Перевести на казахский: мукан айтпенов (каз. мұқан әйтпенов; xix в. — после 1920) — казахский общественный деятель, политик, журналист. в 1912—1915 годах публиковал на страницах журнала «айқап» статьи о культуре, здоровье, просвещении, проблемах земледелия. в 1917 году до февральской революции был переводчиком акмолинского генерал-губернатора. весной 1917 года работал председателем омского уездного казахского комитета. стал одним из организаторов казахской социалистической партии «үш жүз» и первым председателем цк партии. был депутатом всероссийского учредительного собрания от партии «үш жүз». стал членом партии «алаш». в 1918 году был избран членом акмолинского областного казахского комитета, в 1920 году — редактором газеты «кедей сәзі».при написании этой статьи использовался материал из издания «казахстан. национальная энциклопедия» (1998—2007), предоставленного редакцией «қазақ энциклопедиясы»

Мұқан айтпенов (каз. мұқан әйтпенов; xix. — 1920) — қазақтың қоғам қайраткері, саясаткер, журналист. "1912-1915 жылдары орг беттерінде "айқап" журналының, туралы мақалалар, мәдениет, денсаулық, ағарту, проблемалары егіншілік. дейін февральской революции 1917 жылы аудармашы ақмола генерал-губернаторы. көктемде 1917 жылғы төрағасы болып жұмыс істеді омбы уездік қазақ комитеті. болды ұйымдастырушылардың бірі, қазақ социалистік партиясы "үш жүз" ок-нің бірінші төрағасы партия. депутаты болып сайланды бүкілресейлік құрылтай жиналысының атынан партиясы "үш жүз". мүшесі, "алаш"партиясының. 1918 жылы мүшесі болып сайланды-ақмола облыстық қазақ комитетінің, 1920 жылы — редактор газеты "сәзі кедей".жазу кезінде осы баптың пайдаланылған материал "басылымы. ұлттық энциклопедия" (1998-2007), ұсынылған редакция "қазақ энциклопедиясы"

Балаларды оқытқан да жақсы, бірақ құлшылық қыларлық қана, түркі танырлық қана таза оқыса болады. Оның үшін бұл жер дарулхарап, мұнда әуелі мал табу керек, онан соң араб, парсы керек. Қарны аш кісінің көңілінде ақыл, бойында ар, ғылымға құмарлық қайдан тұрсын? Ашап-ішімге малдың тапшылығы да ағайынның араздығына уә әртүрлі пәлеге, ұрлық, зорлық, қулық, сұмдық секілді нәрселерге үйірлендіруге себеп болатұғын нәрсе. Мал тапса, қарын тояды. Онан соң, білім түгіл өнер керек екен. Соны үйренейін не балама үйретейін деп ойына жақсы түседі. Орысша оқу керек, хикмет те, мал да, өнер де, ғылым да - бәрі орыста тұр.

Құс жолы » деп тунгi аспан терiнде кекжиектен бастау алып , ұзыннан созылып жаткан газ бен тозан тұмандыктарынан және кұрамына Кун жуйесi енетiн , шамамен екi жуз триллионга жуык галамшар және жұлдыздардан тұратын галактиканы айтады . Құс жолы галактикасынын диаметрі 100 мын жарык жылынан астам , ал онын калындыгы 1000 жарык жылы шамасындай болып келеді . Бір жарык жылы 10 триллион шакырым екендiгiн ескерсек , бiздiн галактикамыз каншалыкты улкен екендiгiн елестетуге болады . Галактиканын массасы Кун массасынан 100 миллиард есе артык . Күн жүйесі сиякты мындаган жұлдыздар шоғырынан тұрады . Ғарышта галактикадан миллиондаган жарык жылдары ұзактыкта осы секiлдi миллиондаган галактика бар . Кун секундына 100 шақырым жылдамдыкпен галактика нуктесiн козгала отырып , өз осі бойынша секундына 240 шакырым жылдамдыкпен айналуда Күн , галактикадагы барлык жұлдыздар және галамшарлар да осылай козгалгалыс устінде.