Шілдехана шілделік, шілде күзет – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. Мал шаруашылығымен айналысқан қазақ халқы адам өмірге келгеннен кейін, жақындарына сүйінші сұрап жаушы жібереді. Сүйінші хабарды жеткізгендер ұл туса – “ат ұстар” немесе “жылқышы”, қыз туса – “көйлек тігер”, “қырық жеті” немесе “сауыншы туды” деп хабарлаған. Одан кейін туған-туыстар, көршілер және алыс-жақын ағайындар Шілдеханаға жиналады да “бауы берік болсын” деп тілек айтып, шашу шашып келеді. Шілдехана мәні алғаш нәрестені жын-періден қорғап, “күзету” деген сенімге саяды. Сондықтан оны “Шілде күзет” деп те атайды. Бұл ғұрыптың түпкі мәні бала мен ананы тіл-көзден сақтау, жын-шайтандардан қорғау дегеннен туындаған. “Шіллә” (“чілле”) парсы “қырық” деген мағына береді. Дәстүрлі қазақ қоғамында бала үшін туылғаннан 40 күнге дейін қауіпті кезең саналған, оған дейін нәрестеге көп адамды жолатпай, бала мен анасын жақсылап күткен (қ. Қырқынан шығару). Әсіресе, жас нәресте жатқан үйде үш (кейде 40 күнге дейін) күні бойы шам жағылып, “күзетілген”. Кейіннен шілдехана ұлттық ойын-сауық кешіне айналған.[1
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Со словами: жетім, панасыз, ересек составить предложения
Төрт түлік мал – халқымыз байлығы.Қазақ халқының тарихы осы төрт түлік малмен тікелей байланысты. «Ат-ердің қанаты» дейтін дана халқымыз, жылқыны өте қастерлеген. Жылқы-мінсең көлік, жесең ет. Қазы-қарта, жал-жаясыз бірде-бір қазақ жанұясы өмір сүре алмайтын шығар. Сиыр - жесең ет, кисең киім. Оның сүтінен жасалатын айран, қаймақ, ірімшік, құртынсыз ешбіреуіміз балалық шағымызды елстете алмаймыз. Түйе малы –нағыз көлік, қымыран мен шұбаты талай рет батырларымызды ауру-сырқаттан алып қалған сынды. Қой шаруашылығы-әлі күнге дейін Қазақстанның мал шаруашылығының басты саласы. Онымен қоса, халқымыздың маманданған дәстүрлі ата кәсібі. Осы төрт түлік халқымыздың ежелден келе жатқан мұрасы және байлықтарының бірі.