Ақтамберді Сарыұлы 93 жыл өмір сүрген, яғни 1675–1768 жж. дəуір кешкен. Ол күреске ерте араласқан жауынгер-жырау санатына жатады. Тұрмыстың қыр-сырын, отбасы, елдік, ерлік, жер мəселелерін жырларында жақсы бейнелеген. 1738–1752 жж. қазақ-қалмақтың қанды қақтығыстарының барлығына дерлік қатысқан. «Ақтабан шұбырынды» оқиғасының зұлмат қан кешуін бастан өткерген. Ес білгеннен бастап 70 жыл бойы ат үстінен түспей, елі мен жерін қорғаған қас батыр, айтулы шешен, қабырғалы би, атақты жырау. Қазақ жауынгерлерінің азаттық, құлдық жөніндегі түсініктері, болашаққа деген сенімі, адалдық-жауыздық, қиянат, əділетсіздік хақындағы таным-түсініктері Ақтамберді талғамынан өтіп жыр-толғауға айналған. Əлі де қолға түспеген толғаулары ел аузында сақталуы ықтимал. Қазіргі қолда бары 300 жолдан аспайды [1; 29].
Даңқты жыраудың азғантай қазынасының өзі афоризмдерге толы. «Күмбір-күмбір кісінетіп»,«Уа, қарт Бөгенбай», «Менімен, ханым, ойнаспа», «Жауға шаптым ту байлап», «Заманым менің тар болды» жəне т.б. өлең-толғаулары батылдыққа, ізгілікке, отансүйгіштік күй-сезімдерге толы.
Бүгінде Ақтамберді жыраудың 26 туындысы белгілі. Олар тақырыбы жағынан үш топтан тұрады жəне тиісінше жауынгер-ақын өмірінің үш кезеңін: жастық шағын, толысып, даңқы шыққан жылдарын жəне егде тартқан кезін бейнелейд
Ал бұл кезең – жиырмасыншы ғасырдың сексенінші жылдарының ортасы. Күлдір-күлдір кісінетіп, күрең мініп жүрген қазақтар аз да болса, бар еді ол тұста. Бірақ «жағасы алтын, жеңі жез, шығыршығы торғай көз сауыттарымыз» музейлерден, қиыр-қиырдағы ауылдардағы көнекөз қариялардың сандығынан ғана табылатын. Миллиондаған қазақтың ұлттық санасы, қазақи болмысы әлсіреген, турасын айтқанда, ұлттық рухтың білте шамдай өлеусіреген кезі еді. Қазағы қалың оңтүстік пен батыс еді негізінен ұлтқа ұйытқы болып тұрған. Қызылжар жағындағы үлесіміз жеті-сегіз пайыз, солтүстік пен орталықта, шығыста шоқ-шоқ қазақ аудандары болмаса, қалғанын кеңес империясы біржола жұтуға айналған. Ел ордасы – Алматыдағы үлесіміз – 20 пайызға жуық.Барлық құқықтар сақталған. Материалды көшіріп бассаңыз https://turkystan.kz/article/14725-culdir-culdir-cisinetip гиперсілтемесін міндетті түрде қойыңыз.
Туған жер – ауылым алтын бесігім. Оның адам өмірінде алатын орны ерекше, киелі ұғым. Туған жер, туған ел деген екі ғана сөзде қаншама мағына, қаншама ой жатыр десеңізші?! Туған жердің қадірін әр адам әрқалай түсінеді. Туған жер қадірі дүниедегі ең ұлы деген нәрсемен пара-пар. Себебі, ол – сенің әлпештеген анаң, аялап өсірген әкең, туған-туысың, аға-әпкең, сені білім жолына жетелеген ұстаздарың, сол білімге ұмтылу жолындағы тай-құлындай тебіскен жора-жолдастарың дүниеге келген жерің, қызыққа толы өткен балалық шағың, туған ауылың ауласы. Туған жер арқылы еліңнің өткені мен болашағын байланыстыра аласың. Нағыз балалық шақтан бастап адамзаттың отанына деген сезімі оянады. Отан дегеніміз не?- деген сұрақ туындайды. Туып өскен жер ме, мәдениет пе, әлде отан ол «үйренген орта»-ма. Әрине, «орта» деген сөзге көп нәрсе кіреді. Қазақ жерінде туса да, туған бетте шетелге кетіп қалған бала, туған елін отаным деп санамайды. Өйткені, туған жерінде өспегендіктен, оған деген ыстық сезім туындамайды. Адамзат өмірінде адам болып туғаннан кейін қазақ жерінің азаматы, баласы болып туу үлкен мәртебе. Олай болса, туған елге деген патриоттықтың алғы шарттары менің пікірімше «Менің елім Қазақстан, мен отанымды сүйемін, мен қазақпын» деген сөздерді айтудан бастау алады. Бірақ, көп адамдар «сүйемін деп» айтуға үйір емес. Біз отанымызда өмір сүріп жатқан кезде отан «Отан оттан да ыстық» дегенге мән бермейміз
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
ЖАЗЫЛЫМ 10 Тапсырда екі кейіпкердің мінездерін сипаттап жаз.-тапсырма.Мәтіндегі екі кейіпкердің мінездерін сипаттап жаз.Жігіт:Қария:
*Осы мəтін деп ойлаймын*
Жігіт:сабырсыз,(содан сон қасиетті)
Батыл,еңбекқор т.б.
Ақсақал:дана,данышпан,ақылды,би(б-əрлігін ақылмен шешетін адам).