1. ғаламдық экология мәселелеріне не жатады? 2. неге олар «ғаламдық мәселе» деп аталады? 3. оларды қолға алу үшін не істеліп жатыр? 4. өз еліңнің немесе туған жеріңнің экологиялық мәселесі қандай?

Абай жолы.

Қазақ ауыз әдебиеті мен қазақ әдебиеті тарихы, Абайдың өмірі мен шығармашылығы, әдебиеттану мен фольклордың теориялық мәселелері туралы біршама іргелі еңбектердің авторы, Қазақ халқының дүние жүзіне аты мәшһүр ұлы ойшыл-жазушысы, ғалым-ұстазы, мәдениет пен қоғам қайраткері, драмашы, публицист, аудармашы, әдебиет сыншысы, педагог, Лениндік және Мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты, дүние жүзі әдебиетінің классигі,жаңа заманғы кәсіпқой қазақ әдебиетінің негізін салушылардың бірі - Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897 жылдың 28 қыркүйекте бұрынғы Семей уезі, Шыңғыс болысындағы Қасқабұлақ деген жерде туып, балалық шағы көшпенді ауылда өтті. Ұлы тұлғаны қай қырынан зерттесек те, қай салада болмасын дарындылығы мен ерекше қабілетінің арқасында өшпес із қалдырған.

Әрине Мұхтар Әуезовтың есімін естігенде алдымен барлығымыздың ойымызға «Абай жолы» роман – эпопеясы келетіні сөзсіз. Себебі бұл роман - жазушының әдебиет жолындағы жарық жұлдызы, шоқтығы биік туындыларның бірі. Бұл туынды ұлттық танымы мен болмысын тамаша суреттеген. Бұл романды жазбас бұрын Мұхтар Омарханұлы он бес жыл бойы Абайдың өмірі мен шығармашылығын бар қырынан зерттеген екен. Жиналған материалдың көптігінен Мұхтар Әуезовге роман жазуға тура келіпті. Бұл романда жазушы барынша шынайы болуға тырысады. Жазушы Абайды ең біріншіден өз уақытының жемісі, өз заманының үні екенін жадында ұстады, соны оқырманға жеткізді. Аталмыш туынды тек қазақ халқының мақтанышы болып қана қоймай, сонымен қатар дүниежүзілік әдебиеттің классикалық шығармалары қатарына енген.

Зұлымдық, қасіретін Мистер Вольф,
Неліктен сізге тіс керек?
Қуынуға жеткілікті,
Шетелдік балаларды ұрлау.
Сіздердің нағыз айқайларыңыздың арқасында,
Балалар жақсы болсын,
Шырынды шөп шайнайды,
Олар орманға аман-есен кіреді.
Қаздар үйге қайтсын,
Сіздің тістеріңіз өткір емес.
Мен сізге адал айтып отырмын,
Мен сізді аулақ етемін!

Злой, коварный мистер волк,
Вы зачем зубами - щёлк?
Хватит обижать зайчат,
Воровать чужих козлят.
Из-за вас бабули плачут,
Пусть козлята лучше скачут,
Травку сочную жуют,
Смело в лес гулять идут.
И гусей домой пустите,
Ваши зубы не точите.
Я вам честно говорю,
Я ведь вас перехитрю!