Балқаш көлі – Қазақстанның оңтүстік-шығысында орналасқан тұйық көл. Касспий, Арал теңіздерінен кейін аумағы бойынша үшінші орында. Көлдің батыс және шығыс бөліктерінің минералдарыны екі түрлі болып келеді, бөліктер жіңішке бұғазбен жалғасады. Батыс бөлігінің суы тұщы, ал шығыс бөлігі жағында ащы болады. Балқаш көлі – Алматы, Қарағанды, Жамбыл және Шығыс Қазақстан облыстарын қамтиды. Бетпақдала жерімен шектеседі. Орта ғасыр карталарында Балқаш Орта Азияның Жетісу аумағына енген. Балқаш көлінің суының екі бөлікте әр түрлі болғаны ғарыштан айқын көрінеді. Шығыс жағындағы ащы көл түсі көк болса, батыс бөлігіндегі тұщы су түсі сұр болады. Көлде ихтиофаунаға жататын сазан, Амур балығы, алабұға, қая, шабақ, шұбаржон, ақбалық, табан, ақмаржан, жайын т.с.с балықтар кездеседі. Арал теңізінде жойылып кеткен шабақ пен Арал қаязы тек осы көлде кездеседі. Ал ақбалық пен алабұға Халықаралық Қызыл Кітапқа енген. Жыл сайын Балқаш көлінде 8-10 мың тонна балық ауланады. Балқаш көлінің оңтүстік жағалауында, қамыс тоғайларда құстың мыңнан астамы мекен етеді. Жиырмадан астам құс түрі Қазақстан Республикасының Қызыл Кітабына енген.
TOKAREVA Stepan
16.12.2022
Шоқанның бойынан мен үзгі етер қасиеттің бірі - зерттеушілікке, білімге деген ерекше құмарлық. 30 жылдық қысқа ғана ғұмырында еліне пайдалы іс жасап, артына із қалдыру кез-келгеннің қолынан келе бермейді. Өз халқының ауыз әдебиеті үлгілерін зерттеп, қағазға түсірген Шоқан халық мәдениетіне, ертеңгі күніне алаңдаулы болғанын көруге болады. Орыс зерттеушілерімен бірігіп, сапар шегіп, экспедицияларға қатысып, қазақ халықының арасынан шыққан тұңғыш географтың бірі болды. Әдетте адам өзі білмейтін іске аяқ баса қоймайды. Ал Шоқан ауыз әдебиетін зерттеп, тек қазақ емес, сонымен қатар қырғыз жырларын да зерттеп, "Үш дананың" біріне айналды. Шоқанның бұл құмарлығы даңққұмарлық емес, халқына деген жан ашырлық деп түсінемін. Міне осындай қасиеттерімен Шоқан мен үшін дара тұлға болып табылады. Бүгінгі күні 30 жасқа келсе де, әке-шешесінің алақанына қарап отырғандар қаншама. Солардың қатарынан емес, Шоқан секілділердің қатарынан табылғым келеді. Сол жолда тер төгіге тырысамын.
natalia-shelkovich
16.12.2022
"Кыз кашар" - қалыңдықтың сол бірінші кездесуі күйеумен. Ал күйеудің бірінші кездесуі қалыңдықпен "урын келу" аталады. Себебі сол ғашықтың кездесуінің ресми күні, осы қуанышты күнде жас дастарқанды, ал женге күйеуінен тарту-таралғыларды алады. Қыз күйеуге орамалды в белгі сыйға тартады. "кигизу сәукелесі" - сол, нешінші айрықша жерді ара қазақ халықтың рәсімінің "сокровищнице" қарызға ал- дәстүр. Себебі осы бас киім қалыңдық жаңа өмірдің түбін. Осы рәсімнің жаса- айттырушылар және "бата" өзінің батасын бер- құдағилар шақырылатын. Рәсім берік бөлмеде еңсеріледі, себебі үшін қалыңдықтың "сәукеледе" қалған "коримдик" беруге керекке. "Сәукеле" - сол асқан жақсы қалыңдық лағылдармен, меруертпен, маржандармен және өзге қастармен кестелен- бас киім, ал аймақтар үлбірмен (норкой, қанжырмен) безендіріледі. Оны мақпалдан немесе велюрден және т.д. Шилілерміз. "Сәукеленің" үсті "уки" (үлбіреуік шоқша из үкілердің) ылғи безендіреді. Ша ескі ғұрыппен, қарамастан.