1-тапсырма берілген сызбамен танысыңыз. сызбаға тақырып қойыңыз. сызба бойынша нақты 3-4 мәліметті іріктеңіз.

Материктер мен мұхиттар физикалық географиясы табиғатының қалыптасу кезеңдері, қайталанбас әсем көріністері мен апатты құбылыстары жөнінде нақты мәліметтер аласыңдар. Сонымен қатар табиғат кешендерінің құрылымдық ерекшеліктері және олардың жеке материктер мен мұхиттарда орналасу заңдылықтары, адамзаттың табиғат байлықтарын шаруашылық қажетіне пайдалануын оқып үйренесіңдер. Сендер құрлықтағы өзіндік ерекшеліктерімен айқындалатын биік тау жүйелері мен ұланғайыр жазықтардың табиғатымен танысасыңдар. Мәңгі мұз құрсауындағы аймақтар мен аптапты шөлдер, мол сулы өзендер мен шалқар көлдер, ит тұмсығы батпайтын ну ормандар мен ми батпақтар, шалғынды далалар мен тақырлар жайында да мол мағлұматтар аласыңдар. Дүниежүзілік мұхиттың тылсым табиғаты мен орасан мол табиғи қорлары, ондағы терең сулы шұңғымалар мен су асты жоталары, құрлық климатына әсер ететін теңіз ағыстары мен мұхит суының жалпы қасиеттері жайлы қызғылықты деректер табасыңдар. Адамзат болашағы мен қазіргі тұрмыс-тіршілігін табиғи ортамен біртұтас байланыста қарастыру мақсатында жеке елдер мен халықтар туралы мәліметтер де келтірілді. Жоғарыда аталған деректер оқулық соңындағы «Жер – біздің ортақ үйіміз» бөлімінде қорытындыланады.

Материктер мен аралдар, дүние бөліктері. Жер шары бетінің жалпы ауданы 510,2 млн. км2-ге тең. Ол мате-риктер мен мұхиттарға бөлінген. Құр-лықты күрайтын материктер мен арал-дар үлесіне шамамен 149,1 млн. км2 не-месе бүкіл Жер бетінің 29,2 %-ы (пайы-зы) келеді. Жер шарында барлығы алты материк бар. Окулықта материк-тер калыптасуы мен казіргі табиғат ерекшеліктеріне сөйкес, солтүстік және оңтүстік жарты шар материктеріне топтастырылып, мынадай төртіппен қарастырылады: Еуразия, Солтүстік Америка (солтүстік жарты шар) және Оңтүстік Америка, Африка, Аустралия және Мұхит аралдары, Антарктида (оңтүстік жарты шар).

Дулаттың арнау өлеңдері ішінде «Ақтанға» деген өлеңінің сипаты өзгешелеу. Жетім бала Ақтанның өмірі ақынның аяушылық сезімін қозғап, жүрегін тебірентеді. Ал Дулатты баланың болашағы көбірек толғандырады. Ол осы Ақтан баланың бойынан ел тілегін арқалап, халық басына өз еркі өзіндегі өткен дәуренін қайта оралтар ерді, батырды көргісі келеді.

Ақын Ақтан бала ер жетіп, «бадана көз тоғыз тор сауыт» киіп, қашан ғана жауды қуар екен деп армандайды.

О, Ақтан жас, Ақтан жас,

Сенде жетер ме екенсің?

Жетімдіктің белінен

Асып өтер ме екенсің?

Жарық сәуле көре алмай,

Ел шаңына ере алмай,

Сол бойы кетер ме екенсің?

Жапанға біткен жапырақ

Жамылсан тонар ма екенсің?

Жазғы шыққан бүлдірген

Сұғыңсаң тояр ма екенсің?

Күрек тісін қасқайтып

Сұлу сүйер ме екенсің?

Бадана көз, тоғыз тор

Сауыт киер ме екенсің?

Білтеліні тұтатып,

Түтінін үзбей оқ атып,

Жау қашырар ма екенсің?

Тұлпар атты жаратып,

Құйрық — жалын таратып,

Бежін ерді ерлетіп,

Жорыққа жортып, терлетіп

Сырты қырлы, жүзі алмас,

Салған дағы жоғалмас

Сапы асынар ма екенсің?

Босағасын борлатқан,

Таңдайға дәмі татымас

Керегесін торлатқан,

Тегерішін манаттан,

Жібектен ызып бау таққан

Үйге кірер ме екенсің?

Тең құрбыңмен теңеліп,

Шаруа жиып кенеліп,

Бала сүйіп, мал жиып,

Керсеніңе бал құйып,

Өмір де сүрер ме екенсің?

Жетімдіктен өтерсің,

Шаң бермей әлі кетерсің.

Қажыма, Ақтан, қажыма,

Жетерсің, әлі жетерсің!

деп толғайды. Ақынның ойынша, жігіттің даңқын шығарып, оны дегеніне жеткізетін бір-ақ жол бар. Ол – ел мақсаты үшін жан аямай күресу жолы.

Ақын Ақтанның ел үміт күткен сондай жас болуынан үміттенеді.

Жетімдіктен өтерсің,

Шаң бермей әлі кетерсің,

Қажыма, Ақтан, қажыма,

Жетерсің, әлі жетерсің.

Талмай талпынса, қайраттанып алға ұмтылса, жетім Ақтанның да кейін қатарға қосылатыны, жетілетіні күмәнсіз дейді ол.

Объяснение:

міне осы болатын шығар