшік жерге салп етті. a) 3. b) 2. c) 4. d) 1. e) 5. 10. омоним бола алмайтын сөзді белгілеңіз. a) терезе. b) өлең. c) табыс. d) отау. e) орыс. 11. сөз арасындағы кейінді ықпалды табыңыз. a) жүз сом. b) салт-сана. c) қара торы. d) қол орақ. e) тоғай іші. 12. салыстырмалы шырайды табыңыз. a) сарғылт. b) аса көп. c) сап-сары. d) өте сары. e) сары. 13. себеп-салдар үстеулі тіркесті көрсетіңіз. a) тез келді. b) амалсыздан көнді. c) дереу жетті. d) етпетінен жығылды. e) жорта сөйледі. 14. септеулік шылауды көрсетіңіз. a) шынар-ай, ойымды дөп бастың, сәулем. b) егер жолым болып кетсе, бәріңе жақсылық болады. c) жұмыстан бұрын сенімен кездесу қиын боп кетті. d) я ұл, я қыз болсын, ұрпақ болса болғаны. e) көкірегі ашуға толып тұр, бірақ оны сыртқа шығармады. 15. жанаса байланысқан пысықтауыштық қатынасты табыңыз. a) мәдимен кездесу. b) мейірімді . c) ақсақ құлан. d) үздік оқу. e) жолдассыз . 16. тура толықтауыш қатысқан сөйлемді табыңыз. a) тек жүрсең, тоқ жүресің. b) өтірікші өзін алдайды. c) оқусыз білім жоқ. d) әдеттің жөні-әдет. e) қар жауды. 17. аралас құрмалас сөйлемнің арасына үтір мен сызықшаның қойылу себебін анықтаңыз. егер мұғалім болғымыз келсе, жалдайтын ауыл да табылды, менің жалданғым да келді, - оған баймағамбет болмады. a) бірыңғай мүшеге. b) қарама-қарсылық мәні болғандықтан. c) күрделі сөз тіркестерінің арасына. d) қалған сөйлемге басыңқы сыңар ұйытқы болғандықтан. e) себеп мәнді мағыналы болғандықтан. 18. «біріншіден, екіншіден» деген қыстырма сөздердің мағынасын анықтаңыз. a) көңіл-күй. b) өкіну. c) ой тәртібі. d) сендіру. e) мақұлдау. 19. сызықшаның қойылу себебін анықтаңыз. абай операсы - қазақ музыкасын биік белге шығарған ірі туынды. a) бастауыш - сан есім, баяндауыш - етістік. b) қосарлы айқындауыш. c) бастауыш - есім, баяндауыш - есім. d) бастауыш сын есім, баяндауыш зат есім. e) бастауыш та, баяндауыш та атау тұлғадағы зат есім. 20. грамматикалық тұлғаларында өзгерісі бар диалект сөзді табыңыз. a) маңдай. b) аласа. c) көз. d) пысқан. e) қырағы. 21. түбір тұлғасы өзгеріске ұшырап біріккен сөзді табыңыз. a) қырықаяқ. b) саңырауқұлақ. c) ақкенже. d) түрегел. e) ілімхан. 22. еркін сөз тіркесін табыңыз. a) қоян жүрек. b) су жүрек. c) қалта сағат. d) жүгіріп бара жатыр. e) төбе шашы тік тұру. 23. жақсыз сөйлемді табыңыз. a) ердостың атқа мінгісі келді. b) абай шығармаларынан үзінді келтірді. c) асанмен бес жыл бірге оқыдым. d) қызықты кітап. e) мөлдір бұлақ. 24. төлеу сөзді көрсетіңіз. a) – айналайын, келінжан, өркенің өссін! b) той да өтті, ыбыштың есін алған көкпар да өтті. c) артына қарап өкініш көрсе, алдына қарап үміт көреді. d) тәуелсіз елдің тірегі – білімді ұрпақ. e) сәбит мұқанұлы бір кітапты бітіріп, екіншісін бастағанда, демалатынын айтты. 25. соңғы жылдары шешендік сөздерді жинап, зерттеп, танытуға үлес қосқан ғалымды табыңыз. a) ә.кекілбаев. b) м.жұмабаев. c) а.байтұрсынов. d) б.. e) с.сейфуллин. 1. a 2. e 3. c 4. e 5. d 6. b 7. d 8. c 9. b 10. e 11. c 12. a 13. b 14. c 15. d 16. d 17. e 18. c 19. e 20. d 21. d 22. c 23. c 24. e 25. d

