1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқы.Айтыс – халық ауыз әдебиетінің ерекше бір түрі. Айтыс – топ алдында, табан астында суырыпсалып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы. Айтыстың бәдік айтыс, жануар мен адамның айтысы, жұмбақ айтыс, салт айтыс деген түрлері бар.Бәдік айтыс – айтыстың ең көне түрі, адамның табиғаттың сырын түсінбеген кезінде, діни нанымға байланысты туған. Адам бәрінің өз иесі, тәңірі бар деп түсінген.Салт айтысының ескі түрі – қыз бен жігіт айтысы. Айтыс – өнер бәйгесі, сөз сынағында әр ақын өз ортасын дәріптеп, елінің туын көтереді. Осы күнгі айтыстың ерекшелігі:– бүгінгі күн талабы, уақыт тынысы тұрғысынан ортақ әлеуметтік мәселелерді көтереді;– алдын ала белгіленген тақырып пен уақытқа сай арнайы жиналған елдің алдында сайысқа түседі.2-тапсырма. «Ойлан, тап!» әдісі. Суреттер мен сөздерді сәйкестендір. А) Қыз бен жігіт айтысы Ә) Бәдік айтыс Б) Ақындар айтысы3-тапсырма. Тірек сөздерді қатыстырып, 3-4 салалас құрмалас сөйлем құрастыр.​

барлық суреттерде бізге ұлттық музыкалық аспапта домбыра ойнау музыкасын көрсетеді.

1-акындар айтысы

2-кыз бен жігіт айтысы

3-бәдік айтысы

Туған-туыстары жиылып, нәрестені бесікке салу дәстүрін өткізеді. «Бесік алып бару» — қазақтың бір жерге келін болып түскен қызы тұңғышын босанғанда орындалатын дәстүрі. Бесіктің жасауын қыздың анасы даярлайды. Оған қоса киетін, зергерлік бұйымдармен дастарқанға қойылатын тәттілерін салып алып барады. Алып барған китінің ішіне тоғыз түрлі заттар салады. Тоғызға бағалы киімнен бастап, ұсақ заттар да кіреді.

Тойға жиналған қонақтар асқа отырып, шүйіркелесе әңгімелесіп, құдағилармен танысады. Шай ішіліп, әңгімелер айтылады. Сонан соң «бесікке салу» басталады. Құдағилары алып келген бесікті ашпас бұрын, сол үйдің басқа келіндері көрімдік сұрайды. Бесікті ашатын әйел көрімдігін береді. Жөргектен шығарып, иткөйлек кигізетін сәбиді бесікке әйелдердің ішінен жас жағынан болсын, мінез-құлық, іс-әрекет жағынан болсын парасатты, бойы таза, инабатты, жөн білетін, ел-жұртқа сыйлы, балалы-шағалы болған бәйбішелердің бірі салады. Баланы бесікке саларда бесікті аластау ырымы жасалады. Бұл отқа табыну дәуірінен қалған ырым. Баланы бесікке саларда бесікті саларда қарт аналардың біреуі шымшыуырды отқа қыздырып, сонымен бесіктің басын, арқалығын қарып кертеді. От пен оның исінен жын-шайтан, дерт-дербезе қашады мыс деп есептеген. Жаңа бесікке нәрестені бөлмес бұрын, бесікке салушы бесіктің жабдықтарын орындарына қойып, шашу ретінде алып келген шайлық тәттілері мен ұсақ, ақшалай сыйлықтарын араластырып, бесіктің түбек байлайтын тесігінен өткізіп, қолын тосқан әйелдерге «тыштыма» деп, үлестіріп береді. Жаңа бесікке олар байғазыларын береді. Әкелінген бесікке көріп отырғандар баға беріп, бесік әкелушілерге киіт беріледі. Құдағилар білезік пен жүзіктерін бір-біріне сыйлайды. Бесік жыры әндері айтылып, би биленіп, көңіл көтереді.

Объяснение:

Қазақ даласы – Ұлы Түркі елінің қара шаңырағы.

***

Алтын ұяң - Отан қымбат,

Құт береке – атаң қымбат,

Асқар тауың - әкең қымбат,

Мейірімді – анаң қымбат,

Туып өскен елің қымбат.

***

Асқар тау сенде бір мін бар-

Асу бермейсің;

Тасқын су, сенде бір мін бар-

өткел бермейсің;

Билер, сендерде бір мін бар-

Басқаға сөз бермейсің!

***

Ораздының кәрісі қартайғанда қазына болады,

Шиырлының кәрісі қартайғанда қазба болады.

***

Жігіттің жақсысы:

Дұрыс сөзге тоқтай білген,

Басқаны сөзіне тоқтата білген.

***

Екі адам керіссе, оның, арты – қызыл шоқ. .

Біз - үш жүз көріспейік, келісейік.

Ал керісе қойсақ, үшеуімізге де бірдей – .

–Хандық түгіл ондық та жоқ.

Мен - 29 рудан құралған Кіші жүзбін,

Әрі көппін, әрі батырмын, әрі бимін!

Керісер болсаң,

Осы үшеуі маған - жайсыз, сендерге –?