Берілген создердің әрқайсысы бірнеше мағынада жұмсалатындай етіп сойлем құраңдар: ер, асау, қорық, жақ, жарық, қал, шаш, түс

Ер ел намысын қорғайды. Сен менің соңыма ер. Тамақты асығып жеп, көптен асау әдепсіздік. Мынау ат өте асау. Құдайдан қорықпағаннан қорық. Бізде түрлі аңдардан қорық бар. Кеш болды, шамды жақ. Біз аулада екі жақ болып ойнадық. Әкем жарық қабырғаны  сылады. Жазда жарық ерте түседі. Сен бүгін үйде қал. Оның арқасында үлкен қал бар. Есіктің алдына су шаш. Ұзын шаш қыздарға көрік береді. Сен келем дегенше түс болды. Бүгін мен жақсы түс көрдім. 

Три путника встретились возле родника. Вода родничка холодный как лед, чистая. На камне возле родника написано так:

"Ей, путник, будь как этот родник"

Три путника после как напились водой, прочитали надпись, один из них : - Эти слова поэта. Родник без передышки  течет, идет далекие края. Ему вливается другие родники, и становятся рекой. " Человек, ты тоже работай, никогда не ленись, не останавливайся. Тогда ты тоже достигнешь цели" об этом написано говорит. Второй путник покачав головой: Нет, я так не думаю.  Этот родник всем готов. Кому жарко охлаждает, душу успокаивает. Кому пить хочется, утолить  жажду. Он ни от кого взамен ничего не просит. Тогда, " Кому то хорошее сделаешь, никогда не делай одолжение за сделанное, об этом наверно. Третий путник: Вода этого родника, если стояла бы на одном месте, загрязнялась бы мусором, была грязной, тогда человек и животные такое желание не имели бы. Тогда, значение надписи:" Себя и душу свою держи в чистоте, как этот родник" , я так думаю,- сказал он.

Достық туралы мақал - мәтелдер

- Дос - ажарың, жолдас - базарың.

*     *     *

- Алыстағы досыңа ат берсең де жарасар - үйіне мініп барсын деп.

Жақындағы досыңа хат берсең де жарасар - ұмытса есіне алсын деп.

*     *     *

- Жолдасың көп болса,  

Жалғызбын деме.

*     *     *

- Дос сыртыңнан мақтар, дұшпан көзіңе мақтар.

*     *     *

- Жаңа досың жаныңда болса, ескі досың есіңде болсын.

Ол әрқашанда сенімді.

*     *     *

- Досың дос болғанға шаттан,  

Дұшпанмен дос болудан сақтан.

*     *     *

- Дос ы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды.

*     *     *

- Жаман жолдастан таяғым артық.

*     *     *

- Күлме досыңа – келер басыңа.

*     *     *

- Досы көппен сыйлас,

Досы азбен сырлас.

*     *     *

- Заттың жаңасы жақсы,

Достың ескісі жақсы.

*     *     *

- Жақсымен жолдас болсаң – жетерсің мұратқа.

Жаманмен жолдас болсаң - қаларсың ұятқа.

Сыйластық туралы мақал – мәтелдер.

Сыйға - сый, сыраға - бал.  

*     *     *

Сый қылсаң, сыпыра қыл.  

*     *     *

Сыйласқанның суын іш.  

*     *     *

Екі кісі сыйласса,

Бір кісіге орын бар.

*     *     *

Ерді асы үшін сыйлама,

Басы үшін сыйла.

*     *     *

Сынасуға жараған сыйласуға да жарайды.

Туыстық туралы мақал - мәтелдер.

Туманың бәрі туысқандай болмас,

Тұрманның бәрі құйысқандай болмас.

***

Туысы көбейсе үйір көп,

Досы көбейсе мейір көп.

***

Туысқаннан қиысқан жақын.

***

Туысқаны аз елдің ерлігі зая,

Тілеуқоры жоқ ердің еңбегі зая.

***

Туыстың жаманы

Өзі бола алмайды,

Болғанды көре алмайды.

***

Туыстың қолындағысын білгенмен,

Ойындағысын білмейсің.

***

Туысы бірдің - уысы бір.

***

Туысы бір түртпейді,

Түбі бір кетпейді.

***

Туысы жақын жақын емес,  

Қонысы жақын - жақын.

***

Туысы жаманды ел ішінен жау шабады,

Тоны жаманды түйе үстінен ит қабады.