Слово дамуына разбор по составу на казахском

Менің досым туралы.

Дос адам жанының айнасы тәрізді. Себебі адам өзі қандай болса, дәл сондай өзі сияқты жанына жақын жанды іздейді. Ойы, арман - тілегі, мақсат, ең бастысы өмірдегі құндылығы бір адамдардың шынайы дос болып, өмір бойы араларынан қыл өтпейді.

Менің ең жақын досымның есімі – Аружан. Екеуміз ата – аналарымыз арқылы танысқан болатынбыз – біздің аналарымыз мектептен бері жақын құрбылар. Енді міне сол достықтары бүгінгі күнге шейін ұласып, өз балаларында жалғасын тапты. Біздің достығымыздың өзі он жылға жуық жалғасып келеді, Аружан екеуміз осы уақытқа дейін еш ренжісіп көрмеппіз, себебі менің құрбымның мінезі сабырлы, байсалды, бәрін ақылмен шешуге тырысады, ашуға жол бермейді. Бірақ бір ренжіген соң қатты ренжиді. Сондықтан мен оның көңілін қалдырмауға тырысамын.  

"Дос тұтқанды қадірле" демекші, мен өз досымды бағалаймын, екеуміздің достығымызды мақтан тұтамын.  

Аружан - оқу озаты әрі мектепте үлгілі, сыпайы оқушы., сонымен қатар үйінде бауырларына қамқор, ата - анасына көмекші.

Өмірде осындай, Аружан сияқты досым бар мен бақытты жанмын. Өмірде дос таңдаудан жаңылмадым деп есептеймін. Достығымыз мәңгілік болып, біздің балаларымыз да өзіміз секілді жақын дос болсын деп тілеймін!

Аққу (қу) – иiлген ұзын мойынды, ақ қауырсынды, үйректер тобына жататын, iрi, халық киелi санайтын әдемi құс.

Сұңқылдауық аққу – қаз тәрiздес iрi, әдемi құс. Қамысты су маңын мекендейдi.

Саһар – аққудың қоразы.

Көгiлдiр – аққудың балапаны.

Ақүрпек – жүнi жаңа шыға бастаған балапан.

Қаз – мойны ұзын, суда жақсы жүзетiн, қос мекендi, еттi, жабайы және үй құсы.

Қоңыр қаз – өзен-көлдерде жүретiн қоңыр түстi жабайы қаз.

Сарыала қаз – көбiнесе көлде жүретiн сарыала түстi жабайы қаз.

Қараша қаз – жабайы қаздың, қара-қоңыр түстi, сирек кездесетiн түрi. Қызыл кiтапқа енгiзiлген.

Қара қаз – балықпен қоректенетiн, қара түстi, суда еркiн жүзетiн су құзғыны.

Қоқиқаз – мойны мен аяғы өте ұзын, қауырсыны ашық қызғылтым, кейде сұрғылт қоңыр, тұмсығы шомбал, қызыл кiтапқа енгiзiлген жыл құсы.

Ала (итала) қаз – сырт көрiнiсi қазға да, үйрекке де құсас, басы, құйрық қауырсыны қара, жемсауы мен арқасы ақ, көкiрегi сарғыш iрi құс.

Үйрек – башайларының арасы жарғақ терiмен ұласқан су құсы. Асыранды түрi де бар.

Мамыр – ұшуға жетiлмеген, отқа семiрмеген балапан.

Кежек – үйректiң қоразы.

Мисақ – үйректiң бiр түрi.

Сүңгуiр үйрек – терең сулы өзен-көлдерде жүретiн, сүйiр тұмсықты, төбесiнде айдары бар үйрек.

Сұқсыр – сұр түстi кiшкене үйрек.

Шүрегей – үйректiң ең кiшкене, ұшқыр түрi.

Сүршүрегей – тектестерiнен қауырсын ұштарындағы ақ дақтарымен ерекшеленетiн, өте сирек кездесетiн шүрегей үйрек.

Кегер – кiшкене, сұр түстi сүңгуiр үйрек.

Дарқоңыр – үйректiң бiр түрi.

Шiңкiлдек – дауысы шiңкiлдеген үйректiн кiшiгiрiм түрi.

Бiзқұйрық – ұзын құйрығы сүйiр, үйрек тұқымдас су құсы.

Зымыран – үйрек тәрiздес кiшкене ұшқыр құс.

Қасқалдақ – қауырсыны, мамығы сұр, мандайы ақ, сүңгуiр құс.