1948 жылы әлемде алғаш рет "табиғатты қорғау одағы"құрылды. бұл одақ жер бетінен жойылып бара жатқан жануарлар туралы кітап шығарды. ол "қызыл кітап" деп аталды. "қызыл кітап" деген атауды ағылшын ғалымы питер скотт ұсынды. "қазақстанның қызыл кітабы"алғаш рет 1978 жылы шықты. онда тіркелген жануарлар мен өсімдік түрлері туралы қысқаша қазақша, ағылшынша деректер берілген. сонымен бірге тіркелген жануардың суреті. қазақстан аумағында таралу картасы, ол туралы ақпарат көрсетілген. қазақстанда құстардың 18 отрядқа жататын 489 түрі бар. олардың 58 і "қызыл кітапқа"тіркелген. оларды көп аулайды. сол себепті азайып барады. қазір олар қорғауға алынған. "қазақстанның қызыл кітабына" өсімдіктердің 307 түрі кірген. "қызыл кітапқа" қазақ жеріндегі барыс, аққу, бүркіт, бірқазан, тырна, қызыл қасқыр және т.б.аңдар мен құстар да тіркелген. с переводом

В 1948 году впервые в мире был создан Союз охраны природы. Этот союз опубликовал книгу об исчезающих животных с Земли. Это называлось Красной книгой. Название «Красная книга» было представлено английским ученым Питером Скоттом. «Красная книга Казахстана» была впервые опубликована в 1978 году. Существует краткий обзор зарегистрированных животных и видов растений на казахском и английском языках. Изображение зарегистрированного животного. Карта распространения в Казахстане, информация об этом. В Казахстане насчитывается 489 видов из 18 птиц. 58 из них зарегистрированы в «Красной книге». Их много. Вот почему он идет вниз. Теперь они защищены. «Красная книга Казахстана» включает 307 видов растений. В «Красной книге» есть также казахские птицы, лебеди, беркуты, пеликаны, краны, красные волки и птицы.

Кез келген адамның әдептілігі мен жан-дүниесінің сұлулығы ең алдымен балаға ақ сүтін беріп, әлпештеп өсірген ана жүрегінің жылуынан басталады. Бала бойындағы ең жақсы қасиеттер де ең алдымен анадан тарайды. Әлемдегі ең кешірімді, ең мейірімді жан – ана. Ана баласы қандай қателік жасаса да кешіреді. Оның мейірімділігінде шек жоқ. Ана болу - бүкіл өміріне кететін рухани күш пен ерен еңбек. Өз баласын бағып-қағуда ана өзін-өзі ұмытып, барлық күш-жігерін перзентіне жұмсайды, ол арқылы оның жаны нұрлана, нәрлене түседі. Ал баланың анаға деген махаббаты жеткіліксіз. Оны барынша құрмет тұтып, қастерлеу әрбір баланың борышы. Ана махаббатын сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Ананың мейірімі жан-жағына өз шуағын төгеді. Осы шуақпен жылынып, асыл ананың құшағында мейірім алып жүрген барша адамзат аналарды мәңгі ардақтап, аялай білсе, бұдан асқан бақыт жоқ шығар.

Кез келген адамның әдептілігі мен жан-дүниесінің сұлулығы ең алдымен балаға ақ сүтін беріп, әлпештеп өсірген ана жүрегінің жылуынан басталады. Бала бойындағы ең жақсы қасиеттер де ең алдымен анадан тарайды. Әлемдегі ең кешірімді, ең мейірімді жан – ана. Ана баласы қандай қателік жасаса да кешіреді. Оның мейірімділігінде шек жоқ. Ана болу - бүкіл өміріне кететін рухани күш пен ерен еңбек. Өз баласын бағып-қағуда ана өзін-өзі ұмытып, барлық күш-жігерін перзентіне жұмсайды, ол арқылы оның жаны нұрлана, нәрлене түседі. Ал баланың анаға деген махаббаты жеткіліксіз. Оны барынша құрмет тұтып, қастерлеу әрбір баланың борышы. Ана махаббатын сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Ананың мейірімі жан-жағына өз шуағын төгеді. Осы шуақпен жылынып, асыл ананың құшағында мейірім алып жүрген барша адамзат аналарды мәңгі ардақтап, аялай білсе, бұдан асқан бақыт жоқ шығар.