Эссе на тему "қазақ тілі олимпиадасына өатысқым келеді"​

Жаңа жыл туралы көпшілігіміз біле бермейміз. ол мейрам қайдан шықты, кімдер тойлаған еді және жаңа жылмен христиан дінінің қатынасы бар ма? . қала берді жаңа жыл туралы мұсылмандар қандай ойда немесе ол мейрамның мұсылмандарға қаншалықты қатысы бар? алдымен айтармыз: кеңес одағында 1927-1936 жылдары жаңа жылды тойлап, шырша тігуге тыйым салынған болатын. тек 1937 жылы ғана сталиннің бұйрығымен 1 қаңтарда шырша тігіліп, жаңа жылды тойлауға рұқсат берілді. 1937 жылға дейінгі шыршалардың басында 8 бұрышты жұлдыз болған, тек 1937 жылы кеңес одағының үкімі бойынша 8 жұлдыздың орнына 5 жұлдыз қолданылатын болды. рождество христово мен жаңа жылдың шығуы туралы қысқаша мәліметтер берер болсақ: бірінші ғасырда, яғни, милади жыл санағы бойынша, христиан діні пайда болған кезде, діннің екі жауы болған. «үштік», яғни құдайды үшеу деп білген митраизм түріндегі язычниктер және монетизмді уағыздайтын юдаизм. язычниктер құдайды үшеу деп үштік түрінде уағыз ететін. енді сол үштік сенімді уағыздайтындардан мысал келтірейік. вавилондық үштік – ану, оның энлиль және энки. римдік үштік – юпитер, юнана және минерва. семиттік үштік – отец, сын и мать яғни әке, шеше және . бұлардан басқа индуистік – брахма, вишну және шива. парсылардың ормузд, митра, ахриман және египеттік осирис, исида және гор немесе эмпефт, эйктион, пта деп те аталады. халдейлік бел-сатурн, бел-юпитер (сарапшы), бел-хом (аполлон). соңғы үштік үшеуі қосылып ұлы құдай деп аталады. бұл үштіктердің барлығы христиан дініндегі үштіктермен тұп-тура келеді. әсіресе буддалықтардың үштіктері сай келеді. буддалықтардың үштіктерін айтып өткеніміздей брахма, вишну және шивадан құралады. брахманы әке деп атайды. вишнуды пастырь және пророк деп көреді. ал шиваны иләһи руһ деп ойлайды. бұл үштік «тримутра» орыс тіліне тройца деп аударылады. олар бұл үштік терең құпия деп түсінеді. құпия болғаны себепті оны ешкім білмейді және түсінбейді дейді. бұл құпия әлемдік дух брахматмамен қосылған кезде ғана біледі дейді. бұл атап өткен үштіктеріміз жерорта теңізінің жағалауында христиан дінінен бұрын пайда болған. барлығыда бұл үштікті құпия ретінде санайды. христиан діні пайда болған кезде осы діни ағымдар өздерінің діни сенімдерін христиан дініне кіргізіп, оны да өздерінің қатарына қосып алған. сіздерге түсінікті болу үшін мысал келтірейін: егер жас қозы қасқырлардың арасына түссе не болады? міндетті түрде қасқырлар қозыны талан-таражға салып жеп қояды. сол сияқты христиан діні де жас дүниеге келген кезде оны басқа сол кездегі діни ағымдар жеп қойған және өздері жаңа дінге өзгерістер енгізген

аңыз әңгімелердің бірінде былай дейді: «Төле бала бірде Әнет бабаға барыпты. Жасы жүзге келіп отырған Әнет баба ынтымақ, ел бірлігі жөнінде әңгіме айтып отырады. «Қалай еткенде бірлік болады, оның күші қандай болмақ?» дегенді сұрайды. Сонда Әнет баба әуелі жауап айтпас бұрын бір бума солқылдақ шыбық алдырады. - Балам, мынаны сындырып көрші? Төле буылған шыбықты олай-бұлай иіп сындыра алмайды. - Енді сол шыбықты біртіндеп сындыршы? Төле ортасынан буылған шыбықты шешіп, біртіндеп пырт-пырт еткізіп, оп-оңай сындырып береді. Әнет баба: - Бұдан не түсіндің, балам? - дейді. Сонда Төле бала: - Түсіндім, баба, бұл мысалыңыздың мәнісі: ынтымағы, бірлігі мықты елді жау да, дау да ала алмайды. «Саяқ жүрген таяқ жейді» демекші, бірлігі, ынтымағы жоқты жау да, дау да оп-оңай алады дегеніңіз ғой. - Бәрекелді, балам, дұрыс таптың. Ел билеу үшін алдымен елді ауыз бірлікке, ынтымаққа шақыра біл. «Бақ қайда барасың, ынтымаққа барамын» дегеннің мәнісі осы, - депті». Әнет баба Қалқаман-Мамыр дауы кезінде бірін-бірі сүйген екі жас жазадан босатылсын деген билік айтады, бірақ оған Мәмбетбай руының басшысы Көкенай батыр көнбейді. Ол Мамырды атып өлтіріп, «енді тентегіңді сен өлтір» деген ауыр шарт қояды. Көкенай батырдың шартына амалсыз көнген Әнет баба «Қалқаман жүйрік атпен шауып өтсін, Көкенай сонда атсын» деген тоқтамға келеді. Бұл жазадан Қалқаман аман құтылады. Шәкәрім Құдайбердіұлының «Қалқаман-Мамыр» поэмасында: «Әнет бабаң - Арғынның ел ағасы, Әрі би, әрі молда ғұламасы. Орта жүзге үлгі айтқан ғаділ екен, Сол кезде тоқсан беске келген жасы», - деп суреттеледі. 1723 жылы көктемде жоңғарлар шабуылы басталып, ел «Ақтабан шұбырындыға» ұшыраған кезде Әнет баба жұртта қалады. Кейін Көкенай бастаған батырлар ұлы бидің сүйегін тауып, Түркістандағы Қожа Ахмет Яссауи мазарына жерлеген. Алматы қаласы көшелерінің біріне Әнет баба есімі берілген.