Жоба 4. берілген сөйлемді з соті і бес қайта жазыңыз (перифраза 40 тонна гели-3 тементі бүкіл ақш-ты бір жыл энергиямен қамтамасыз етеді. 5. берілген сұракка оз ойынсызды білдіріп, жауап беріңіз. гелий-3 элементінің артықшылығы неде?

Қала тұрғындарының ең танымал құсы көгершін. Бұл құстар қалада өмір сүру үшін өте пайдаланады, олар адамдардан қорқатын емес, көбінесе адамның алақанынан азық-түлік алып отырады. Көптеген ғасырлар бойы көгершіндер мен адамдар бір-бірімен бейбіт өмір сүруде. Адамдар тіпті бір уақытта бұл құстарды пошта жеткізу үшін үйреткен. Көптеген елдерде көгершіндер қасиетті құс болып саналады, ал қазір көгершіндер де бейбітшілік символына айналды. Бірақ күн сайын қаладағы «көгілдір көгершіндер» деп аталатын көгершіндер - көгершіндер отбасында ғана жақсы. Сондай-ақ, «Сесайлдар» арасында орманның «бос» кузендері бар.

Перевод:
самая известная горожанам птица – это голубь. Эти птицы настолько привыкли к жизни в городе, что совершенно не боятся людей, зачастую беря корм прямо с ладони человека. Уже многие века голуби и человек мирно соседствуют друг с другом. И люди даже в свое время приучили этих птиц доставлять почту. Во многих странах голубя считают священной птицей, а в наше время голуби стали еще и символом мира. Но те голуби, которых мы ежедневно видим в городе и которых называют «сизыми голубями» – лишь разновидность в голубином семействе. Есть у «сизарей» и вольные лесные собратья.

А ң қол жеткізген ұлы игіліктерінің бірі – білім қазынасы. Ал білім сипаты алуан түрлі. Ол ұрпақтан – ұрпаққа ауызша, жазбаша түрде немесе көркем әдебиет арқылы да жеткен. Кітап а ң сан ғасырлық ақыл – ойының жемісі, тарихы мен тағылымының алтын сандығы. «Кітап дегеніміз – алдыңғы ұрпақтың артқы ұрпаққа қалдырған рухани өсиеті. Кітап оқудан тиылсақ, ой ойлаудан да тиылар едік» - деген еді Ғабит Мүсірепов. Кітап таңдап талғап оқи білу, оны түсіну мен түйсіну, алған әсеріңді өмір қажетіңе жарата білу – әрбір адамның білігі мен білімін, пайымы мен парасатын айқындайтын алғы шарттардың бірі. Міне осы асыл қазынаны оқу қазіргі таңда төмендеп отыр. «Кітап маған тақтан да қымбат», - деп атап көрсеткен Шекспир. Өкінішке орай көркем әдебиетке деген өз бетімен балалардың қызығушылығы азайды. Әдебиетке деген құлықсыздық пайда болды.