Қазақша күрес – қазақ халқының ерте кезден қалыптасқан спорт ойындарының бірі. Басқа халықтардың ұлттық күрес түрлерімен салыстырғанда қазақша күрестің өзіндік ерекшеліктері көп. Кеңес дәуіріне дейін қазақша күрес негізінен әдет-ғұрыпқа байланысты және еңбек процестерінде жеткен жетістіктерін дәріптейтін жиын-тойларда өткізілді. Бұрын қазақша күрес «Күш атасын танымайды» деген түсінікпен салмағына, дәрежесіне, жасына қарамай өткізіле берген. Тіпті, ағасы мен інісі күресіп қалатын кезі де болған. Сондай-ақ, күрестің белгілі бір жүйеге түскен белдесу ережесі де болмаған. Күреске түскендер үлкен-кішілігіне қарамай, қайсысы күшті болса, сол жеңіске жеткен. Жиын-тойларда ғана күш сынасып қоймай, кім жеңеді деп егеске түскен екі балуан кездескен жерде ат үстінен түсе қалып, белдесе кететін болған. Ел ішінде атақтары жайылған Қажымұқан, Балуан Шолақ, Битабар т.б. осындай алып балуандар болды.
Төреші күресуге шыққан балуандарды қолдарын айқастыра ұстап белдестіреді. Бұл белдесуді қазақтар «қоян-қолтық ұстасу» деп атайды. Белдесу барысында, ереже бойынша, қолды белбеуден босатуға болмайды. Қазақша күресте қолданылатын әдіс-тәсілдердің негізгі түрлері мыналар:
– Иықтан асыра лақтыру әдісі (лақтырылған балуан құламай орнында тұрып қалуы керек);
– Әдіс қолданған балуан өзі құлай беріп, қарсыласын астына түсіру; – Қарсыласын жамбасқа салып жығу;
– Іштен шалып жығу;
– Сырттан шалып жығу;
– Қарсыласын қырқа шалып жығу (артқа құлату).
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Мектебіңіздегі 9 мамыр мерекесінің тойлануы жәтін жазу 60 слов текс
Мектебімдегі Жеңіс күні.
"Ешкім де, ешнәрсе де ұмытылмайды"... Иә, Жеңіс күні мынау байтақ қазақ даласына, қонақжай қазақ халқына үлкен нәубетпен, еңбекпен келді. Елім деген ерлер қан майданда қасық қаны қалғанша соғысса, елде қалғандары бей-жай жатпай, тылда еңбек етті. 4 жыл қазақ тарихында мәңгі қалды.
Бүгінде 9 мамыр – Жеңіс күнін тәуелсіз елдің ұландары әр жыл сайын тойлайды. Біздің мектепте аталмыш мереке үлкен дәрежеде тойланады десем де болады. Барлық мектеп оқушылары қолдарында гүл шоқтарымен, ардагерлердің суретін аспанға көтере шеруге шығады. Ардагерлер сый-сияпат көрсетіп, Мәңгілік Алау тұсына гүлдерін қояды. Одан қалды, мектепішілік шаралар да бар. Әр сыныптан қабырға газеті шығарылады. Ардагерлермен кездесу, тәрбие сағаттары болады. Алғашқы әскери дайындық пәнінен небір жарыстар ұйымдастырылады. Міне, осылайша біз мектеп қабырғасында Жеңіс күнін тойлаймыз.