Адебиет зілді бұйрық шығармада байқалған халықтың мақсат-мұраты арман-аңсары туралы талқылап əдеби эссе жазыңыз! көмектесіңізші

Зілді бұйрық  

                          Әдеби эссе

   Жамбыл Жабаев - қазақ халық поэзиясының әйгілі тұлғасы.Оның қаламынан небір жыр мен дастандар жазылды.Солардың бірі де бірегейі – «Зілді бұйрық»  өлеңі.Аталмыш өлеңінде ақын патшаның 1916 жылы қазақтан соғыстың қара жұмысына адам алу туралы жарлығына батыл қарсылық білдірген.

  Жамбыл Жабаев бұл өлеңді көнеден қалған тарихқа жүгініп жазбады.Ол сол кездегі осы бір азапты оқиғаны көзбен көрген жандардың бірі.Өлеңнің:

«Верныйден» жандаралдар бұйрық қылды,

Құйрығы бұйрығының тіпті зілді. ,

«Отыз бір - он тоғызды алад» деген

Суық хабар халықты бұлқындырды.

Жылады сорлы халық, малын айтып,

«Кеткен соң қолдан шығып, келмес қайтып», -

Дейді де еңірейді, егіледі,

Қайғының күні-түні күйін тартып,-деген жолдары соның дәлелі.Ақын өлеңге еш фантастика қоспай,сол бір бейнет заманның,кара халықтың жай-күйін,мұң мен зарын осылайша әсерлі жеткізуінің өзі бір шеберлік десек,қателеспейміз.

  Халықтың өміріндегі қуанышқа да,күйінішке де ортақ бола білген ақын әрдайым көптін қамын алдыңғы кезекке қойып сөйлегендігін шығарманы оқып отырып-ақ түсінеміз.Ханның емес,халықтың сөзін жырлаған өлеңінде сол дәуірдегі оқиға мен ақынның айтайын деген ойы үндестік тапқандығы таң - тамаша етеді.Зұлымдықтың Верныйден қазақ еліне аяқ басуы,тіс қайрауы,халықтың жұмылып қарсы шығуы,кінәсіз жандардың нақақ қамалуы,атылуы бейне бір шешілмес түйін,шыңырау іспетті.Шым-шытырықты Жамбыл  Жабаев:

Аттандық ұлығының қонысына,

Елді сорған борсықтай болысына.

Көп ерлер қаза тапты жауға аттанып

Көксеген азаттықтың соғысында,-деп,аңсаған егемендік жәймен келе салмайтынын,оған деген жолда ел азаматтарының құрбан болатындығын күйіне айтады.

   Қорытындылай келе айтарым,Жамбыл Жабаевтың "Зілді бұйрық" өлеңі біздің ата бабамыздың өмірінен өнеге мен өсиет береді.Әлбетте,қазір еліміз аман,жұртымыз тыныш.Сол үшін де тарих сахнасында осы бір ел тыныштығы үшін қыршыннан кеткен тұлғаларға алғысымыз шексіз және біз олармен,осындай ел жанашыры Жамбыл Жабаевпен мақтанамыз.

Мен, бен, пен, да, де, та, те көмекші сөздері сөйлемде бірде жалғау, бірде шылау түрінде кездесетін мысалдар:

1. Менің қарындасым мен нағашы ағам Алматы қаласында бір университетте білім алады. (шылау)

2. Кеше мен анаммен бірге театрға барып, керемет қойылымды тамашаладым. (жалғау)

3. Мектептен шығып, үйге қайтып келе жатқанымда жолдан Самат пен Айгүлді кездестіріп қалдым. (шылау)

4. Менің ағам досы Бағдатпен бірге бір үйірмеге қатысады. (жалғау)

5. Менің достарым, Дильназ бен Айсауле, менің туған күніме тосынсый жасап, мені қатты қуантты. (шылау)

6. Жазғы демалыста Дильназбен бірге бір лагерьде демаламыз. (жалғау)

7. Бүгін сабақ барысында жаттығу да жасадық, ойын да ойнадық. (шылау)

8. Пойызға отыратын билетім қалтамда болған соң, өзім де алаңсыз жүрмін. (жалғау)

9. Атағыңды өсіретін де, өшіретін де – тіл екенекенін ұмытпа. (шылау)

10. Бұл сөйлемде автордың көзқарасы айтылыпты. (жалғау)

11. Мұғалім бүгін үй тапсырмасын сұрап та, бақылау жұмысын жазғызып та үлгерді. (шылау)

12. Сыныпта бүгін Алима мен Бақберген кезекшілік атқарды. (жалғау)

13. Демалыс күні отбасымызбен серуендеп те, жаңа кино көріп те жақсы уақыт өткіздік. (шылау)

14. Үкіметте әлеуметтік мәселе жағын тағы да қарастырып жатыр. (жалғау)

Менің бос уақытымда ойнайтын ойыным ол – теннис. Мен теннисті ұнатамын және кортта ойнаймын. Кейде көрші достарыммен де ойнаймын.

Теннис өте қызық ойын. Теннис денсаулыққа аса пайдалы ойын. Мұның себебі, ойында жүгіріп, секіресің және жылдам боласың. Сонымен қатар, қатты қозғаласың және далада ойнағандықтан шынығасың. Сондықтан бұл денсаулыққа аса пайдалы ойын саналады.

Жазғы демалысымда мен теннис ойнауға көп уақытымды бөліп, көп жаттықтым. Мен Зарина Диасты өте қатты ұнатамын. Оны әлемде ең жақсы көретін жанкүйер менмін деп ойлаймын. Мен жаттығуда достарыма Зарина Диасты білесің бе? Ол Қазақстаннан! деп айтамын. Олар Зарина Диасты танып Ооо! десе мен қатты қуанып кетемін.

Мен бос уақытым тенниспен өткені үшін қуанамын. Барлық алаларға интернетпен ойнамай спортпен шұғылдану керек. Мен болашақта тенниспен айналысып атақты спортшы болмауым мүмкін. Мен тенниске денсаулық және спорт үшін жаттығамын. Басқа балаларды спортпен айналысуға шақырамын.