Бабаларымыз ежелден «Өнер алды – қызыл тіл» деп сөз өнерін аса жоғары бағалаған. Ақындар сөз сайысы кезінде жеңіске жетудің жолын іздеп, нақты дәлелдер келтіріп, сөзбен жеңген. Айтыста ақындардың импровизациясы, логикасы мен дәлелінің күштілігі анық байқалуы тиіс. Сөз өнерінің, образды, көркем ойлардың тілдік көрінісін айтыс өлеңдерінен көреміз. Ақындар тіліндегі көркем құралдарының бірі – мақал-мәтелдер. Мақал-мәтелдердің көпшілігі игі қасиеттерге үндеу, уағыздау сипатында болады. Мақал-мәтелдердің ерекшелігі – мазмұны терең, аз сөзбен көп мағына береді және көпшілігі есте тез сақталады. Айтыс өлеңдеріндегі мақал-мәтелдер тілдің эстетикалық қызметін күшейтіп, өлең сөзді әсерлі етеді. Ал қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер әдеби тілімізді байытуға қосқан айтыс ақындарының үлесі екендігін көрсетеді. 2. Мәтіннің жанрына тән 2 ерекшелікті белгілеңіз. А) кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдер қамтылады В) өзекті мәселе талқыланып, автор көзқарасы жазылады С) көтерілген мәселе диалог түрінде жазылады D) шығарманың тіл ерекшелігі, көркем тәсілдері жазылады Е) оқиғаларды, талдап-бағалайды, оқырмандарға түсіндіреді

1)Неге "өнер алды-қызыл тіл" деп айтады?

2) мақал мәтелдің ерекшелігі неде?

3) Ақындардың көркем тіл құралы не?

А ) кіріспе , негізгі , қортынды

Егер мен саяхатшы болсам өзіме әлем мемлекеттерінің астаналарын бір жыл ішінде аралап шығу керек деген мақсат қояр едім. Ол қалаларды тек қана аралап шығып, тамашалау емес, өз еліммен салыстыра отырып әр жүрген жерімде Қазақстан туралы жар сала айтып жүргім келеді. Саяхатшы болу – менің ойымша, ең қауіпті,алайда қызыққа толы сәттері де бар. Саяхатшы болу көптеген жан- жақты білім мен білгірлікті қажет етеді. Баратын ел жайлы мағлұмат жинап, сол елдің мәдениеті мен тілі жағынан біраз болса да хабардар болу керек. Саяхатшылар өз сапары кезінде тек қана барған жерін көріп, тамашалауды мақсат етпей, өзіне мағлұмат жинап, тіпті жаңалықтар да ашып жатады. Осы көптеген саяхатшылар ішінен мен қандай болғым келеді?

Неге адамдар табиғатын қорғауға бар? Айналамыздағы әлем - бірінші кезекте Табиғат. Табиғат тұрмыс тіршілікке қажет барлық болып табылатын етеді; оттегі, су, азық-түлік. сипаттағы жоқ, біз адамдар әдемі нәрселерді көруге мүмкін емес еді, біз олар көре алмады ештеңе болар еді. сипаттағы жоқ адамның өмірі мүмкін емес.
Неге әркім ауылында көп оңай үлкен мегаполис қарағанда тыныс алу деп айтады? Мен жауап беремін. ауылында, ауыл немесе ауылы, немесе тіпті ауаның шағын қаласында салдарынан табиғатқа, таза және тұщы! орман бар ... өсімдіктер үшін - оттегінің көзі. Олар АҚШ-тың әуе береді ... толық өсімдіктер, кем газ шығатын, шаң мен қалдықтарды өнімдері, сорғышты, ауа таза.
Адамдар ұзақ өз азық-түлік, көздерден алынатын су өседі істеу қойды. Бірақ бұл сипаттағы жоқ, адам ретінде өмір сүре алмас еді! ештеңе жоқ емес еді.Ал табиғат лас, әлсіз, ол айналады. Жер бетінде өмір сүру үшін адам нашар.Егер сіз біздің бірегей, баға жетпес табиғатын қорғауға емес, ластап жалғастырсаңыз, Жердегі тіршіліктің болуы мүмкін емес. Біз осы мақсатта контейнерлер мен қоқыс бөшкелері бар, көшеде қоқыс лақтырып тиіс емес.Біздің асыл табиғатын қорғау үшін қажет, әйтпесе апат соққы.