Қазақта «ас атасы – нан» деген сөз бар, яғни астың, дәмнің үлкені – нан. Бала ақ пен қараны ажыратып танымай тұрып-ақ оған оң қолына нан ұстауды, нанды баспауды, тастамауды үйретеді. Нан қасиетті. Адам кез келген тамақты екі күн жесе, ол қанша нәрлі болғанымен сол тамақтан жалығады. Ал бірақ а өмір бойы наннан шықпайды, наннан зерікпейді, жалықпайды. Дастарқаныңыздың үстінде күнде нан тұрмаса, көңіліңіз де, дастарқаныңыз да – орта, берекеңіз кетіп, дүние ойсырап тұрған секілді басқа тамақ көзіңізге көрінбейді. Нанның қасиеттілігінің өзі осыдан-ақ көрінеді. Ұнның құрамындағы адамның бойына нәр беретін, куат беретін ағзаға қажеттінің бәрі бар. Өзге халықты қайдам, қазақтың нансыз күні жоқ деуге болады. Қазақта «қатықсыз қара су ішіп, қара нан жесек те, амандық болсын» деген де сөз бар ғой… «Нанды жерге тастама», «нанның үстіне зат қойма», «нанды төңкерме», «нанды бір қолмен үзбе» деген сөздің барлығы – сол нанның қасиетіне орай айтылған тыйымдар. Тіпті адам ашыққан кезде қолы жетпейтін биікте тұрған нанды Құранның үстіне шығып алуға болады екен, бірақ нанның өзін ешқашан баспаған. Нанның қасиетті Құраннан да жоғары бағаланатынын осыдан-ақ білуге болады. «Адам атамыз бен Хауа анамыз пейіштен қуылған кезде ит бірге ілесіп кетіп, сонда бидай иттің ұртында келген дейді. Итті «жеті қазынаның бірі» дейтін себебіміз адамзат сол иттің ырыздығын жеп жүр» деген бұрыннан келе жатқан аңыз бар. Бір таңданарлығы, жер бетінде басқа дақылдардың, жемістердің барлығының жабайы түрі бар. Айталық, алманың, жуаның, сұлының дегендей, барлығының жабайы түрі табиғатта кездеседі, бірақ бидайдың жабайы түрі жоқ. Сол себептен де, қазіргі тілмен айтсақ, бидайдың ғарыштан келгеніне иланасың. Шынымен, осы қисынға, «бұл жердің дәні емес, бізге бейнебір ғарыштан жеткен» дегенге біртүрлі сенгің келеді. Үйге келген кез келген адам асығыс болса да, өзге тамақтан емес, наннан ауыз тиіп шығады.
Semenovt
21.11.2021
Тәуелсіз қазақ елінің ақордадай «астана» атты рухани тұғыры бар. ол бірлігімізді, тірлігімізді әлемге айшықты айғақтап тұр. астана- тәуелсіздіктің тақ- тұғыры. қазақ елінің дербес ел болуына орай байтақ та бағалы елден бата алған нұрсұлтан әбішұлындай елбасының ел билігін ұстауы, біз сияқты ұрпақтарының бағы деп білемін. тәуелсіздік тұғырын тарихи ерлікке жалғастырған елбасымыздың парасаттылығы, ойшылдығы деп түсінемін. елорда бірліктің, ерліктің арқасында қарыштап ң айқын дәлелін көрсетті, әрі бүкіл әлем назарын өзіне аударды. сондықтан тұғырлы тәуелсіздік елдің тұғыры биік,бірлігі бекем, ерлігі ерен болуына тамшыдай болса да өз мүмкіндігімше үлес қосу үшін, білімді терең меңгеруге ұ. санам- сақ, халқымның- жақ боларына сенемін. өйткені, мен тұғырлы тәуелсіз елдің тұяғымын.
dima-pashkovec
21.11.2021
Баскетбол баскетболдың отаны америка құрама штаттары болып есептелінеді. алғашқы ойын 1891 жылы массачусетс штатының спрингфилд қаласында құрылған христиан жастар қауымдастығының оқу жаттығу орталығында ұйымдастырылған. сол кезде канададан қоныс тепкен жас мұғалім, доктор джеймс нейсмит гимнастика түрін ары қарай жетілдіру мақсатында жаңа ойын түрін ойлап тауыпты деседі. баскетболдың этимологиясы (basket – себет, boll -доп) деп жіктеледі. алғашында ойынды футбол добымен өткізген. арада бір жыл өткен соң джеймс нейсмит арнайы доппен қоса, баскетболдың алғашқы 13 ережесін ойлап тапқан шахматы шахмат екі ойыншы арасында шахмат тақтасында ойналады. ойын тақтасы 64 шаршыдан тұрады. ойының басында әрбір ойыншының иелігінде ақ немесе қара түсті он алты тас (шахмат фигурасы) болады: бір патша, бір уәзір, екі піл, екі ат, екі тура және сегіз пешка. ойынның мақсаты қарсыластың тастарын шабуылдай отырып, патшаға мат қою.