Әдебиет әлемінің есігін ашқан сайын есіме алғаш оқыған кітабымның кейіпкері түсе кетеді. Әр кітаптың бетін ашқанда сол кейіпкерге ұқсайтын кім бар екен деп іздейтінім өзіме ғана аян. Негізінде кітапты шынымен көп оқитындардың алдыңғы қатарында едім.Ауылдық кітапхана мен мектеп кітапханасының иелері кітаптарын алып кету үшін үйге арнайы келетін.Себебі мен оқыған кітаптарымдағы әңгімелерді өзім қатарлас құрбыларға айтып беріп, қызықтырып қоятынмын. Сосын олар әрине мендегі кітапты оқуға өзара кезекке тұрып, менің үйімде азар болса 5 күн аялдаған кітап бүкіл ауылдағы қатарластарымның үйлеріне қарай жол тартатын.Осылайша өзінің кітапханадағы орнына тек кітапханашының талап етуімен ғана қайтатын. Кейінірек мен қайта-қайта ұрыс естіп, кітапханадан кітап алу қиындық тудыра бастаған кезде уәде беріп кететін болдым. Сосын ол уәдемде тұрмасқа болмады. Менен соң ол кітап бірден қолдан-қолға заңды түрде, тіркеумен өтетін болды. Бұл сонау ауылы алыс қалған балалық шағымдағы қызықтардың бірі еді. Осындай алаңсыз күндердің бірінде, есімде жоқ, 13 жастамын ба білмеймін, үйдегі менен үлкендердің оқып жүрген «Тағдыр тауқыметі» деген кітабы қолыма ойда жоқта түсіп қалды. Авторы есімде жоқ.Бірақ үлкендерге арналған кітапты қолыма алсам да жүрексінуді білмейтін мен басқа өмірдің тұтқасын қолыма ұстап, есігін ашқанымды сезбей қалдым.Оқиғаның басында жас қыздың балалық шағының бақытты болғаны, мектептен кейін жоғарғы оқу орнына түсіп, арманының орындалғанын оқып отырып, қатты қуанып отырған едім. Оқып жүрген бас кейіпкер Ардақтың өзімен қатарлас жас жігітке көңілі болғанын оқып, өзімнен-өзім ұялғаным да есімде. Оқиғадан оқиға шығып, шиеленіскен сәтінде Ардақты сырттай ұнатып жүрген сүйкімсіз бір кейіпкер арын таптамақшы болады. Өзінің жауына айналған сұмнан аман құтылу үшін Ардақ жатақхананың терезесінен секіріп кетті дегенді оқығанда отырған жерімнен атып тұрып «Жооооқ!» деп айғайлағанымды көріп атам жарықтық ұрсып еді. Отыра қап Ардақтың аман қалуын тілеген мен уақыттың уысынан шығып арықарай қанша уақыт отырғанымды білмеймін, бірақ сол Ардақ қыздың ауруханадан бірақ шығып, мүгедек боп қалғанын оқып, жылап отырғанда әпкем келіп кітабын қолымнан тартып алған. Жүрегім ауырып, 2 күнгі мазасыздықтан соң оқуға тыйым салынған, шкафтың үстіне жасырылған кітапты тауып алып, тығылып оқыдым. Ардақ сол күйі мүгедек боп қалыпты.Әйтсе де тағдыр тауқыметін тартқан бойжеткен арын сақтап қалғанынан болар, көп арман тілектеріне жетіп, енді бақытты болып келе жатқанда тағы да үйдегі үлкендерден қатаң сөгіс алып, кітаптан айырылып қалдым. Сол күйі ол кітаптың бетін ашуды маған жазбапты.Қанша уақыт, жылдар жылжып өтсе де қаршадай қыздың тағдыр тауқыметін тартса да мойымағаны, қиындыққа қарсы тұрып, кедергілерден жол таба білуі маған салып берген ар соқпағы, айтар ақылы мен құрбылық назы сияқты болып көрінген еді. Көп жылдар бойы Ардақтың өмірі қалай жалғасты екен деп ойлаймын. Әртүрлі қиялмен кітаптың кейіпкерін бақытты болғанымен аяқтаймын.