Айтыс түрлерінің негізгі белгілерін анықтап, кестеге жаз. Бәдік айтысы Жануарлар мен адам ай- тысы Жұмбақ айтысы Өлі мен тірінің айтысы Қыз бен жігіт ай- тысы Ақындар айтысы​

Бәдік айтысы

Айтыстың бұл түрі – айтыс жырларының көне түрі. Ол адамның табиғаттың жұмбақ сырына түсінбеген кезінде, шаманизм дін нанымына байланысты туған.

Жануарлар мен адамның айтысы

Төрт түлік халық ауыз әдебиетінде ерекше орын алады. Онда жануарлар мен адамның айтысы да кездеседі. Мысал үшін иесі мен сиырының айтысын алайық.

Жұмбақ айтысы

Айтыстардың ішінде ерекше орын алатын түрі – жұмбақ айтысы. Жұмбақ айтысы халықтың өмір, табиғат құбылысын білсем деген арман-тілегінің елесі. Алуан өмір құбылыстарын түсіну, білу, білмегендерді соған жетектеу, әсіресе жастардың ойсанасын кеңейту тілегінен туады. Сондықтан ұсақ нәрселерден бастап жұмбақ етіп, қиынға көшу, өзінше сол ойсананы өрістету, ойлауға дағдыландыруды мақсат етеді.

Салт айтысы

Салт айтысы екіге бөлінеді: қыз бен жігіт айтысы, ақындар айтысы. Қыз бен жігіт айтысы. Қыз бен жігіт айтысы көбіне ойын-тойда айтылады. Ойын-тойдың бір бөлімі болып кіруі оның салт өлеңі екендігін айқындайды.

Ақындар айтысы: а) Ру айтысы,  ә) Жұмбақ айтыс, б) Дін айтысы,  в)  Жазба айтыс, г) Қазіргі күнгі айтыс (Телевизиялық айтыс).

Өлі мен тірінің айтысы:

Ақбала мен Боздақ — салт айтысының үлгісі, өлі мен тірінің айтысы. Авторы туралы еш дерек жоқ. Алғаш ел аузынан жазып алып, бастырған В. Радлов. Он бір буынды қара өлең үлгісімен келетін айтыс, бірін-бірі сүйген екі жас — Ақбала мен Боздақтың алма кезек жауаптасуынан тұрады. Айтыс мазмұны екі ғашықтың бас қосқанын біліп қойған қыз әкесінің “қызымды бермеймін” деп үдере көшуінен басталады. Олар алыс көшіп кеткен соң, Боздақты әкесі бұрынғы айттырған қайнына жібереді. Жігіт қайтып Ақбаланың жеріне келсе, ол қайтыс болыпты. Айтыс Ақбала мен Боздақтың, өлі мен тірінің жауаптасуына құрылған. Айтыста әлеуметтік теңсіздік, әділетсіздік, екі жастың бір-біріне сүйіспеншілігі көркем көрініс тапқан. Айтыс “Түркі халықтары әдебиетінің нұсқаларында” (ІІ-том. С.Петербург, 1870 жылы, бастырған В.Радлов), 1923 жылы “Темірқазық” журналының 2-3 санында (109-115 беттер), М., 1965 жылы, “Айтыс” жинағының 1-томында, “Қазақ халық әдебиеті” көптомдығының 13-томында (33-37 беттер) жарияланған. Соңғы жинаққа да В.Радловтың нұсқасынан алынып берілген.

Объяснение:

Объяснение:

Қысы-жазы осы үйде қараңғы, ешкім тұрмайтын секілді.

Үлкенге - құрмет, кішіге  - ізет.

Кішкентай бөпе топ-топ жүгіремін деп құлай жаздады.

Салт-дәстүр -  ата-бабаларымыздан бізге қалған даналық пен байлық.

Ол өзінен-өзі ренжіп, шалынып құлады, оған ешкім тиіскен жоқ.

Әр а ақ-қараны ажырата  білуге үйретуі тиіс.

Көрші қыз кеше есікті қайта-қайта тарс-тұрс жауып ұйқы бермеді.

Жұмақтың кілті ананның аяғын астында деп бекер айтылмаған.

Жұрт не айтады деп қаншама адамдар қалаған армандарымен қоштасты.

Мое любимое время года – это зима. Мне нравится зима, так как только в это время можно кататься на санках и коньках. Можно прогуливаться на лыжах, играть с друзьями в игру «Царь горы», лепить снеговика. Еще я люблю зиму, потому что люблю встречать Новый год. Когда Дед Мороз дарит нам подарки. Дома и в школе мы устраиваем весёлый праздник, поздравляем друг друга, рассказываем Деду Морозу стихи. В обычные дни после школы, в зимние вечера я люблю смотреть интересные фильмы по телевизору.

В нашей местности четыре удивительных и по-своему прекрасных времен года – зима, лето, осень и весна. Каждая из них таит в себе неповторимую красоту, и для каждого человека какая-то из них ближе. Кто-то любит лето, потому что это период каникул, отдыха. Когда можно пойти в поход, искупаться в речке. Играть на улице в разные игры. Кому-то по душе весна. Так как это время когда природа как будто оживает, пробуждается от долгой спячки. Ну, а кому то золотая осень.