Джумадильдаев Аскар Серкулович (25 февраля 1956, станция Шиели, Кызылординская область, Казахстан) — советский и казахстанский учёный-математик и государственный деятель, доктор физико-математических наук (1988), академик Национальной академии наук Казахстана (2003), профессор. Депутат Верховного совета КазССР и Республика Казахстан 12 и 13-го созывов. Награждён Государственной премией Казахстана. заслуженный деятель Казахстана (2019).
Аскар Джумадильдаев родился на станции Шиели, Кызылординской области. Его прадед Шон был известным в регионе человеком, служил волостным в Котентогай. Во время коллективизации всё имущество было конфисковано и дети Шона были репрессированы. Один из его сыновей, Джумадильда покинув дом за день до ареста, и вместе с детьми бежал в Узбекистан. Они работали на хлопковых полях, таскали грузы, чтобы выжить. После смерти Сталина семья Джумадильды возвратились в родной аул. Все дети и внуки Джумадильды, родившиеся в изгнании, жили недолго. Первым внуком, родившимся на родине и оставшимся в живых, был Аскар. По казахским обычаям он считался сыном Джумадильды, а не Серкула и матери Кульшат.
Аскар любил книги, увлекался поэзией, историей и писал статьи в «Қазақстан пионері». В 6-м классе он попал в Кызылорду на областную олимпиаду по математике.
Металдар — электр тоғы мен жылуды жақсы өткізетін, пластикалық қасиеті жоғары, жылтыр заттар. Мұндай қасиеттердің болуы металдардың ішкі құрылымымен байланысты.Металдардың (сынаптан басқа) кристалдық тор көздерінде металл атомдары орналасқан.
Олар бір-бірімен металдық байланыспен байланысады. Металдардың иондану энергиясы аз болғандықтан олардың валенттік электрондары оңай бөлініп, бүкіл кристалдың бойында еркін қозғала алады. Сондықтан олардың жиынтығын электрон газы деп те атайды. Су ерітінділеріндегі реакциялар үшін металдың активтілігі оның активті қатардағы орнына байланысты.
Металдардың қаттылығы, температураға төзімділігі күнделікті тәжірибеде шешуші рөл атқарады. Егер шыны хроммен кесілсе, ал цезийді адам тырнағымен-ақ кесе алады. Кейбір металдар жұмсақ (күміс, алтын, т.б.) болғандықтан таза металдардың орнына олардың бір-бірімен құймалары қолданылады. Ең алғаш алынған құймалардың бірі – қола.
[ЛУЧШИЙ ОТВЕТ]
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Нужен диалог по казахскому языку(с переводом), на тему: тенге
Теңге туралы диалог құрастыру.
Інісі: Әпке, сіз білесіз бе біз сыныбымызбен ұлттық мұражайда өтіп жатқан теңге көрмесіне барып, сол жерде қойылған ақшаларды тамашалап қайттық.
Әпкесі: Бәрекелді. Қандай әсерде болдың?
Інісі: Маған бұл серуен өте қатты ұнады, еліміздің тарихына бір сәт үңіліп, алғашқы теңгелердің қандай болғанын өз көзімізбен көріп қайттық.
Әпкесі: Сонда теңге жайлы не біліп қайттың?
Інісі: Қазақстан тәуелсіздігін алғанына 2 жыл толмай жатып, 1993 жылы 15 қараша күні теңгені ресми түрде ақша айналымына енгізген екен.
Әпкесі: Ия, 15 қараша ұлттық валюта күні ғой...
Інісі: Теңгенің ең алғашқы дизайны қалам, калька және тушь арқылы салынған екен,себебі әрлеушілердің қолында бұдан басқа ешқандай құрылғы болмаған.
Әпкесі: Бұл жайлы естімеппін, әйтеуір алғашқы теңгелер шетелде басылып шығарылғанын естіп едім, қай мемлекетте екенін ұмытып тұрмын...
Інісі: Теңгенің бірінші топтамасы Лондонда басылып шығарылыпты.
Әпкесі: Ия, енді есіме түсті. Осы басылып шыққан теңгені елге жеткізу үшін ұшақтармен 20-ға жуық әуе сапары жасалған екен.
Інісі: Алғашында теңгемен қатар тиын да айналымда болған екен, сол алғашқы қағаз тиындарды көріп қайттық. Маған бұл көрме естен кетпес әсер қалдырды.