Сократите 1ый обзац, до 3-4 предложений​

Шахмат- ақыл- ой спорт түрі. Шахмат сөзінің мағынасы парсышадан патша ( шах) өлді ( мат) дегенді білдіреді екен. Əлемде ең ең кең таралған ойынның бірі болып саналады. шахиат екі ойыншы арасында шахмат тақтасында ойналады. ойын тақтася 64 шаршыдан тұрады. ойынның басында əрбір ойыншының иеоігінде ақ немесе қара түсті он алты шахмат фигуралары тұрады: бір патша, бір уəзір, екі піл, екі ат, екі тура жəне сегіз пешка болады. ойынның ең басты мақсаты қарсыластың тастарын шабуылдай отырып , патшаға мат қою.
қазіргі кезде шахматтан үйірмелер ашылып жатыр. жəне балалар қатысып облыстық,қалалық, республикалық деңгейге дейін барып көзе ілініп жүргені сөзсіз. шахмат өте қиын ойындардың бірі. шахматты ойнау үшін ойлануға 1 күн тіпті 2-3 кін ойнауға тура келеді. өйткені ойлауға қажетті ойындардың бірі. ол математика саласына баланың математикаға түсінікпен қарайды.

Бастауыш - сөйлемде атау септігінде тұрып іс-оқиғаның иесін білдіретін тұрлаулы мүше. Баяндауыш деп сөйлемде бастауыштың қимылын, ісін, жай-күйін, кім, не екенін білдіріп тұратын тұрлаулы сөйлем мүшесін атаймыз. Анықтауыш[1] деп сөйлемде негізінде зат есімнен болған мүшені сын, сапа, сан, мөлшер және меншіктік жағынан сипаттайтын тұрлаусыз мүшені айтады. Пысықтауыш [1] деп сөйлемде іс-әрекеттің жай-күйін, сын-сипатын, мөлшерін, мезгіл-мекенін, себеп-мақсатын білдіретін тұрлаусыз мүшені атаймыз. Толықтауыш деп сөйлемде негізінде атау мен іліктен басқа септіктің бірінде тұрып, бір мүшені заттық мағына жағынан толықтыратын тұрлаусыз мүшені атаймыз.